EDB304U
TÜRK EDEBİYATININ MİTOLOJİK KAYNAKLARI
2014-2015
Ara Sınav
WML-1-3
Soru 1
Din, tapınma, büyü, erginlenme ve geçiş törenleriyle ilgili geleneksel işlemlere ne ad verilir?
Soru 2
Kahramanlık mitleri aşağıdaki kült çeşitlerinden hangisiyle doğrudan ilişkilidir?
Soru 3
İnsan davranışları ve inanışları için model teşkil eden, hayata anlam ve önem kazandıran, dolayısıyla insanın kendi hayatını ve etkinliklerini anlamlandırmasını sağlayan ve çoğu zaman bir yaratılışın öyküsünü anlatan geleneksel olarak yaşadıkları toplumlarca “kutsal” ve “gerçek” kabul edilen anlatılara ne ad verilir?
Soru 4
Yeryüzünün kuruluşundan beri tanrılar başlangıçta böyle yaptığı için, atalarımız ilk kez böyle yaptığı için denilerek bu mitler yapılır ve yaşanılır. Bu anlayışla mitlerde başlangıç ve yaşanan an (şimdi) birleştirilir. Birbirine paralel hale gelen bu iki zamanın örtüşmesine verilen isim aşağıdakilerden hangisidir?
Soru 5
Türk mitolojisinin en erken dönemine ait mitolojik modele ve onun oluşturduğu külte bakıldığında bir “toplanma, barınma ve kutsalı yaşama mekânı” olarak karşımıza çıkan ilk “tapınak yerleri” aşağıdakilerden hangisidir?
Soru 6
Herhangi bir sözlü edebiyat metninin adeta tiyatro gibi icra anında oluşturduğu sosyokültürel ve fiziksel şartlar bütününe ne ad verilir?
Soru 7
Çeşitli inançlar nedeniyle insan, hayvan, nesne ve doğal öğelerin yasaklarla çevrilmesi ve bunlardan kaçınmaya ne ad verilir?
Soru 8
Ortadoğu ve Akdeniz havzasındaki kültürlerde dört temel unsur kabulünün tersine Türk kültüründe beş aslî unsur vardır. Türk mitolojisine göre yeryüzündeki canlı ve cansız varlıkların tamamının bu beş aslî unsurdan var edildiği tasavvur edilir.
Yukarıda verilen bilgilere göre aşağıdakilerden hangisi Türk mitolojinde görülen bu beş ana unsurdan biri değildir?
Yukarıda verilen bilgilere göre aşağıdakilerden hangisi Türk mitolojinde görülen bu beş ana unsurdan biri değildir?
Soru 9
Altay Türklerinin kam alkış ve ilahilerinde yer alan en büyük yaratıcı tanrı aşağıdakilerden hangisidir?
Soru 10
Türk mitolojisinde Gök Tanrı kültünü sembolize eden gök cismi aşağıdakilerden hangisidir?
Soru 11
Umay Ana ile birlikte yeryüzüne inen ve ilk insanı doğurmasıyla Türk mitolojisinde ünlenen varlık aşağıdakilerden hangisidir?
Soru 12
İnsan düşüncesinin en erken dönemlerinde, insanlar doğal çevrelerindeki, canlı-cansız her şeyin “canlı” bir ruhu ve buna bağlı bir bilinç hali olduğuna inanmışlardır. Bu parçada ifade edilen inanış biçimi aşağıdakilerden hangisidir?
Soru 13
İnsan tarafından meydana getirilerek başlangıcından bu yana doğaya eklenmiş yaratmalar ve donatmalar bütününe ne ad verilir?
Soru 14
Türk halk kültüründe evin temelinde yaşadığına ve evin koruyucu iyesi olduğuna inanılan hayvan aşağıdakilerden hangisidir?
Soru 15
Türk topluluklarında yapılan geleneksel sağaltma ocaklarında ocaklıların kullandığı geleneksel sözlü formül “benim elim değil Umay Anamın eli” içinde geçen “Umay Ana” İslamiyet’in kabulüyle birlikte aşağıdakilerden hangisine dönüşmüştür?
Soru 16
Hz. Zekeriya kendisine isyan eden ümmetinden kaçarken kavak ağacı ikiye ayrılır ve onu içinde saklar. Fakat bir kuş “Gak kavak, gak kavak, gak kavak!” diyerek onun yerini belli eder. Düşmanları kavağı biçip Hz. Zekeriya’yı öldürürler. Zekeriya peygamberin kanını içtiği için bu kuşun ağzı ve ayağı kırmızı olmuştur. Bu parçada bahsedilen kuş aşağıdakilerden hangisidir?
Soru 17
Dahhâk’ın baskıları zirveye ulaşınca ona karşı çıkan demirci aşağıdakilerden hangisidir?
Soru 18
Âb-ı hayâtı bularak içen ve ölümsüzlüğe kavuşan kişi aşağıdakilerden hangisidir?
Soru 19
Eski İran’da aydınlık, doğruluk, adalet ve iyilik tanrısı olarak, ruhları kurtarıcı güç, yaratan kuvvet, Allah ile insanlar arasında bir araç olan ışık tanrısı aşağıdakilerden hangisidir?
Soru 20
Aşağıdakilerden hangisi İranlıların en eski kutsal metinlerinden biridir?