TÜRK EĞİTİM SİSTEMİ VE OKUL YÖNETİMİ - Deneme Sınavı - 3

Genellik ve eşitlik: Madde 4 - Eğitim kurumları dil, ırk, cinsiyet ve din ayrımı gözetilmeksizin herkese açıktır. Eğitimde hiçbir kişiye, aileye, zümreye veya sınıfa imtiyaz tanınamaz. Millî eğitim hizmeti, Türk vatandaşlarının istek ve kabiliyetleri ile Türk toplumunun ihtiyaçlarına göre düzenlenir

Fırsat ve imkân eşitliği: Madde 8 Eğitimde kadın, erkek herkese fırsat ve imkân eşitliği sağlanır. Maddi imkânlardan yoksun başarılı öğrencilerin en yüksek eğitim kademelerine kadar öğrenim görmelerini sağlamak amacıyla parasız yatılılık, burs, kredi ve başka yollarla gerekli yardımlar yapılır. Özel eğitime ve korunmaya muhtaç çocukları yetiştirmek için özel tedbirler alınır.

Her yerde eğitim: Madde 17 - Millî eğitimin amaçları yalnız resmi ve özel eğitim kurumlarında değil, aynı zamanda evde, çevrede, iş yerlerinde, her yerde ve her fırsatta gerçekleştirilmeye çalışılır. Resmi, özel ve gönüllü her kuruluşun eğitimle ilgili faaliyetleri, Millî Eğitim amaçlarına uygunluğu bakımından Millî Eğitim Bakanlığının denetimine tabidir.

Planlılık: Madde 14 - Millî eğitimin gelişmesi iktisadi, sosyal ve kültürel kalkınma hedeflerine uygun olarak eğitim insan gücü istihdam ilişkileri dikkate alınmak suretiyle, sanayileşme ve tarımda modernleşmede gerekli teknolojik gelişmeyi sağlayacak mesleki ve teknik eğitime ağırlık verecek biçimde planlanır ve gerçekleştirilir. Mesleklerin kademeleri ve her kademenin unvan, yetki ve sorumlulukları kanunla tespit edilir ve her derece ve türdeki örgün ve yaygın mesleki eğitim kurumlarının kuruluş ve programları bu kademelere uygun olarak düzenlenir. Eğitim kurumlarının yer, personel, bina, tesis ve ekleri, donatım, araç, gereç ve kapasiteleri ile ilgili standartlar önceden tespit edilir ve kurumların bu standartlara göre optimal büyüklükte kurulması ve verimli olarak işletilmesi sağlanır.

Eğitim toplumsal bir kurum olarak, bireyselleştirme, toplumsallaştırma, akılcı üretici ve tüketici (ekonomik işlev) ve “iyi” yurttaş (siyasal işlev) yetiştirme işlevleri bulunmaktadır.

Toplumsal yaşamı düzenleyen kurallar, Dinsel Kurallar, Ahlak Kuralları, Görgü Kuralları ve Hukuk Kuralları biçiminde dört grupta toplanabilir.

Hukuk bir toplum içindeki kişilerin, birbirleri ve toplumla olan ilişkilerini düzenleyen, uyulması zorunlu, maddi yaptırımları bulunan, sürekli, soyut kurallar bütünüdür.

Tablo 2.1 Toplumsal Düzen Kurallarının Karşılaştırılması

Yazılı kaynaklar, anayasa, kanun, kanun hükmünde kararname, tüzükler ve yönetmeliklerdir. Yazısız kaynaklar, örf adet hukuku olarak belirginleşir.

Yasalar, yazılı hukuksal kaynaklar içinde sıra dizin (hiyerarşii) bakımından anayasalardan sonra ikinci sırada yer alır.

Türkiye’de yasa yapılması için öneri verme yetkisi Hükümete ve Büyük Millet Meclisi üyelerine tanınmıştır (Anayasa madde:98).

Türkiye’de ulusal eğitim sistemine temel oluşturan yasal dayanaklardan biri, 3 Mart 1924 tarihinde onanan 430 sayılı Tevhid-i Tedrisat (Öğretimin Birleştirilmesi) Kanunu’dur.

Yasa 3 Kasım 1928 tarih ve 1353 sayılı olup on bir maddeden oluşturulmuştur. Yasayla anılan tarihe kadar Türkçeyi yazmak için kullanılan Arap harfleri yerine Latin esasından alınan bugün de kullanılan yeni harflerin kullanılması kabul edilmiştir.

Türk Millî Eğitiminin Temel İlkeleri şu şekilde belirlenmiştir. Bunlar, Genellik ve eşitlik, Ferdin ve Toplumun ihtiyaçları, Eğitim Hakkı, Fırsat ve imkân eşitliği, Süreklilik, Atatürk inkılap ve ilkeleri ve Atatürk Milliyetçiliği, Demokrasi Eğitimi, Laiklik, Bilimsellik, Planlılık, Karma Eğitim, Okul ve Ailenin işbirliği’ dir.

Kavramsal Sistem: Belli önermelere göre sembolik olarak oluşturulmuş sistemler. Örneğin dil, mantık, matematik sistemleri gibi

Sinerji, bütünün parçalarının toplamından daha fazla olması anlamında kullanılmakta ve örgütlerdeki tüm kaynakların ortak bir amaca yöneltilmesini ifade etmektedir.

Sistem çevreden seçerek aldığı girdileri önceden belirlenmiş hedefleri doğrultusunda işlemlerden geçirerek istenilen nitelik ve sayıda çevrelerine çıktılar sunarlar. Bu anlatıma bakıldığında sistemlerin olmazsa olmaz beş temel ögesi vardır. Bunlar çevre, girdi, dönüşüm süreçleri, çıktı ve çıktıların istenilen niteliği taşıyıp taşımadıklarına ilişkin bilgiyi sisteme taşıyan dönüttür

Okulun sistem özellikleri eğitim örgütlerinin amaç, yapı, süreç ve işgörenlerin oluşturduğu örgütsel iklime göre açıklanabilir. Bu özellikler;

9. Okul sistemi içindeki baskın (dominant) öge tarafından yönetilir ve temsil olunur.

Okulun girdileri öğrenciler, yöneticiler, öğretmenler, okuldaki uzmanlar, yardımcı personel, araç gereçler, para donanım, eğitim-öğretim programları, mevzuat, eğitim teknolojileri vb. sayılabilir.

Alt sistemler birbirlerine dayalı olarak işlemek zorundadır. Sistem kavramı içerisinde hiçbir ögenin bağımsız hareketi söz konusu değildir. Okuldaki her bir ege, birbiri ile ilişkisinin kurulması ve istenen davranışları gerçekleştirecek şekilde harekete geçirilmesi gerekir.