TÜRK İŞARET DİLİ - Deneme Sınavı - 6

1. Türkçe dil bilgisine göre yazılan metin ve diyaloglar işaret dilinde aynı söz diziminde ifade edilmemektedir. Bu nedenle nasıl ki yabancı bir dilden Türkçeye sözcüğü sözcüğüne ya da bire bir söz dizimine göre çeviri yapıldığı zaman anlamsız ya da yanlış anlam ifade eden cümleler oluşabiliyorsa TİD için de bu durum geçerlidir. Kendine özgü söz dizimi olan TİD’in dil bilgisi, Türkçe dil bilgisinden farklılık göstermektedir. Bunun temel nedeni, diğer işaret dillerinde de olduğu gibi, TİD’in dil bilgisel yapısının Türkçeden türememiş olmasıdır. Bu nedenle TİD ile iletişimde söz dizimine dikkat edilmeli ve Türkçe cümle yapılarının etkisinde kalınmamalıdır. Diyalogları videolardan takip ederken işaretlerin yanı sıra vücut hareketleri, ellerin konumu, yüz, kaş, gözlerin ve dudağın hareketleri iyi gözlemlenmelidir. İşitme engellilerin ve TİD uzmanlarının ifade ettiği üzere işaretleri yaparken genel olarak sağ el kullanılmakla birlikte işaretler sol elle de yapılabilmektedir. Bundan dolayı ünitelerde yer alan diyaloglardaki sözcüklerin işaretlerinin tanımlanmasında “en çok ve rahat kullanılan el” anlamındaki “başat el”, sözcüğü kullanılmaktadır.

Soru sorarken gözler açılır, kaşlar çatılır, vücut öne doğru (soru sorulan kişiye) eğilir, soruyu soran kişi sorunun sonunda işaret parmağıyla boşlukta soru işareti yapar.

sesleme ise konuşma dilinin öğesidir

TİD’de edilgen yapı yoktur. (a şıkkındaki cümle edilgendir)

TİD’de Türkçedeki ünlü - ünsüz uyumu aranmaz.