TÜRK EĞİTİM TARİHİ - Deneme Sınavı - 5

umhuriyetin ilk yıllarında büyük çoğunluğu köylerde yaşayan halkın eğitim eksikliğini gidermek ve eğitim düzeyini yükseltmek, böylece toplumsal yaşama siyasi, ekonomik ve kültürel yönden daha etkili ve verimli biçimde katılmasını sağlamak amacıyla 1940 yılında açılan kurumlar köy enstitüleridir.

Doğru cevap b'dir.

Ülkemizde yetişkin eğitiminin akademik alan olarak benimsenmesi, akademik ortamlarda ve bilimsel toplantılarda tartışılmaya başlanması 1960'lı yıllarda gerçekleşmiştir.

Doğru cevap c'dir.

İkinci dönemdeki (1960- 1980) çalışmalarla, halk eğitiminin planlı ve programlı etkinliklerle kurumsallaşmasının sağlanmasına çalışılmıştır.

Doğru cevap d'dir.

Eğitim odaları köy, kasaba ya da halk eğitim merkezi bulunmayan yerleşim yerlerinde açılan yaygın eğitim kurumlarıdır. Bölge gereksinimlerine göre halkın isteğine bağlı olarak valilik izniyle açılır. Eğitim odaları, bir bakıma halk eğitim merkezlerinin görevlerini daha dar çerçevede yerine getiren kurumlar olarak değerlendirilebilir.

Doğru cevap e'dir.

İstanbul Darülfünunu bilimsel eğitim-öğretim niteliğinin geliştirilmesi için yapılan tüm yasal ve yapısal düzenlemelere karşın kendisinden beklenen görevleri yerine getirmede yetersiz kalmıştır. Bu nedenle 1930’lu yılların başlarında Darülfünuna dönük eleştiriler giderek artmıştır. Bu eleştirilerin yoğunlaştığı noktalar şunlardır:
• Cumhuriyet hükümetinin benimsediği kültür politikası gereğince gerçekleştirilmesi planlanan dil ve tarih hareketlerine destek vermemesi
• Atatürk devrimlerine ayak uyduramaması, karşı çıkması ve direnç göstermesi
• Bilimsel çalışmaların yetersizliği ve yayınların azlığı
• Öğretim elemanlarının üniversiteye yeterince zaman ayırmamaları
• Birimler arasında işbirliği ve iletişim kopukluğu

İstanbul Üniversitesi 1.8.1933 tarihinde kurulmuştur.

İstanbul Üniversitesi’nin kurulmasıyla, Darülfünunun öğretim üyesi kadrosu büyük oranda tasfiye edilmiş, ancak yaklaşık üçte birine üniversitede görev verilmiştir. Yeni üniversitenin öğretim üyesi gereksiniminin karşılanması için Nazi baskısı yüzünden Almanya’dan ve diğer Avrupa ülkelerinden kaçan profesör ve uzmanların bir kısmı başta olmak üzere yurtdışından çok sayıda öğretim üyesinin istihdamı yoluna gidilmiştir.

1923-1982 yılları arasında alan öğretmeni yetiştiren kurumlar:
• Eğitim Enstitüleri 

• (İstanbul, Ankara ve İzmir), Yüksek Öğretmen Okulları
• (Kız ve Erkek) Teknik Yüksek Öğretmen Okulları
• Ticaret ve Turizm Yüksek Öğretmen Okulu
• Endüstriyel Sanatlar Yüksek Öğretmen Okulu
• Yüksek İslam Enstitüsü.

Ankara’da 14 Haziran 1935 tarihinde Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi açılmıştır. Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi, yasa ile kurulan ilk üniversite fakültesi olma özelliği taşımaktadır.

6 Kasım 1981 tarih 2547 Sayılı Yükseköğretim Yasası gereğince 20 Temmuz 1982 tarih ve 41 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile öğretmen yetiştiren kurumların da üniversiteye bağlanmasından sonra...

.....alan öğretmenlerinin yetiştirilmesi görevini 1982 yılından itibaren Eğitim Fakülteleri üstlenmiştir.

Gazi Eğitim Enstitüsü, 1926 yılında Konya’da sadece Türkçe Bölümü olan Orta Muallim Mektebi adıyla açıldı;

1955 yılından itibaren İstanbul ve Ankara’nın dışında yeni üniversitelerin kurulması ve diğer yükseköğretim kurumlarının açılması hızlanmıştır. Üniversite özerkliğinden rahatsız olmaya başlayan ve üniversitelere karşı bir alternatif arayışında olan siyasal otoritenin farklı bir yönetim modeline göre kurduğu Akademiler, bu dönemdeki üniversitelerin dışındaki önemli yükseköğretim kurumlarıdır.

1946-1947 öğretim yılındaki eğitim enstitüleri:

1967-1968 öğretim yılından itibaren eğitim enstitülerinde tüm bölümlerde öğrenim süresi üç yıla çıkarıldı.

Ortaöğretim alan öğretmelerinin eğitimini, 1982 yılından itibaren   üniversitelere bağlı eğitim fakülteleri üstlenmiştir.

1968 yılında önce Fransa’da başlayan, sonra diğer ülkelere de yayılan yükseköğretim düzeyindeki siyasal nitelikli öğrenci olayları Türkiye’deki üniversite öğrencilerini de etkilemiştir. Öğrenci olaylarının 1970’li yılların başlarında giderek şiddetlenmesi, üniversiteleri işleyemez konuma getirmiş, özellikle özerklik ve öğretim üyelerine üniversite dışından dokunulmazlık ilkelerinin tartışılmasını ve yeni bir yasal düzenlemeye gidilmesini gündeme getirmiştir. 12 Mart 1971 yılındaki askeri  müdahalenin de etkisiyle, 1961 Anayasası’nın 120. Maddesi değiştirilerek gerekli durumlarda hükümetin üniversitelerde koruyucu önlemler alabilmesini öngören yasal düzenlemeler gerçekleştirilmiştir.

Yüksek öğretmen okullarının başlangıcını, 1891 yılında İstanbul’da açılan Darülmuallimin-i Aliye oluşturmaktadır.

22 Kasım 1974 tarihinde Üniversitelerarası Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÜSYM) kurulmuştur.

Askeri yönetim, 12 Eylül ortamına gelinmesinden üniversiteleri de sorumlu olarak gördüğünden bu görüşten hareketle, anarşi kaynağı olarak algılanan üniversiteleri ve yönetimini disipline etmek amacıyla, 1981 yılında üniversitelere daha az özerklik, daha çok denetim ve daha yoğun merkeziyetçi kontrol sistemi getiren 2547 Sayılı Yükseköğretim Yasası çıkarılmıştır.