TÜRK HALK ŞİİRİ

Makalat; Hacı Bektaş Veli'nin Arapça eseridir. İslam dininin
her kesimden insanının anlayabileceği şekilde anlatıldığı bir eserdir.

Anadolu'da tarikat şairleri vasıtasıyla oluşan Dini - Tasavvufi Türk Edebiyatının Orta Asya'daki kurucusu Ahmed Yesevi'dir. Anadolu sahasında da kurucusu Yûnus Emre olmuştur. Ancak bu sahada eserler veren; Mevlâna Celaleddin Rumi, Hacı Bektaş Velî, Ahmed Fakih, Sultan Veled, Şeyyad Hamza, Âşıkpaşa, Kaygusuz Abdal, Said Emre, Gülşehrî, Hacı Bayram Velî, Akşemseddin, Süleyman Çelebi... v.b. gibi mutasavvıf-velî şairler, aynı zamanda bu ekolun temelini ve devamını oluşturmuşlardır.

1529 beyitlik "Yusuf u Zeliha" Şeyyad Hamza'nın eseridir.

Risâletü'n- Nushiyye, Kaygusuz Abdal'ın eserlerinden birisi değildir. Risaletü'n- Nushiye, Yunus Emre'nin mesnevi tarzında yazılmış bir nasihatnamesidir.

Yunus Emre şiirlerinde "Yûnus, Yûnus Emre, Âşık Yûnus, Bî-çare Yûnus, Miskin Yûnus, Derviş Yûnus, Koca Yûnus, Tapduk Yûnus Dedem" gibi mahlaslar kullanmaktadır.

Yunus Emre'nin Divan'ın da dört yüzden fazla şiir bulunur. Bu yüzden doğru cevap C'dir.

Abdal Musa, XIII. yüzyılın sonu ile XIV. yüzyılın başlarında yaşamıştır. Horasan’dan geldiği, Antalya’nın Elmalı Kazası Tekke Köyü’nde dergâhını kurduğu ve burada Anadolu’yu aydınlatacak Alp-Erenler yetiştirdiği bilinmektedir.

Gülistan; Lâmekân”ı, ezeldeki vahdet-i vücûdu anlatmakla başlar. Kâinatın ve Hz. Âdem’in yaradılışını uzun uzun hikâye eder. Kısas-ı enbiya, kısa olarak anlatıldıktan sonra belirli bir konu üzerinde durulmaz. Tasavvufun çeşitli konuları, yer yer son derece heyecanlı bir üslûpla dile getirilir.

Gevhername, Kaygusuz Abdal'ın manzum eserlerinden birisidir.

Manzum Eserleri: 1. Divân, 2. Gülistân, 3. Mesnevî-i Baba Kaygusuz (I-II-III ),

Mensur Eserleri: 1. Budalanâme, 2. Kitâb-ı Miğlâte, 3. Vücûdnâme, 4. Risâle-i Kaygusuz Abdal (Tercüme).

Manzum+Mensur Eserleri: 1. Saraynâme, 2. Dil-güşâ.

Budalaname, Kaygusuz Abdal’ın “akl-ı maâş, akl-ı maâd, nefsi bilmek, gönül, mürşid...” gibi tasavvufî meselelerin anlatıldığı eserdir.

Türk toplumunun geniş halk kitleleri arasında derin alâka ve heyecan uyandıran bir inanç, bir eğitim, bir fikir, bir irfan cereyanı ve aşk hadisesi olarak hayata geçirilen kavram Tasavvuf tur.

Dinî_Tasavvufî  Türk Edebiyatının Orta Asya'da kurucusu Ahmed Yesevi dir.

Makalât Hacı Bektaş Velî nin eseridir.

Dinî- Tasavvufî Türk Edebiyatının en büyük şairleri 13. yüzyılda yetişmiştir.

XIII. yüzyıl Anadolu’sundaki insanlar, buhranlar, istilâlar ve isyanlarla muzdariptir. Bu sosyal romantizmin içinde tekkeler; insan gönüllerini aşka ve Allah’a kanatlandırmakla topluma bir ümit, bir huzur ve bir teselli kaynağı olmuşlardır. Dolayısıyla bir taraftan Anadolu Selçukluları’nın sofîlere derin saygı göstermeleri, öte yandan Moğol istilâsından kaçan büyük sofîlerin Anadolu’yu vatan edinmeleri bunda etkili rol oynamıştır. Türkistan’dan, Horasan’dan ayrılan nice sofî, Irak ve Suriye gibi ülkeleri de denemekle beraber, kendi iman hayatlarına en uygun çevreyi Anadolu’da bulmuşlardır. Bu vesileyle Dinî-Tasavvufî Türk Edebiyatının en büyük şairleri bu yüzyılda Anadolu’da yetişmiştir.

Hz. Muhammed'in sözlerini ve davranışlarını inceleyen ilime verilen ad "hadis"tir.

Dinî umdeleri, milli duyguları, ahlâki düşünceleri, Türk'ün en kolay anlayabileceği sehl'i mümtenî metoduyla anlatırken Türk'ün dilini de en güzel ve yumuşak bir şekilde dağdaki çobandan saraydaki devlet adamına kadar sevdiren şair Yunus Emre dir.

Divân; Kaygusuz Abdal'ın Manzum eserlerindendir. Diğer seçenekler şairin mensur eserleri arasındadır.

Kaygusuz'un Dil-güşa ve Saray-nâme olmak üzere iki adet manzum-mensur karışık eseri vardır. Dünyaya  gelmekten maksadın ibadet etmek ve Allah'ı tanımak olduğu anlatılan  eseri Saray-nâme'dir.

Said Emre’nin XIII. yy. sonlarıyla XIV. yy. başlarında yaşadığı öne sürülmektedir. Bir rivayete göre Hacı Bektaş Velî müritlerinden olan Said Emre, onun Makâlât’ını Arapçadan Türkçeye tercüme eden Sadeddin adlı kişidir. Hacı Bektaş Velî menâkıbına göre Molla Sadeddin Aksaraylı bir âlimdir.

58 beyitlik küçük bir mesnevî olan ve daha çok nefsi bilmenin esas olduğu üzerine kurulan Kaygusuz Abdal’ın eseri Minbernâme dir.