TÜRK EĞİTİM TARİHİ - Deneme Sınavı - 7

1830’larda Avrupa’ya öğrenci gönderilmiş; Türkçe yayınlanan ilk gazete, Takvim-i Vekâyi adıyla bu dönemde çıkmıştır.

Kendine özgü, ilk, orta ve yükseköğretim basamaklarından oluşan medreseler, ilk kez Selçuklular zamanında kurulmuştur.

Medreselere sıbyan okullarını bitirenler ya da kendi kendini özel olarak yetiştirmiş ve özel öğrenim görmüş erkek öğrenciler gitmekteydi. Kız öğrenciler medreselere
alınmazdı. Medreseler yatılı okullardı, öğrenim parasızdı ve öğrencinin yemeği ve giyimi medrese yönetimince karşılanırdı.

Sıbyan okulları ve medreselerin yanında, onlar gibi yaygın olmasa bile, Enderun
Okulu’nun Osmanlı eğitim sisteminde ayrı bir yeri vardır. İlk Enderun okulu
1455 yılında Fatih Sultan Mehmet tarafından kurulmuştur.

Bunların ilki 1773’te açılan Mühendishane-i Bahri Hümayûn’dur.
Bu okul, daha sonraları kurulan Deniz Harp Okulunun temeli olarak kabul edilebilir.

İlk kez, 1838’de açılan rüşdiyelere sıbyan okullarını bitirenler alınıyordu. Bu
okullar dört (kısa bir süre beş) yıl süreliydi.

İlk kız rüşdiyesi ise 1859’da açılmıştır.

1873 yılında açılan ve sultaniye düzeyinde öğrenim veren bir başka önemli
okul da Darüşşafaka’dır.

Osmanlılarda, eğitimde ilk yenileşme hareketleri 1773 ile 1839 yılları arasındaki dönemde görülür. Bu dönemde, eğitimde yenileşmeye askerî okullar açılarak başlanmış; okullarda ilk kez Batı dilleri
(Fransızca, İngilizce) programlara girmiş; 1826’da Yeniçeri Ocağı kaldırılmış; ilköğretim zorunluluğu ilk kez bu dönemde getirilmiş; Batı ile ilişkiler artmış ve 1830’larda Avrupa’ya öğrenci gönderilmiş; Türkçe yayınlanan ilk gazete Takvim-i Vekâyi adıyla bu dönemde çıkmıştır. Mevcut eğitim kurumlarının, 18. yüzyılın başlarına dek toplumun e¤itim gereksinimlerini büyük ölçüde
karşıladığı söylenebilir.

1739 Sayılı Milli Eğitim Temel Yasası’nda tanımlandığı biçimiyle (Md. 19), zorunlu
ilköğrenim çağına gelmemiş çocukların eğitimini kapsayan okulöncesi eğitimin
yukarıdaki tanımını sistematik bir biçimde analiz edecek olursak, okulöncesi
eğitimin;
• 0-72 aylar arasındaki çocuklar için,
• onlar›n gelişim düzeylerine uyan,
• bireysel özelliklerini dikkate alan,
• zengin uyarıcı çevre sunan,
• tüm gelişim alanlarını destekleyen,
• kültürel değerlerle uyumlu,
• ilköğretime temel oluşturan,
• temel eğitim bütünlüğü içinde yer alan
bir eğitim süreci olduğunu kolayca görebiliriz.

Eğitim sisteminin bir bütün olarak kamu adına konunun uzmanlarınca ve ilgili tarafların temsilcilerince incelenmesi, tartışılması ve uygulayıcılara yol gösterilmesinde önemli bir işlevi olan Milli Eğitim şûraları 1939-2006 yılları arasında 17 kez toplanmışltır.

On Birinci Milli Eğitim şûrası (8-11 Haziran 1982): Bu şûrada öğretmen
eğitimi üzerinde durulmuş, önerilen öğretmen eğitimi modelinde okulöncesi öğretmeninin nasıl yetiştirilmesi gerektiği, programların amaçları, fonksiyonları, ilkeleri, içerik ve etkinlik kategorileri belirtilerek açıklanmıştır.

On Beşinci Milli Eğitim şûrası (13-17 May›s 1996):

Aile Katılımı Programları ile Ana Baba Okullarının yaygınlaştırılması konularında da kararlar alınmıştır.

Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı (2001-2005): Bu planda, öncelikle
sosyal, psikolojik ve zihinsel gelişimin erken yaşlarda şekillenmesi nedeniyle
okulöncesi eğitimin yaygınlaştırılması ve okulöncesi eğitimde okullaşma oranının AB ülkelerindeki okullaşma oranlarına göre çok düşük olması nedeniyle okullaşma oranlarının hızla arttırılması gerektiği vurgulanmış ve 2000-2005 döneminde okulöncesi eğitimde %25’lik bir okullaşma oranı hedeflenmiştir.

Milli Eğitim Bakanlığı içinde üç farklı genel müdürlük okulöncesi eğitim hizmeti vermektedir.
Bunlar; Okulöncesi Eğitimi Genel Müdürlüğü, Çıraklık ve Yaygın Eğitim
Genel Müdürlüğü, Kız Teknik Eğitim Genel Müdürlüğüdür.

1977 yılında ilk kez ilköğretim Genel Müdürlüğü bünyesinde “Okulöncesi şubesi”, 1992 yılında da “Okulöncesi Eğitimi Genel Müdürlüğü” kurulmuştur.

1992 yılında “Okulöncesi Eğitimi Genel Müdürlüğü” kurulmuştur.

Okulöncesi eğitim kapsamında Türkiye’de farklı modeller uygulanmaktadır. Bu modeller; kurum merkezli, kurum-aile ve toplum merkezli, gezici anaokulu ve uzaktan eğitim modeli olmak üzere dört grupta toplanabilir.