TÜRK İSLAM EDEBİYATI - Deneme Sınavı - 21

Türk-İslam Edebiyatı hala ürünlerini vermeye devam ederken Divan Edebiyatı 19. yüzyılın ortalarında sona ermiştir.

Diğer ifadeler yanlıştır. Cevap D şıkkıdır.

Kur'an-ı Kerim, hadis ilmi ve megazi kitaplar siyerin en önemli kaynaklarıdır. Cevap A şıkkıdır.

Darir'in Tercüme-i Siyer-i Nebi adlı eseri en eski Türkçe siyerdir. Cevap A şıkkıdır.

Na't, Peygambere yazılan medih şiirleridir; Mevlid, Peygamberin doğumunu anlatır; Hilye, Peygamberin fiziksel özelliklerini anlatır; Mi'raciyye, Peygamberin miracını anlatır. Cevap A şkkıdır.

Hakani Mehmet Bey'in 1015'te Hilye adlı manzum eseri yazmasından sonra yaygınlaşmıştır. Cevap A şıkkıdır.

Aruzun Failatün-Failatün-Failün ve Mefailün-mefailün-feülün kalıbıyla yazılır. Cevap B şıkkıdır.

Kırk hadis tercüme ve şerhlerine edebi bakımdan en fazla önem veren ve en çok manzum örneği veren Türklerdir. cevap A şıkkıdır.

B şıkkı, kırk hadis, c şıkkı, na't, d şıkkı, mevlid, e şıkkı, Na't örneğidir. Cevap A şıkkıdır.

Hilye, Türk-İslâm edebiyatında bilhassa Hz. Peygamber’in fizikî özelliklerini, vasıflarını ve güzelliklerini anlatan edebî eserlerle aynı konuda hüsn-i hatla yazılmış levhalar için kullanılan terimdir.

Mi’râciyye ise İslâm edebiyat ve sanatlarında Hz. Peygamber’in hicrî aylardan recep ayının 27. gecesinde yaptığı mi’racı konu alan eserlerin genel adıdır.

Na’tlarda,  Hz. Peygamber’in mûcizelerine yer verildiği gibi bazen de başlı başına eserler halinde de mucizelerin anlatıldığı görülmektedir.

Hicrenamet Hz. Peygamber’in hicretini konu alan türlerdir.

Cevap A şıkkıdır.

Siyerler Hz. Peygamberin hayatını anlatır. Cevap A şıkkıdır.

Diğerleri Kur'an'ın Türk nesri üzerindeki etkisini gösteren eserlerdir. Cevp A şıkkıdır.

Diğerleri musıki alanında değildir. Cevap A şıkkıdır.

Türk edebiyatında ilk na‘t örneğine Kutadgu Bilig’de rastlanmaktadır. Yusuf Has Hacib ile başlayan bu gelenek Edib Ahmed Yükneki’nin Atebetü'l-hakayık ve Ahmed Yesevi’nin Divan-ı Hikmet’inden sonra Anadolu sahası dışında pek çok şair tarafından devam ettirilmiştir. Çağatay edebiyatında Ali Şir Nevâî, divan ve mesnevilerinin tamamında ve mensur eserlerinde çok sayıda na’t yazmış, bu yüzden de na‘t şairi unvanına lâyık görülmüştür. Bu şekilde çok na’t yazan şairlere na’t-gu denilmektedir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Soruda verilen beyit Fuzuli'nin Su Kaside'sinden alınmıştır. Dolayısıyla doğru cevap C seçeneğidir.

Siyer Efendimizin hayatını anlatan edebi türler için kullanılan bir kavramdır.Türk edebiyatında en eski Türkçe siyer, Darir’in 790’da (1388) Kahire’de tamamladığı ve muhtemelen Mısır Memlük Sultanı Berkuk’a takdim ettiği Tercüme-i Siyer-i Nebî adlı beş cildlik manzum-mensur eserdir. Dolayısıyla doğru cevap C seçeneğidir.

Çobanname; Dede Ömer Ruşeni'ye aittir ve  Musa ile Çoban hikayesini anlatır.

Mecalisün Nefais;Ali Şir Nevai'ye ait ilk şuara tezkiresidir.

Lisanüt Tayr; Ali Şir Nevai'nin hamse içindeki eserlerinden biridir

Sünbül Kasidesi; Baki'ye aittir ve genç yaşta ünlenmesini sağlamıştır

Vesiletün Necat; Süleyman Çelebi'ye ait 15. yüzyılda yazılmış ilk mevlit örneği olarak kabul edilen eserdir.

Türk-İslam edebiyatında bilhassa Hz. Peygamber’in fiziki özelliklerini, vasıflarını ve güzelliklerini anlatan edebi eserlerle aynı konuda hüsni hatla yazılmış levhalar için kullanılan terime hilye adı verilir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Anadolu sahasında ilk müstakil mi’râciyye XV. yüzyılın başında (808/1405) Ahmedi tarafından yazılmıştır. Tahkik-i Mi’râc-ı Resûl başlıklı 497 beyitlik eser, şairin divanındaki kısa mi’râciyyelerden farklı olduğu gibi İskendernâme’sindeki mevlid bölümünden de ayrıdır Zaman içinde belirgin özellikler kazanan mi’racnâmeler XV. yüzyıldan itibaren daha fazla rağbet bulmuş, manzum, mensur yahut çoğu manzum karma metinler halinde gelişimini sürdürmüştür. Dinî-tasavvufî manzum eserlerin içinde mi’rac hadisesine bir bölüm ayrılması da yine XV. yüzyılda yaygınlık kazanmıştır. XIV. yüzyıla ait Âşık Paşa’nın Garibnâme’sinde, XV. yüzyılda Yazıcıoğlu’nun Muhammediyye’sinde, Süleyman Çelebi’nin Vesîletü’n-necât’ında, Hâkani Mehmed Bey’in Hilye’sinde mi’rac hadisesine temas edilmiştir. Dolayısıyla doğru cevap A seçeneğidir.

Dest-res-i mu’ciz-i Şakku’l-kamer, Eşref-i mahlûk-ı ma’âli-siyer:Şakku’l-kamer (ayın yarılması) mucizesinin sahibi, yüce vasıflarıyla yaratılmışların en şereflisi. Dolayısıyla doğru cevap D seçeneğidir.