TÜRK İDARE TARİHİ - Deneme Sınavı - 4

Avrupa’daki Jön Türk hareketine öncülük eden kişiler: Mizancı Murat Bey, İbrahim Temo, İshak Sukuti, Tunalı Hilmi ve Selanikli Nazım

Prens Sabahattin; II. Abdülhamit'in yeğeni, adem-i merkeziyetçi düşünceleri vardır, azınlık gruplara karşı tavizkâr tutum ve yakınlığı vardır.

31 Mart İsyanı:Günümüz takvimiyle 13 Nisan 1909 günü gerçekleşen ve İttihatçı iktidarı hedef alan statüko yanlısı başkaldırıdır.

Osmanlı Taşra Yönetimi sistemi: Vilayet, Liva, Kaza, Karye.

Jön Türklerin seçkinci düşüncelerini şekillendiren kişi, Fransız sosyolog Gustave Le Bon’du.

31 Mart Olayları sırasında Hareket Ordusu umum kumandanı ve Meşrutiyet hükümetlerinde Harbiye Nazırı olarak görevler alan Mahmut Şevket Paşa, ilk İttihatçı kabinenin sadrazamı olmuştur.

Bir Osmanlı vatandaşının belediye meclislerine üye seçebilmesi için; dairenin bulunduğu şehir ve kasabada yaşaması, 25 yaşını tamamlaması, Osmanlı vatandaşı olması, medeni hukuk anlamında reşit olması, sabıka kaydı bulunmaması ve daire sınırları içerisinde yılda en az 50 kuruş (İstanbul için 100 kuruş) vergi vermesi gerekmekteydi.

Abdülhamid Dönemi’nde Askerî Okullar Baş Müfettişi olan Colmar Von Der Goltz Paşa tarafından yazılan ve mektepli subaylar arasında da çok popüler olan “Silahlı Ulus” isimli eserde, ısrarlı bir şekilde kuvvetli hükümet fikrinin altı çizilmiş ve askeriyenin devletin en önemli hizmetkârı olması istenmiştir.

Meclis-i Vükelâ toplam on iki nazırdan oluşuyordu: Sadrazam, Şeyhülislam, Hariciye, Harbiye, Adliye ve Mezahip Nazırı, Şura-yı Devlet Reisi, Dâhiliye, Maliye, Maarif, Nafia, Ticaret ve Ziraat, Evkaf, Posta-Telgraf-Telefon Nazırı.

İshak Sukuti, Abdullah Cevdet, Mehmed Reşid ve İbrahim Temo isimli birbirinden farklı etnik kimliklere sahip dört Tıbbiyeliyi böylesi önemli bir olayın yıl dönümünde bir araya getiren temel neden, mevcut rejime duydukları tepkiydi.

Örgütün çalışmaları hükümetin istihbaratına takıl- mış ve yapılan kovuşturmalar neticesinde Mizancı Murat Bey, İbrahim Temo, İs- hak Sukuti, Tunalı Hilmi ve Selanikli Nazım gibi Avrupa’daki Jön Türk hareketine öncülük edecek kişiler yurt dışına kaçmak zorunda kalmıştı.

Jön Türklerin seçkinci düşüncelerini şekillendiren kişi, Fransız sosyolog Gustave Le Bon’du. Halkın bir yığından farkı olmadığını ve parlamen- todaki milletvekillerinin de bu yığının bir uzantısı olduğunu iddia eden Le Bon, ideal devletin bir elit tabaka tarafından yönetilmesi gerektiği fikirleriyle Jön Türkleri fazlasıyla etkilemiştir.

İlk defa Kanuni Sultan Süleyman zamanında arazi tespitleri için kadastro komisyonları kurulmuştu. Komisyonların çalışmalarına da “kuyud-ı hakaniye” adı verilmişti.

Hesabat-ı Atika Kalemi, yıllar içinde biriken düzensiz borçların işlemlerine bakmak ve tasfiyesiyle sorumluydu.

Sicill-i Nüfus İdare-i Umûmiyesi; nüfus sayımına ilişkin prosedürlerin uygulanması, doğum-ölüm-evlilik gibi nüfusla ilgili gelişmelerin kaydıyla sorumluydu.

İttihatçılar on yıl içerisinde yedi anayasa değişikliğine imza attı. Bu yedi değişikliğin tek bir amacı vardı; mevcudiyetlerini sağlamlaştırmak.

Meşrutiyet Hükümetleri ve Osmanlı Bürokrasisi ana başlığına bakıldığında dönem hükümetleri arasında Enver Paşa Hükümeti'nin olmadığı görülecektir.

Günümüz takvimiyle 13 Nisan günü gerçekleşen ve İttihatçı iktidarı hedef alan statüko yanlısı başkaldırı 31 Mart Olayı olarak adlandırılmaktadır.

Dördüncü Menderes Hükümeti, İktisat ve İşletmeler Vekâlet’ini kaldırırken, dört yeni bakanlık kurmuştur.

Ocak 1921 yılında yayınlanan Teşkilat-ı Esasiye ile hâkimiyetin kaynağının kayıtsız şartsız ulusa ait olduğunun belirtilmesiyle ilk defa monarşi sisteminden çıkıldığı, meşruiyetin dayanağının millet olduğu hemen ilk maddede vurgulanmıştır.