TÜRK DIŞ POLİTİKASI II

Davutoğlu Türk dış politikasına “stratejik derinlik” kavramının yanı sıra “çok boyutlu - çok kulvarlı dış politika”, “merkez ülke”, “vizyon odaklılık”, “komşularla sıfır sorun politikası”, “barış havzası”, “karşılıklı bağımlılık”, “proaktif dış politika” gibi pek çok yeni kavramı da kazandırmıştır. Bu iddialı ve misyonu olan dış politika anlayışının Türkiye’nin klasik “yurtta sulh cihanda sulh” politikasını aksiyoner bir yaklaşımla yorumladığı söylenebilir. Doğru cevap E'dir.

2007-2011 dönemi içinde Türkiye’nin benimsediği “komşularla sıfır sorun” ve “maksimum iş birliği” gibi prensiplerinin en etkin şekilde gerçekleştiği ülkelerin başında Rusya gelmektedir. Bu doğrultuda 2010 yılına gelindiğinde ilişkilerin daha da kurumsallaştığı görülmektedir. Bu kurumsallaşmaya, başbakanların başkanlığında oluşturulan Üst Düzey İşbirliği Konseyi’nin kurulması, dışişleri bakanlarının başkanlığında oluşturulan Ortak Stratejik Planlama Grubu’nun kurulması ile yine bu dönemde başlatılmış olan iş ve bilim dünyasından temsilcilerin katıldığı Türk- Rus Toplumsal Forumu’nun oluşturulması örnek olarak gösterilebilir. Doğru cevap A'dır.

Türkiye’nin BM’nin ardından uluslararası alanda verdiği önemli bir tepki de Dünya Ekonomik Forumu’nun düzenlendiği Davos’ta olmuştur. 29 Ocak 2009 tarihinde Davos’ta düzenlenen “Gazze: Orta Doğu’da Barış Modeli” panelinde Başbakan R.T.Erdoğan, İsrail Cumhurbaşkanı’na “Sesinin benden çok yüksek çıkması bir suçluluk psikolojisinin gereğidir. Öldürmeye gelince siz öldürmeyi çok iyi bilirsiniz. Plajlardaki çocukları nasıl öldürdüğünüzü, nasıl vurduğunuzu çok iyi biliyorum.” diyerek tepki göstermiş ve toplantıyı terk etmiştir. Tüm dünya önünde ortaya konan bu tepki Türkiye-İsrail ilişkilerinin derin yara almasına neden olmuştur. Doğru cevap C'dir.

Türkiye-İsrail ilişkileri 2010 yılında daha büyük bir krizle karşı karşıya kalmıştır. 2010 yılının Mayıs ayında Gazze’ye yardım götürmek için yola çıkan ve içinde 32 ülkeden 600’ü aşkın aktivisti barındıran Mavi Marmara gemisinin İsrail askerlerince saldırıya uğraması ve silahsız sivillerin hayatını kaybetmesi ve yaralanması ilişkilerde büyük bir hasar yaratmıştır. Doğru cevap D'dir.

2007-2011 döneminde AB ile ilişkiler istenildiği seviyede gelişmese ve hatta durma noktasına gelmiştir. Türkiye ile AB müzakere
sürecinde 2012 sonuna kadar ancak 13 başlık müzakerelere açılabilmiş ve bu başlıklardan sadece Bilim ve Araştırma başlığı kapatılmıştır. 2010 yılında sadece bir başlık müzakere sürecine açılmış, 2011 ve 2012 yılında ise hiç başlık açılmamıştır. Bu tablo, açık bir şekilde 2007-2011 döneminde ilerlemenin nasıl yavaşladığını göstermektedir. Doğru cevap B'dir.

2007-2011 döneminin bölge ve dünyadaki en önemli olayı hiç kuşkusuz Arap Baharı ile bu coğrafyadaki diktatöryel rejimlere karşı başlatılan isyanlar olmuştur. İlk olarak Tunus’ta başlayan isyan giderek Tüm Arap coğrafyasına yayılmış; Tunus’ta Zeynel Abidin Bin Ali ve Muhammed Gannuşi’nin, Mısır’da Hüsnü Mübarek ve Ahmet Şefik’in, Libya’da Muamer Kaddafi’nin, Yemen’de Ali Abdullah Salih’in iktidardan devrilmesine neden olmuştur. Suriye’de ise Beşar Esed yönetimine karşı isyanlar devam etmekte, ülkede bir iç savaş yaşanmaktadır. Doğru cevap B'dir.

Prof. Dr. Ahmet Davutoğlu 2001 yılında yazdığı “Stratejik Derinlik” kitabı ile Türkiye’nin nasıl bir dış politika izlemesi gerektiğini ayrıntıları ile ortaya koymuştur. Doğru cevap B'dir.

Türkiye, Şangay İşbirliği Örgütü’ne ise diyalog partneri olarak 7 Haziran 2012’de kabul edilmiştir. Doğru cevap D'dir.

Obama’nın 6 Nisan 2009 tarihinde TBMM’de yaptığı konuşma gerek ikili ilişkiler için, gerekse bölgenin istikrar ve barışı için yapılabilecekler noktasında büyük bir umut doğurmuş, konuşmasında Türkiye-ABD iş birliğini tanımlamak için kullandığı “Model Ortaklık” kavramı, iki ülke arasında başlayan yeni döneme dair önemli ipuçları vermiştir. Doğru cevap E'dir.

1 Mayıs 2009 tarihinde Dışişleri Bakanlığına atanan Davutoğlu Türk dış politikasına “stratejik derinlik” kavramının yanı sıra “çok boyutlu - çok kulvarlı dış politika”, “merkez ülke”, “vizyon odaklılık”, “komşularla sıfır sorun politikası”, “barış havzası”, “karşılıklı bağımlılık”, “proaktif dış politika” gibi pek çok yeni kavramı da kazandırmıştır. Doğru cevap C'dir.

Aralık 2004’teki AB Zirve’sinde Türkiye ile üyelik müzakerelerine 3 Ekim 2005’te başlanmasına karar verilmiştir. Doğru cevap D'dir.

AB üyesi birçok ülke bu krizden etkilenmiştir. Bunların başında Yunanistan, İspanya, İrlanda, İtalya ve Portekiz gelmektedir. Bu ülkeler arasında da en kötü durumda olan ülke Yunanistan’dır. 2011 yılının sonuna gelindiğinde Yunanistan iflasın eşiğine gelmiş, ülkenin EURO-ZONE bölgesinden çıkarılması tartışılmıştır. Doğru cevap E'dir.

Türkiye, Bosna Hersek ve Sırbistan liderlerini bir araya getirerek; Bosna-Hersek ve Sırbistan arasındaki ilişkilerin normalleştirilmesine ve aralarındaki güvenin tesis ve idamesine katkıda bulunmuştur. Doğru cevap A'dır.

Davos Krizi olarak adlandırılan bu krizde Başbakan Erdoğan'ın İsrail'in Gazze politikası hakkında yaptığı çıkış üzerine Türkiye-İsrail ilişkileri ciddi bir biçimde gerilemiştir. Doğru cevap B'dir.

İKÖ Genel Sekreteri seçilen Türk siyasetçi Ekmeleddin İhsanoğlu'dur. Doğru cevap D'dir.

1 Mart 2003’te ABD’nin Irak müdahalesini Türkiye üzerinden de yapabilmesine imkân sağlayacak olan Hükûmet Tezkeresi TBMM’de reddedilmiş, “neo-con” (yenimuhafazakâr) olarak bilinen bazı ABD’li yetkililer bu kararı çok ağır şekilde eleştirmiş, hatta Türkiye’yi tehdit etmiş, bu da ilişkilerde çok ciddi bir krize dönüşmüştü.

Ahmet Davutoğlu: 3 Kasım 2002 yılında yapılan genel seçimlerin ardından 58. Cumhuriyet
Hükûmeti döneminde Başbakan Başmüşavirliği ve Büyükelçilik görevleri yapmış, 59. ve 60. Cumhuriyet Hükûmet dönemlerinde de bu görevlerini sürdürmüştür. 1 Mayıs 2009 tarihinde ise 60. T.C. Hükûmeti’nin Dışişleri Bakanı olarak atanmıştır.

Türkiye’nin 1959’da Avrupa Ekonomik Topluluğu’na (AET) yaptığı ortaklık başvurusu sonrasında 1963’te imzalanan Ankara Anlaşması ve 1970 tarihli Katma Protokol, 1999’a kadar Türkiye ile AET arasındaki ilişkilerin zeminini oluşturmuş, Aralık 1999’da Türkiye’nin AB üye adayı olarak tanımlanmasının ardından ilişkilerde niteliksel bir değişim yaşanmıştır.

Türkiye’nin 1959’da Avrupa Ekonomik Topluluğu’na (AET) yaptığı ortaklık başvurusu sonrasında 1963’te imzalanan Ankara Anlaşması ve 1970 tarihli Katma Protokol, 1999’a kadar Türkiye ile AET arasındaki ilişkilerin zeminini oluşturmuş, Aralık 1999’da Türkiye’nin AB üye adayı olarak tanımlanmasının ardından ilişkilerde niteliksel bir değişim yaşanmıştır.

İslam ülkeleri ile ilişkileri noktasında Türkiye’nin büyük önem verdiği kurumların başında “İslam Konferansı Örgütü” (İKÖ) gelmektedir. Nüfuslarının çoğunluğunu Müslümanların oluşturduğu 56 ülkenin üyeliğinden oluşan örgüt, üye ülkeler arasında siyasi, ekonomik, kültürel, bilimsel, sosyal dayanışma ve iş birliğini amaçlamaktadır.