TÜRK EĞİTİM TARİHİ - Deneme Sınavı - 9

İsmail Hakkı Baltacıoğlu 1927 yılında düzenlediği raporunda, gençlerin hem en- düstri ve hem de küçük sanayi işletmelerinin ihtiyaçlarını karşılayabilecek şekilde yetiştirilmelerini, klasik okulda okul sistemi içerisinde atölye zihniyeti yerine, yeni meslek okullarında atölye içinde okul fikrinin benimsenmesi gerektiğini belirmiştir (Çelik, 1981). Baltacıoğlu, meslek okullarının ekonomik yaşama açık olmasının bu okulların başarısı için önemli olduğunu savunmuş ve Milli Eğitim Bakanlığı içinde, orta ve yükseköğretim müdürlüklerinden ayrı olarak meslek okulları ile görevlen- dirilecek bir müdürlüğün oluşturulmasının gerekli olduğunu belirtmiştir.

Cumhuriyetin kuruluşundan sonra, eğitim sistemi ile ilgili yapılan ilk köklü yasal düzenleme, eğitim sistemini bir bütün olarak yönetim, denetim ve yetki yönünden merkezi tek bir çatı altında toplayan laik, bilimsel ve çağdaş eğitimin kurulmasına temel oluşturan 3 Mart 1924 tarihli Öğretim Birliği Yasası’dır (Tevhid-i Tedrisat).

5-15 Şubat 1962 tarihinde yapılan Yedinci Milli Eğitim fiûrası’nda Kız Teknik Öğretim, Erkek Teknik Öğretim ve Ticaret Öğretimine yönelik öneriler getirilmiş ve mesleki ve teknik ortaöğretim okullarının, ortaokula dayalı üç yıllık mesleki okullar haline getirilmeleri teklif edilmiştir.

Tabloya ilişkin D şıkkı doğrudur.

Öğretmen sayısının en fazla olduğu dönem 1972-1973 yılları arasındadır.

Nisan 1993 tarihinde uygulanmaya başlanan METGE Projesinin en önemli amaç- larından biri, kadınların bölgesel düzeyde iş ortamına hazırlanmalarının sağlanma- sı olmasından dolayı, öncelikli olarak, Milli Eğitim Bakanlığı Kız Teknik Öğretim Genel Müdürlüğü tarafından yedi coğrafi bölgeyi temsilen yedi ilde yedi pilot Kız Meslek Lisesinde (Bursa, Erzurum, Eskişehir, izmir, Malatya, Mersin, Trabzon) baş- latılmıştır

1. Beş yıllık ilkokulu bitiren öğrencileri alan mesleki ve teknik ortaöğretim okulları:

•   Erkek Orta Sanat Okulu (3 yıl)

•   Erkek Sanat Enstitüsü (5 yıl) 166 Türk Eğitim Tarihi

•   Orta Yapı Okulu (3 yıl)

•   Yapı Enstitüsü (5 yıl)

•   Kimya Sanat Enstitüsü (5 yıl)

•   Pratik Sanat Okulu (5 yıl)

•   Muhtelif Gayeli Ortaokul (3yıl)

2.  Üç yıllık mesleki ve teknik ortaöğretim okulları ve diğer ortaokulları bitiren öğrencileri alan mesleki ve teknik öğretim okulları:

•   Erkek Sanat Enstitüsü (2 yıl)

•   Yapı Enstitüsü (2 yıl)

•   Matbaacılık Okulu (3 yıl)

•   Motor Sanat Enstitüsü (2 yıl)

3.  Erkek sanat, yapı ve motor sanat enstitüsü mezunlarını alan mesleki ve teknik öğretim okulları:

•   Yol Makineleri Tamirciliği ve Operatörlüğü Sınıfı (1 yıl)

•  Tekniker Okulu (2 yıl)

İfadelerin tamamı mesleki ve teknik ortaöğretim okullarının çekiciliğini azaltan etmenler arasındadır.

METGE projesinin amaçları şunlardır:

la bölgesel mezun izleme çalışmaları başlatılmıştır.),

amaçla Mesleki Rehber görevlendirilmiştir).

1963-1964 öğretim yılına kadar faaliyetlerini sürdüren kız enstitüleri, bu tarih- ten itibaren üç yıl süreli meslek okulları haline getirilmiştir. Milli Eğitim Temel Ya- sası uyarınca da, Kız Enstitüleri Kız Meslek Liseleri adını almış ve bu liselerin yanı sıra, 1974 yılından itibaren Kız Teknik Liseleri de açılmıştır. 1983-1984 öğretim yı- lında, Kız Teknik Öğretim Genel Müdürlüğüne bağlı, bir kısım derslerin öğretimi- nin yabancı dille yapıldığı, hazırlık sınıfı dâhil dört yıl süreli, Anadolu Kız Meslek Liseleri, 1988-1989 öğretim yılından itibaren de hazırlık sınıfı dâhil beş yıl süreli Anadolu Kız Teknik Liseleri açılmıştır

İstanbul Darülfünunu bilimsel eğitim-öğretim niteliğinin geliştirilmesi için yapı- lan tüm yasal ve yapısal düzenlemelere karşın kendisinden beklenen görevleri ye- rine getirmede yetersiz kalmıştır. Bu nedenle 1930’lu yılların başlarında Darülfü- nuna dönük eleştiriler giderek artmıştır. Bu eleştirilerin yoğunlaştığı noktalar şun- lardır (Güler, 1994):

tirilmesi planlanan dil ve tarih hareketlerine destek vermemesi

1933 yılından önce “üniversite” kavramı kullanılmamaktadır. 1933 yılında yapılan üniversite reformu ile üniversitenin örgüt ve yönetim yapısı ile çalışma biçiminde köklü bir değişiklik amaçlanmıştır

1946 yılında daha önceki yıllarda kurulmuş olan Dil Tarih ve Coğrafya Fakültesi, Hukuk Fakültesi, Fen Fakültesi ve Tıp Fakültesi bir araya getirilerek Ankara Üniversitesi kurulmuştur.

C şıkkı dışındaki yanıtlar üniversite kurumunun yönetimsel ve işleyiş aşamaları ile ilişkili iken C şıkkı üniversitenin öğrencilerin eğitimsel hedeflerini kapsamaktadır.

Bölge üniversiteleri, bölgelerinin önemli yaşamsal sorunlarının çözümlenme- sinde ve sosyal, kültürel, ekonomik, teknik, tarımsal ve sağlık bakımından geliş- mesinde ve kalkınmasında, dolayısıyla ülke kalkınmasına önemli katkılarda bulun- muşlar ve bulunmaktadırlar.

7 Temmuz 1973 günü kabul edilen 1750 Sayılı Üniversiteler Yasası’nın sonuçlarından biri Türk üniversitelerini tek bir çatı altında toplama ve bütünlüğü sağlamak için bir denetleme, planlama ve eşgüdüm organı olarak Yükseköğretim Kurulu (YÖK) kurulmuş; ancak bu durum Anayasa Mahkemesi tarafından 1961 Anayasası’na aykırı bulunarak iptal edilmiş ve bu kurul kaldırılmıştır.

İstanbul Teknik Üniversitesi 1944 yılında kurulmuştur.

D şıkkı 27 Ekim 1960 tarihli 115 Sayılı Yasa, 1946 tarihli 4936 Sayılı Yasanın bazı maddelerini değiştirip yeni maddeler eklendiği kısmı ifade etmektedir.

1933-1946 döneminde yükseköğretim alanında yaşanan önemli gelişmelerden biri, 1944 yılında çıkarılan 4619 Sayılı Yasayla Avrupa’daki mühendis okullarına benzer bir eğitim yapmak üzere Türkiye Cumhuriyeti’nin ikinci üniversitesi olarak istanbul Teknik Üniversitesi’nin kurulmasıdır. Bu okulun geçmişi, 1773 yılında is- tanbul’da kurulmuş olan ve izleyen yıllarda çeşitli değişikliklere uğrayan Mühen- dishane-i Bahri-i Hümayun’a dayandırılmaktadır

Türkiye Cumhuriyeti’nde yükseköğretim alanındaki en önemli ve kapsamlı düzen- lemelerden ilki olan 1933-Darülfünun Reformu (Üniversite Reformu) önemli ölçüde Malche’nin raporundaki görüş ve önerilerine dayanır. Milli Eğitim Bakanlı- ğı, Profesör Albert Malche’nin raporunda yer verdiği Darülfünun’un işleyişle ilgili yaşanan sorunlar ve bu sorunların giderilmesine dönük önerileri doğrultusunda, Darülfünunu ve ona bağlı bütün kurumları kadro ve örgütüyle ortadan kaldırılarak istanbul’da istanbul Üniversitesi adıyla yeni bir üniversite kurulmasını amaçlayan yasa tasarısını 18 Mayıs 1933 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne sunmuştur