TÜRK DIŞ POLİTİKASI II

AB Kopenhag Zirvesi öncesinde Türkiye'nin üyeliğine Alman Hristiyan Demokratlar ve Fransa’daki muhafazakârlar açıkça karşı çıkmıştır. AB üyeleri; Belçika, Macaristan ve Çek Cumhuriyeti ise oldukça mesafeli tavır almışlardır. Bu nedenle, doğru cevap B seçeneğidir.

Türkiye’nin Müslüman ve demokratik olmayan geri bir ülke olduğunu ileri süren Hristiyan Demokrat grup Türkiye'ye üyelik yerine “özel ortaklık ilişkisi” önerisinde bulunulması istemiştir. Bu nedenle, doğru cevap D seçeneğidir.

Kıbrıs’ta “United Cyprus Republic” adında yeni ve tek devlet ve tek vatandaşlık. Bunun yanı sıra iki kurucu devlet, iki yönetim, iki ayrı milli kimlik, iki dil, üç garantörün bulunması da planda yer alıyordu. Bu nedenle, doğru cevap B seçeneğidir.

Türkiye’ye müzakere tarihi verilme İspanya, İrlanda, Lüksemburg, Finlandiya ve Belçika, net bir tavır belirlememişlerdi. Fransa, Almanya, İsveç, Danimarka, Hollanda, Avusturya’daki eğilim ise “güçlü bir sinyal ama tarih verilmemeli” yönündeydi. Bu nedenle, doğru cevap A seçeneğidir.

İlginç biçimde önce kabul edildiği açıklanan tezkere CHP’nin itirazı ile yeniden değerlendirildi ve çekimser oyların da 'red' sayılacağına dair içtihattan dolayı, Anayasa’nın 96. maddesinde öngörülen salt çoğunluğa ulaşılamadığına karar verildi. Bu nedenle, doğru cevap D seçeneğidir.

AB’nin açıkladığı 2003 İlerleme Raporu ve Strateji Belgesinde Avrupa standartlarına çıkarması gereken konular 'yargının bağımsızlığı, dernekleşme, ifade özgürlüğü, sivil-ordu ilişkileri, insan hakları ve temel özgürlükler' olarak sayılmaktaydı. Bu nedenle, doğru cevap C seçeneğidir.

Hem Denktaş hemde Tasos Papadopulos kendi halklarına Annan Planı’nın reddi için çağrıda bulunmuşlardır. Bu nedenle, doğru cevap C seçeneğidir.

AB Müktesebatı, AB Hukuk sistemine verilen addır. Bu nedenle, doğru cevap E seçeneğidir.

AK Parti lideri R. T. Erdoğan seçim sonuçlarının belli olmasının ardından yaptığı ilk açıklamasında “Bizim için en öncelikli konu AB’dir. İlk işimiz AB sürecini takip etmek olacak” diyerek, AB’ye ne denli önem verdiklerini ortaya koymaktaydı.

İlk AK Parti Hükûmeti 18 Kasım 2002’de Abdullah Gül’ün Başbakanlığında kuruldu.

Yunanistan Başbakanı K. Simitis, 3 Kasım 2002 seçim zaferi sonrasında Erdoğan’ı ilk arayanlar arasındaydı ve yeni dönemin hem Türkiye-Yunanistan hem de Türkiye-AB ilişkileri bakımından olumlu gelişmelere yol açacağına ilişkin beklentilerini ortaya koyuyordu.

Türkiye’nin AB üyeliğine itirazlarda, “dinsel-kültürel farklılık” ve “fonksiyonel bir AB’nin Türkiye gibi farklı, yoksul, büyük ve kalabalık bir ülke ile birlikte zaafa uğrayabileceği” tezleri ön plana çıkıyordu. Ancak bu konuda asıl net açıklama AB için bir taslak anayasa çalışması yapmak üzere kurulan AB Konvansiyonu Başkanı, Fransa eski Cumhurbaşkanı Valery Giscard d’Estaing’den geldi. d’Estaing 14-15 Aralık 2001’de AB Brüksel Laeken Zirvesi’nde oluşturulan Avrupa Konvansiyonu’nun Başkanı olarak 7 Kasım 2002’de yaptığı açıklamada AB’nin genişlemesini 12 ülkeyle sınırlanması gerektiğini ileri sürdü ve Türkiye’nin coğrafi konumu, demografik ve kültürel yapısı itibarıyla “Avrupalı olmadığı” iddiasına yer vererek, Türkiye’nin AB’ye üyeliğini destekleyenlerin aslında Birliği zayıf­latmayı amaçladıklarını söyledi.

Doğru cevap E'dir. Çünkü 2002 yılında Türkiye'de yerel seçim yapılmamıştır.

Almanya'nın bu konudaki görüşü tarih verilmemesi yönündeydi.

Bu dönemde  İngiltere, İtalya, Portekiz ve Yunanistan açık bir biçimde Kopenhag’da Türkiye’ye tarih verilmesinden yana tavır belirlemişlerdi.

1 Mart 2003 tarihinde TBMM'nin Irak tezkeresini reddetmesi Türkiye-ABD ilişkilerini germiştir. Yukarıda bahsedilen talihsiz hadise de bu süreçte 4 Temmuz 2003 günü meydana gelmiştir.

Bu projenin kapsamı tam olarak belirtilmemesine rağmen projenin yirmi iki Arap ülkesi ile birlikte Türkiye, İran, Pakistan ve Afganistan’ı kapsadığı bilinmektedir. Türkmenistan ise coğrafi olarak bu bölgenin dışında kalmaktadır.

Kofi Annan BM Genel Sekreteri'ydi.

Yakın dönem Türk siyasal hayatında 3 Kasım 2002 seçimleri son derece önemli bir yer tutmaktadır. Seçimlerden sadece 15 ay önce, 14 Ağustos 2001’de Recep Tayyip Erdoğan Başkanlığında kurulan Adalet ve Kalkınma Partisinin (AK Par­ti) % 34 oyla birinci parti oldu, daha da önemlisi tek başına iktidar olacak kadar milletvekilliği kazandı.

Türkiye’nin üyeliğine tam destek veren bir ülke de İtalya’ydı. 3 Kasım 2002 seçimlerinden 10 gün sonra İtalya’yı ziyaret eden R.T. Erdoğan ile o dönem İtalya’nın Başbakanı olan Berlusconi arasında son derece olumlu bir görüşme gerçekleşiyordu. Berlusconi’nin bu görüşmede Erdoğan’a hi­taben sarfettiği “Avrupa’daki en iyi dostunuzun evindesiniz. Kopenhag’da tarih al­manıza çalışacağım. AB’de Türkiye’nin avukatlığını yaparım” sözleri Türkiye’nin uzun süredir özlemini duyduğu bir politik destekti. Yine AB üyesi ülkeler içinde Belçika, Macaristan ve Çek Cumhuriyeti de Türkiye konusunda mesafeli bir duruş sergiliyorlardı.