TÜRK EDEBİYATININ MİTOLOJİK KAYNAKLARI

Değme bir hayvâna cânâ leblerünle sünbülün
Âb-ı Hayvân ile ‘ömr-i câvidân vermek neden
                                 (Necâtî Bey G. 338/1)

[Ey sevgili, hiç lâyık olmayan birine dudaklarınla ve sümbüle benzeyen saçlarınla, hayat suyunu (dudak) ve ebedi ömrü (saç) vermek ne için?]

Beyitte hayvan kelimesinin “aşağılık adam, canlı” anlamlarından ilki kullanılmış, iham-ı tenasüp sanatıyla ikinci anlamı da âb-ı hayvan ifadesiyle okuyucuya hatırlatılmıştır.

Ko bizi ‘ömr-i dırâz ile yaş yarışdıralum
Koşalum ol saçı Şebdîz’e eşk-i gülgûnı
                     (Necâtî Bey, Divan 343)

Bu beyitte “ömr-i dırâz” (uzun ömür) ifadesi ile şair, sevgilinin uzun, yerlere kadar uzanan siyah saçlarını anlatmak ister.

âb kelimesinin, “su, nehir, deniz, pınar, yağmur, parlaklık, tazelik” gibi çeşitli anlamlarından,
parlaklık ve tazelik anlamı kullanılmıştır.

Camasb-nâme: Türkçeye kazandırılan Camasbnâmelerden en önemlisi, II. Murat devri
şairlerinden Abdî’nin eseridir. Eser Farsçadan tercüme olmakla birlikte, Arap hikâye tekniğine bağlılık gösterir. Binbir Gece Masalları’ndan da tesirlerin yer aldığı mesnevîde, İslâm kültürünün ortak konularından istifade edilmiştir. Özellikle mesnevide Kur’an kaynaklı hikâyelerin tesiri görülmektedir.