TÜRK İŞARET DİLİ

Sözcüklerin işaretlerinin tanımlanma- sında “en çok ve rahat kullanılan el” anlamındaki “başat el”, sözcüğü kullanılmaktadır. Doğru seçenek D’dir.

Konuşma metninde geçen fiillerin zamanları dudak hareketiyle verilmektedir. Doğru seçenek C’dir.

“Emekliyim” sözcüğü Türk İşaret Dilinin söz dizimine göre “Ben emekli” olarak söylenmektedir. Doğru cevap D’dir.

TİD’de ise yıl ifadeleri ardışık olarak parmaklarla gösterimiyle ifade edilir. Doğru seçenek A şıkkıdır.

Şehir adları bazen sadece baş har eri kullanılarak ifade edilmekte bazen de parmak abecesiyle yazılmaktadır. Doğru seçenek A’dır.

“Var” sözcüğünün işaretini yaparken başat elin bütün parmakları açık göğüs ortasına değdirilir. Doğru seçenek D’dir.

Yüz ifadesinde dikkat edilmesi gereken dört temel nokta vardır: 1. Başın biraz öne çıkması
2. Gözlerin genişlemesi
3. Kaşların kalkması
4. Başın aynı zamanda sağa sola sallanması. Doğru cevap D’dir.

“Ordu”nun işaretinde sağ el sol göğüs hizasında, yumruk yapılır, başparmak açık, el soldan sağa geçirilir. Bu işaret askerin tüfeğini bir omuzdan diğerine geçirmesini simgelediğini düşündürebilir. Nitekim askerî bir terim olan “ordu” sözcüğü de aynı işaretle gösterilmektedir. Doğru cevap D’dir.

“Doktor”, “hasta” ve “hastane” sözcüklerinin işareti eş işaretlidir, yani aynıdır. Dudağın hareketi ve bağlam, bu üç farklı sözcüğün ayırt edilmesini sağlar. Doğru seçenek E’dir.

Türkçede aile bireyi ve akrabalar için kullanılan sözcük sayısı kadar TİD’de de bu sözcüklerin karşılığı olan işaretler vardır. Yalnız “dünür” sözcüğü açımlama (paraphrase) yöntemiyle açıklanarak anlatılır. Doğru seçenek C’dir.

Kendine özgü dil bilgisi, ses bilgisi ve söz dizimi olan TİD’de “kaç”, “ne”, “hangi” vb. soru belirteçleri içeren soru cümleleri ve de soru işaretleyicisi içeren “evet/hayır” soruları Türkçenin söz dizimi ve dil bilgisine göre farklılıklar göstermektedir.

“Lise” sözcüğünün işaretinde ise sağ el karın hizasında, işaret ve başparmak açık, öbür parmaklar kapalıdır (L el). Avuç içi dışarıya bakacak şekilde sağ el göğsün önünde daire çizer.

Biçimbirim, dilde tek başına anlamı olmayan ancak eklendiği sözcüğe anlam katan en küçük dilsel birimlerdir.

fiilinin geçmiş zamanda kullanıldığını belirtmek için üst ve alt dudak kapanarak vurgu yapılır. Fiilin işareti yapılırken iki el açık, düz, karın hizasından dik bir biçimde aşağı doğru hareket ettirilir.

Parmak abecesi veya parmak alfabesi (fingerspelling veya dactylology), yazı sistemi kullanılarak harflerin veya sayı sistemi kullanılarak sayıların el ve parmaklarla temsilî şekilde kullanılmasıdır. Bu alfabe işitme engellilerin eğitimi ve iletişimi amacıyla tüm dünyada yaygın bir biçimde kullanılmaktadır. Dünya üzerinde kullanılan parmak abecelerinde zamanla ülkelere göre değişiklikler oluşmuştur. http://tr.wikipedia.org/wiki/ Parmak_alfabesi

“Tarih” sözcüğünün işaretinde iki el göğüs hizasında, sol el düz ve avuç içi sağa bakacak, şekilde, sağ elin baş- parmağı açık, öbür parmakları kapalıdır. Sağ elin açık parmağı, sol avuç içinden aşağı doğru hareket ettirilir.

Konya’nın işaretinde sağ el göğüs hizasında, elin parmakları açık, kıvrık el avuç içi kendinize bakacak şekilde göğsün ortasına konur.

Üniversite” sözcüğünde iki el sağ göğüs hizasında, yumruk yapılır, yumruklar ters yönde aşağıya yukarıya hareket eder.

Öğrenci” sözcüğünün iki işareti vardır. Birinci işarette sağ elin işaret ve başparmağı açık, uçları yukarıya bakacak şekilde, öbür parmaklar kapalı (C el), el göğsün ortasına konur.

“Bekâr” sözcüğünün işaretinde sağ elin başparmağı açık, öbürleri kapalı, işaret parmağı alnın ortasına dokunduktan sonra midenin üzerine dokunur.