TÜRK DÜŞÜNCE TARİHİ - Deneme Sınavı - 13

Dâvûd-i Kayserî’nin Fuṣûṣü’l-ḥikem şerhinin etkileri hangi yüzyıla kadar devam etmiştir?

Osmanlı tasavvuf düşüncesinin teşekkülünde Davud-i Kayseri kadar onun da katkısı azımsanmayacak kadar önemlidir. Tasavvuf
kültürüne olan yakın ilgisi bazı eserlerinde açıkça görülür. Tasavvufi düşüncelerinin şekillenmesinde
Muhyiddin İbnü’l-Arabî’nin tesiri vardır ve İbnü’lArabî’ye nisbet edilen Ekberiyye mektebinin görüşlerini Anadolu’da temsil eden âlimler arasında yer almaktadır. Diğer taraftan Fahreddin er-Râzî ekolüne bağlı olup Râzî’nin geliştirdiği İbn Sînâcı sistemin Osmanlı geleneğine taşınmasında önemli rol oynamıştır. Onu sırayla hoca-talebe silsilesi doğrultusunda Molla Yegân (ö.1437), Hızır Bey (ö.
1459), oğlu Sinan Paşa (ö. 1486), meşhur Molla
Lütfî (ö. 1494) ve nihayet İbn Kemal ve Ebussuud Efendi takip etmiştir. Bahsedilen alim aşağıdakilerden hangisidir?

Hocası Molla Fenari’nin teşvikiyle Merâga matematik-astronomi okulunun ilmî mirası çerçevesinde canlılığını koruyan Mâverâünnehir ve Horasan bölgesine giderek 1411 senesinden itibaren Semerkant’ta, dönemin önde gelen âlimlerinden
kelâmcı-matematikçi Seyyid Şerîf el-Cürcânî’nin derslerine devam etti. Semerkant’ta Uluğ Bey ile tanıştı ve kısa zamanda hükümdarın sevgi ve saygısını kazanarak özel hocası oldu; ardından Uluğ Bey Medresesi’nin baş hocalığına ve Cemşîd el-Kâşî’den sonra o dönemde inşa edilen Semerkant Rasathânesi’nin başına getirildi. Geometriyle ilgili Şerḥu Eşkâli’t-te’sîs’i ile astronomiye dair Şerḥu’l-Mülaḫḫaṣ fîʿilmi’l-heyʾe’si, Osmanlı medreselerinde orta seviyede ders kitabı olarak okutulmuştur.

Bahsedilen alim aşağıdakilerden hangisidir?

Fâtih zamanında Ali Kuşçu ile birlikte Semâniye medreselerinin programını düzenlemeye memur edildiği de rivayet
edilen alim aşağıdakilerden hangisidir?

Acaibü’l Mahlûkat isimli ilk Türk kozmografya kitabı kim tarafından kaleme alınmıştır?

I. Platon

II. Aristo

III. İbn Sina

IV. Farabi

Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri Osmanlı sistematiğinde teorik yapının mimarları arasında yer almaktadır?

I. Toprak

II. Su

III. Hava

IV. Tuz

Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri anasır-ı erbaa arasında yer almaktadır?

Osmanlı medreselerindeki felsefi düşüncenin sonunu temsili eden ve Osmanlı’nın "Ortaçağlaşmasını" bereberinde getiren “Tehafüt” tartışması aşağıdakilerden hangisinin iktidarında gerçekleşmiştir?

Safevi Devleti’nin Anadolu’daki mistik hareketleri, özellikle de Kızılbaşları desteklemesi karşısında Osmanlı Devleti'nin, Safevi Şiiliğine karşı Sunni İslam’ı devlet dini olarak benimsemesi ve sünni yaklaşımı devletin ideolojisi haline getirmesi aşağıdaki Osmanlı hükümdarlarından hangisinin iktidarında gerçekleşmiştir?

Orhun kitabelerinde bildirildiği üzere, Göktürk Devleti’ndeki kanunlar bütününe .......... deniyordu.

Yukarıdaki cümleyi aşağıdaki seçeneklerden hangisi doğru şekilde tamamlar?

Yukarıdakilerden hangisi/hangileri Osmanlı Devleti'nin 17. yüzyıla girerken karşı karşıya geldiği sorunlar arasındadır?

Aşağıdakilerden hangisi ilk defa isyancılar arasında devletin Osmanlı hanedanı tarafından idaresi meselesinin tartışıldığı isyandır?

Aşağıdakilerden hangisi klasik dönemin son, arayış döneminin ilk ismi olarak anılmaktadır?

Göktürk Devletinde yüksek devlet mahkemesine ...... denirdi.

Yukarıdaki cümleyi aşağıdaki seçeneklerden hangisi doğru şekilde tanımlar?

Aşağıdakilerden hangisi İmparatorluğu askerî bir imparatorluktan bürokratik -parlamenter- monarşiye dönüştürmek için çabalayanların kişilerin çağına verilen addır?

Aşağıdakilerden hangisi Nizam-ı Cedit terimini ilk kullanan yazardır?

Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı’nın ilk daimî elçisi Yusuf Agah Efendi’nin sır kâtibi olarak 1793 yılında Londra’ya gidip orada dört yıla yakın görev yapan ve  bu görevi sırasında edindiği izlenimleri Fransızca olarak kaleme alan kişidir?

"Divanü Lügati’tTürk" kim tarafından yazılmıştır?

Teknik bilgi yanında opera ve tiyatro gibi kültürel konulara da ağırlık verir.

Onun Sefâretnâmesi diğerlerinden farklıdır.

Avrupa’yı farklı kültür ve yeni tekniklerle kurulmuş, Osmanlı’dan bambaşka bir dünya olarak gözlemler.

Avrupa'daki yeniliklerin Osmanlı ülkesine girmesini onaylamaz.

Yukarıdakilerden hangisi Yirmisekiz Çelebi Mehmed'in Sefâretnâmesi ile ilgili doğru bilgiler içerir?

Göktürklerde meclis kelimesinin karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?