TÜRK EĞİTİM SİSTEMİ VE OKUL YÖNETİMİ - Deneme Sınavı - 4

Örgütlerde ödül sistemine ilişkin ‘bürokratik model’ ve ‘post-bürokratik model’ olmak üzere iki yaklaşımdan söz edilebilir. Bürokratik modelde ödül işgörenin maaşı temel alınarak, tüm işgörenler arasında eşit miktarda, kıdemi dikkate alarak bireysel performansa göre verilir. Post-bürokratik modelde ise ödül; iş performansına göre değişken oranlarda, her işgörene göre farklılaşan bir yapıda, kıdemden çok performansa dayalı ve takım ya da birim performansı temel alınarak verilir. Buna göre soru kökünde verilen örnekte de kıdem değil iş performansı dikkate alınmaktadır. Doğru yanıt B'dir.

Okul yönetiminin önemine vurgu yapılan en temel noktası, bir süreç özelliği taşımasıdır. Karar verme, planlama, örgütleme, iletişim, etkileme, eşgüdümleme ve değerlendirme, okul yönetim süreçlerinin en temel olanlarıdır. Soru kökünde yer alan örnekte okul yönetiminin planlama, karar verme, eşgüdümleme ve değerlendirme gibi temel süreçlerine vurgu yapılmaktadır. Doğru yanıt A'dır.

Toplumsal yaşayışı yönlendiren ve diğer toplumsal kurumları işlevsel kılan eğitim örgütlerinin en belirgin özelliği, insanlar arasındaki ilişkilerin yoğun olarak yaşanmasıdır. Bu nedenle eğitim örgütleri insan ilişkilerinin yoğunluğu bakımından diğer örgütlerden ayrılmaktadırlar. Doğru yanıt D'dir.

Klasik yönetim kuramları, okul yönetimine yansımaları açısından ele alındığında, en belirgin özellik eğitim anlayışı boyutunda kendisini göstermektedir. Bir eğitim örgütü olarak okullarda eğitim yatırım özelliği açısından ele alınmaya başlanmış, entelektüel bireyleri yetiştirmeyi amaçlayan eğitim anlayışından okullarda, üretici bireylerin yetiştirilmesini amaçlayan eğitim anlayışı kabul edilmiştir. Doğru yanıt A'dır.

Klasik yönetim kuramları, okul yönetimine yansımaları açısından ele alındığında, en belirgin özellik eğitim anlayışı boyutunda kendisini göstermektedir. Klasik yönetim yaklaşımı okulları birer fabrika, öğrencileri hammadde ve okul yöneticisini de okul örgütünü belirlediği amaçlara ulaştıran bir verim uzmanı olarak kabul etmiştir. Neo-klasik kuramların okul yönetimine en önemli yansıması, öğrencilerin, eğitim sürecinin merkezine alınmasıdır. Eğitim denetiminde de insan ilişkileri yaklaşımı kabul edilmiş, müfettişin rehberlik rolü ön plana çıkmıştır. . Modern yönetim kuramları, okulları çevresiyle olan ilişkileri boyutundan analiz ettiğinden, daha önceki kuramlarda okulların tek bir ögesine ağırlık verilmesi görüşünü değiştirmişlerdir. Okulların, toplumsal sistemin bir parçası olarak ele alınması, okul ve çevre ilişkilerinin geliştirilmesine katkıda bulunmuştur. Buna göre I, III ve V numaralı öncüllerdeki eşleştirmeler doğrudur. Doğru yanıt B'dir.

Eğitim örgütleri olarak okulların özelliklerin bazıları şunlardır:

Buna göre seçeneklerden yalnızca D seçeneğinde yer verilen özellik, okul örgütleri için geçerlidir. Doğru yanıt D'dir.

Yönetim kuramlarının tarihsel gelişimi incelendiğinde, yönetim süreçlerine ilişkin ilk sınıflandırmanın Henri Fayol tarafından oluşturulduğu gözlenmektedir. Henri Fayol yönetim süreçlerini, planlama, örgütleme, yöneltme, eşgüdümleme ve kontrol alt süreçleriyle oluşturmuştur. Doğru yanıt C'dir.

Örgütsel kararların alınıp uygulanmasına yönelik birbirini izleyen çeşitli karar verme aşamaları bulunmaktadır:

Bu aşamalar incelendiğinde probleme ilişkin bilgilerin analiz edilmesi ve yorumlanmasından sonra alternatif seçeneklerin ortaya konması gelmektedir. Doğru yanıt A'dır.

Eğitim örgütleri için hazırlanacak planların taşıması gereken özelliklerden biri geliştirilebilir olmalarıdır. Bu kapsamda eğitim örgütlerini etkileyen her türlü iç ve dış gelişme karşısında yapılacak olan planlar gözden geçirilerek geliştirilebilir olmalıdır. Soru kökünde verilen örnek olayda Adil Bey planın geliştirilebilir olmasını sağlamaya çalışmaktadır. Doğru yanıt E'dir.

Yasal mevzuatta okul yöneticisine verilen yetkiler çerçevesinde okul yöneticileri, okul yönetiminde örgütleme sürecini başlatan kişilerdir. Eğitim örgütlerinde örgütleme sürecinin başarılı olabilmesi için, ulaşılması düşünülen amaçlar ayrıntılı olarak belirlenmeli, hedeflenen amaçlara ulaşmayı sağlayacak uzman ve yetenekli eğitim işgörenleri, okul yöneticisi tarafından bir araya getirilmeli, yoğun bir işbölümü ve görev analizi, eğitim örgütlerinde hayata geçirilmelidir. Okul yöneticisi, okuldaki insan kaynaklarını yakından tanımalıdır. Okul personelinin sahip olduğu yeterliklerin okul yöneticisi tarafından bilinmesi ve okulların olanakları dahilinde kullanılması, okullardaki örgütleme sürecini etkili hale getirmektedir. Soru kökünde de örgütleme sürecinin bu yönüne dikkat çekilmektedir. Doğru yanıt B'dir.

Bir yönetim süreci olarak etkileme, örgütü oluşturan bireylerin, hedeflenen örgütsel amaçlara ulaşma sürecinde güdülenmelerini sağlamak için örgüt yöneticilerinin ortaya koymuş olduğu tutum ve davranışlardır. Özendirme ya da teşvik, maddi ve manevi olarak örgütü oluşturan bireyleri etkilemek için kullanılan yollardan biridir. Özendirme, maddi ve manevi olarak iki boyutta yapılandırılabilir. Okul yöneticileri de belirlenen eğitsel amaçlara ulaşma sürecinde, okulda çalışan personelin kendilerinden beklenen davranışları gösterebilmelerini sağlamak için, zaman zaman onları güdüleyici durumlar yaratabilmelidirler. Soru kökünde okul yöneticisinin, öğretmenlerin güdülenmişlik düzeylerini arttırmak için etkileme sürecini işe koştuğu görülmektedir. Doğru yanıt D'dir.

Doğru cevap A şıkkı.

Doğru cevap E şıkkı

Doğru Cevap

Doğru cevap D şıkkı

Doğru cevap A şıkkı.

Doğru cevap D şıkkı.

Doğru cevap C şıkkı.

Doğru cevap E şıkkı.

Doğru cevap D şıkkı.