aofsorular.com
TAR406U

TÜRK DÜŞÜNCE TARİHİ

3. Ünite
Soru 1
Aşağıdakilerden hangisi Molla Fenari’nin öğrencilerinden olup Semerkant’ta Uluğ Bey ile tanışmış ve hükümdarın sevgi ve saygısını kazanarak özel hocası olmuştur?
Soru 2
"Ahlâk-ı Alâî" isimli eser kime aittir?
Soru 3
Farabi’nin Medinetü’l Fazıla isimli kitabında ayrıntılı bir biçimde yorumlanan antropomorfik teori, kimin hangi eserinde halkın düzeyine indirilip yaygınlaştırıldı?
Soru 4
Hangisi siyasetname tarzının ilk örneğidir?
Soru 5
15. yüzyılda gözü yükseklerde olan ve ilmi yeteneği gelişmemiş müderrislerin yetersizliklerini,
intihallerini çekinmeden söyleyen ve yazan aynı zamanda siyasi iktidarı da eleştiren kişi kimdir?
Soru 6
Fatih döneminde kurulan Sahn-ı Seman medreselerinde hangi anlayış hakimdi?
Soru 7
12. yüzyılda, Endülüs’te İbn Rüşt (1126-1198) Gazali’nin filozoflara yönelik eleştirisine cevap olarak hangi eseri yazmıştır?
Soru 8
İstanbul Rasathanesi 16. yüzyılda yıkılmadan önce buranın başında kim bulunmaktaydı?
Soru 9
Dinî veya siyasi bir inancı, tarihin bir önceki döneminde sahip olduğu kültür yapısı ve müesseseleriyle özdeşleştirmeye ne denir?
Soru 10
......................, daha çok Muhyiddin Arabi’nin Fuûü’l-ikem şerhiyle kendisinden sonraki sûfîleri etkilemiş, Osmanlı tasavvuf düşüncesinin temel belirleyicisi olmuştur. Orhan Gazi, 1336 yılında inşaatı biten İznik'teki ilk Osmanlı medresesinin müderrisliğine onu 30 akçe maaşla tayin etmiştir.

Nokta ile belirtilen yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

Soru 11
Osmanlı Devleti'nin kuruluş yıllarında Vahdet-i vücûd nazariyesini felsefî mahiyette yorumlayan ve savunan ilk sûfî müellif aşağıdakilerden hangisidir?
Soru 12
Aşağıdakilerden hangisi ilk Osmanlı kozmografya ve coğrafyasını teşkil eden eserler arasında yer almaz?
Soru 13
Osmanlı Devleti kuruluş yılları ve XVI. yüzyıla kadar olan bilim ve düşünce sistemi ele alındığında;

hangisi ya da hangilerinin ağırlıklı olarak matematik-astronomi alanında çalışmaları bulunmaktadır?

Soru 14
Osmanlı siyaset düşüncesinin oluşumunda teorik mimarlar öncü rol oynamışlardır. Kınalızâde, 1564 yılında Şam’daki kadılık vazifesi sırasında kaleme aldığı Ahlâk-ı Alâî eserinin sonunda formülleştirdiği Daire-i Adliye, teorik olan ile geleneksel olanın nasıl bir uyum içinde formülleştirildiğine iyi bir örnek teşkil etmektedir.

Adı geçen eserde aşağıdaki konulardan hangisi ele alınmamıştır?

Soru 15
İslam felsefesindeki anâsır-ı erbaa anlayışı kaynağını aşağıdaki düşünce sistemlerinin hangisinden alır?
Soru 16
Osmanlı İmparatorluğu’nun merkeziyetçi yapısı, mesleğinde parlayan ve başarı gösteren ulemaya cazip bürokratik mevkiler sunuyordu. Yüksek mevkilere gelebilmek için ulema kendi içinde müthiş bir rekabete giriyor bu da onların ilmi performansını olumsuz yönde etkiliyordu. ......................................., Harname isimli eserinde “Ey zaman, yazıklar olsun alçaklar yükseklere çıktı, şerefli insanlar aşağılara indi.”  diyerek sadece muhteris ulemayı değil, siyasal iktidarı da mizahi bir dille eleştirmekten geri durmadı.

Belirtilen noktalı yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

Soru 17
Osmanlı uleması arasında ilk zendeka ve mülhidlik suçlamasıyla aşağıdakilerden hangisi idam edilmiştir?
Soru 18
Osmanlı düşüncesinde ilmi performansın azalmasında;

seçeneklerinden hangisi doğrudan etkili olmuştur?

Soru 19
Gazali, yazdığı eserde yirmi konu ele almıştır. Üç konuda filozofları küfürle itham etmiştir. Bunlar; Alemin kıdemi, Allah’ın cüz’ileri bilmediği ve Cismanî haşrin inkârı konularıdır. Gazali’ye göre filozoflar bu üç konuda İslam’dan çıkmışlardır. Geri kalan on yedi konuda ise diğer bazı İslam fırkalarının görüşleri ile uygunluk içindedir.

Gazali'nin belirtilen metinde bahsedilen eseri aşağıdakilerden hangisidir?

Soru 20
Kınalızâde Ahlâk-ı Alâî adlı eserini kaç yılında kaleme almıştır?