Aof Panel

Soru 1

I. İttegullah
II. Salvele
III. Ammâ ba‘dü
IV. Feibadallah

Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri müellifin takip ettiği sıralama arasında yer alır?

Soru 2

"Vahid sözcüğünün Türkçesi birdir."

"Allah'tan başka yaradan yoktur."

Yukarıdaki cümlelerden yola çıkarak aşağıdakilerden hangisi söz konusudur?

Soru 3

I. Allah'ın sonsuzluğundan
II. Evrenlerin tek hüküm sahibinden
III. Allah'ın her şeyi kuşatan ilminden

Tevhidlerde yukarıda sıralanmış hangi konular ele alınır?

Soru 4

I. Yunus Emre - Mevlid
II. Süleyman Çelebi - Muhammediyye
III. Fuzuli - Hadîkatü’s-su‘adâ’sı
IV. Ahmed Cevdet Paşa - Kısasu’l-Enbiyâ

Yukarıdaki eşleşmelerden hangisi doğru verilmiştir?

Soru 5

"En güzel isimler Allah’ındır." ayeti 7. surenin kaçıncı ayetidir?

Soru 6

Bol rızık isteğinde bulunan bir müslümanın günde kaç defa er-Rezzâk ismini söylemesi tavsiye edilir?

Soru 7

Allah’ın zâtî sıfatları kaç tanedir?

Soru 8

Muhibbî mahlasıyla şiirler yazan Kanuni Sultan Süleyman Hân'ın yazdığı tevhidin teması nedir?

Soru 9

Mensur olarak yazılan münâcâtlara ne ad verilir?

Soru 10

Belagat hangi anlamda kullanılmaz?

Çözüm Açıklaması

Arapça “be-le-ga” kökünden gelen belâgat, sözlükte, sözün “fasih ve açık seçik olması” demektir. Aynı kökten gelen “el-belîg”, fasih ve açık karşılığında kullanılmış olup “sözün maksadı en güzel şekilde ifade edebilme özelliğini” anlatır. Nitekim Kur’ân-ı Kerîm’de bu özelliğe sahip olan kitap anlamında “el-belâgu’l-mübîn/benzeri ortaya konamayacak apaçık söz” olarak adlandırılmıştır.
Belâgatin bir edebiyat terimi olarak iki manada kullanıldığı görülmektedir. Birincisi meleke ve kabiliyet manasını taşır. Batı dillerinde “eloquence/elokuans” kelimesiyle karşılanan belâgatin bu yönü “bir fikrin yazılı ve sözlü olarak yerinde, yeterince ve zamanında ifadesi” manasına gelir. Bu tanım klasik belâgat kitaplarında “Sözün fasih olmak şartıyla muktezâ-yı hâle mutabık olması” şeklindedir. Bu anlamıyla belâgat insanda doğuştan var olan ve ona has bir melekedir. Nitekim bu gerçek Kur’ân-ı Kerîm’de “Allah insana beyânı (düşündüğünü açık bir şekilde ifade etmeyi) öğretti” (er-Rahmân 55/3-4) âyetiyle ifade edilmiştir.
Kelimenin, batı dillerinde “rhetorique/retorik” terimiyle karşılanan ve belâgat ilmini ifade eden ikinci anlamı ise “en açık, akıcı, zamanında ve yerli yerinde söz söyleme/yazma kâidelerini inceleyen” bir ilmî disiplinin adı şeklinde tanımlanabilir. Bu tanım klasik belâgat kitaplarında yine “Kelâmın fasih olmak şartıyla muktezâ-yı hâle mutabık olmasının usûl ve kaidelerini bildiren” ilim şeklinde yer almıştır. Belâgatin bu maksadına ulaşılabilmesi için şu üç bahis ve ekleri hakkında bilgi sahibi olmak gerekir: 1. Meânî denilen ve “kelâmın mukteza-yı hâle uygunluğunu sağlamak için gerekli olanları bilme” şeklinde tanımlanabilecek konular. 2. Beyân, “sözün açık-seçik, kolay ve anlaşılabilmesini temin etme yolları. 3. Bedî’, sözü güzel, süslü ve etkili söyleme usulleri.
Bu sayılan vasıflara sahip olan söz, manzum olsun, mensur bulunsun kısa ve veciz, kolay anlaşılır, manaca zengin ve derin olur; okuyana-dinleyene zevk ve haz verir. İşte bu sebepten dolayı da bütün edip ve yazarların maksadı da böyle bir söz söyleyebilmektir.

Soru 11

Mensur eserlerde müellifin adet ve geleneğe göre takip ettiği sıra hangisidir?

Soru 12

Münacat ile ilgili olarak söylenen hangi ifade doğrudur?

Soru 13

Hangi surede Esma'ül-hüsna ifadesi yer almaz?

Soru 14

Eski Türk dinini toyunizm adıyla nitelendirerek milli bir din olarak tasavvur eden edebiyatçımız kimdir?

Soru 15

Hangisinde Allah'ın sübuti sıfatları doğru olarak verilmiştir?

Soru 16

Allah'ın birliği ve yüceliği konusunda yazılan manzum ve mensur eserlere ne ad verilir?

Soru 17

Hangisinde Allah Teala ile ilgili edebi türler doğru olarak verilmiştir?

Soru 18

Mensur olarak yazılan münacatlara ne ad verilir?

Soru 19

Hangisi Gazali'ye ait mensur eserdir?

Soru 20

Arap, Fars ve Türk edebiyatlarında mensur ve manzum olarak hazırlanan Esma-ı Hüsnalar hakkında detaylı bilgi veren ilk ve tek araştırma aşağıdakilerden hangisine aittir?

TÜRK İSLAM EDEBİYATI - Deneme Sınavı - 13