TÜRK HALK ŞİİRİ - Deneme Sınavı - 16

Dini-Tasavvufi Türk Edebiyatının Orta Asya'daki kurucusu Ahmed Yesevi, Anadolu'da ise Yunus Emre'dir. Ancak bu sahada eserler veren; Mevlâna Celaleddin Rumi, Hacı Bektaş Velî, Ahmed Fakih, Sultan Veled, Şeyyad Hamza, Âşıkpaşa, Kaygusuz Abdal, Said Emre, Gülşehrî, Hacı Bayram Velî,
Akşemseddin, Süleyman Çelebi gibi mutasavvıf-velî şairler, aynı zamanda bu ekolun temelini ve devamını da oluşturmuşlardır.

Dini-Tasavvufi Türk Edebiyatı'nın en kuvvetli temsilcisi, XIII. yüzyıl Anadolu’sunda Yunus Emre’dir. O ve takipçisi olan Kaygusuz Abdâl; Türk dilini çok mükemmel bir şekilde kullanmalarıyla daha sonraki asırlarda Türk edebiyatını ve Türk dilini abideleştirmişlerdir. Zira Yunus Emre, Türk millî mefkûresinin ve İslam dininin inanç temellerini Anadolu’da Türk diliyle söylemiştir. Bu söyleyiş, halk tarafından âdeta gökten inmişçesine benimsenmiş ve hayata geçirilmiştir. Daha sonra onun takipçileri de dinî kurallarını Türkçe anlatmışlardır.

Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yeri D seçeneği doğru olarak tamamlar.

Dinî-Tasavvufî Türk Edebiyatının en kuvvetli temsilcisi, XIII. yüzyıl Anadolu’sunda Yunus Emre’dir. O ve takipçisi olan Kaygusuz Abdâl; Türk dilini çok mükemmel bir şekilde kullanmalarıyla daha sonraki asırlarda Türk edebiyatını ve Türk dilini
abideleştirmişlerdir. Zira Yunus Emre, Türk millî mefkûresinin ve İslam dininin inanç temellerini Anadolu’da Türk diliyle söylemiştir. Bu söyleyiş, halk tarafından âdeta gökten inmişçesine benimsenmiş ve hayata geçirilmiştir. Daha sonra onun
takipçileri de dinî kurallarını Türkçe anlatmışlardır.

İmani esasların akli delillerle ispat ve izah edildiği ilim "kelâm"dır.

Yunus Emre’nin Risâletü’n-Nushiyye ve Divânı olmak üzere iki eseri vardır. Risâletü’n-Nushiyye, H. 707/M. 1307-8 yılında, mesnevi tarzında yazılmış bir nasihatnamedir.

Abdal Musa Velayetname adlı eserin yazarıdır.

Budalanâme, Kaygusuz Abdal'ın mensur eserlerinden biridir. Diğer seçenekler manzum eserleridir.

Divan şairlerinin şiirlerini topladıkları eserlere "divân" adı verilir, tekke edebiyatına mensup şairler de divanlar oluşturmuşlardır.

Hacı Bektaş Veli'nin müridi olan ve Makalat'ı Arapça'dan Türkçe'ye çeviren mutasavvıf Said Emre'dir. Said Emre’nin XIII. yy. sonlarıyla XIV. yy. başlarında yaşadığı öne sürülmektedir. Bir rivayete göre Hacı Bektaş Velî müritlerinden olan Said Emre, onun Makâlât’ını Arapçadan Türkçeye tercüme eden Sadeddin adlı kişidir.

Vahdet-i Vücud'u anlatan uzun bir mesnevi ile başlayan ve bir dervişin tasavvuf umdelerini anlatması ile devam eden Kaygusuz Abdal'ın eseri  "Dil-güşa"dır.  Dil-güşâ “Vahdet-i vücûd”u anlatan uzun bir mesnevî ile başlar. Eserde
uzun Farsça bölümler vardır. Bir dervişin tasavvuf umdelerini anlatması ile devam eden Dil-güşâ tamamen tasavvufa hasredilmiştir.

Bu edebiyatın Anadolu sahasında kuruluşunun öncüleri, başlangıçta Anadolu'da yetişen dervişler değil orta asyadan gelen dervişlerdir.

Ahmed Eflaki'nin-Menakıbü'l-Arifin eserinde Yunus Emre

Risâletü’n-Nushiyye, Yunus Emre'nin H. 707/M. 1307-8 yılında, mesnevi tarzında yazmış olduğu bir nasihatnamedir

Orhan Gâzî zamanında Bursa'nın fethinde bulunan; Türk-İslam ananesinde önemli bir yeri olan alp-erenlerden ve Geyikli Baba ile münasebeti olan 'Velayetname'nin  müellifi olan ünlü mutasavvıf Abdal Musa'dır.

Budalaname dışındaki eserler manzumdur.

Kaygusuz Abdal’ın, dünyaya gelmekten maksadın ibadet etmek ve Allah’ı tanımak olduğunu anlattığı ve  şeriat unsurlarına en çok yer verdiği eseri Sarayname'dir.

Bahsi geçen şair Şeyyad Hamza'dır.

Kaygusu Abdal 14. yüzyıl mutasavvıf şairlerinden biridir.

Hacı Bektaş Velî müritlerinden olup, onun Makâlât’ını Arapçadan Türkçeye tercüme eden ve asıl adı Sadeddin olan ve mecmualarda şiirlerine de rastlanan 14. yüzyıl mutasavvıfı Said Emre'dir.

İçinde dört yüzden fazla şiirin bulunduğu Yunus Emre Divanı, mürettep bir divan olmayıp sonradan  sözlü gelenekten derlenmiştir.