TÜRK DIŞ POLİTİKASI II - Deneme Sınavı - 8

AB, Haziran 1993’teki Kopenhang Zirvesi ile yeni adayların hangi esaslar dahilinde üye olacağına dair belirlediği ilkeleri “Kopenhag Kriterleri” adı altında kamuoyu ile paylaşmıştır. Bu yeni kriterler, bir taraf­tan Türkiye’nin 1959’da AET ile başlayan ilişkilerin anlamını ve değerini ortadan kaldırmış, diğer taraf­tan Türkiye’nin üyelik sürecinde kendisine sürekli engel çıkaracak bir dizi yeni unsur daha doğurmuş, üyeliğe giden yol gittikçe belirsizleşmeye başlamıştır

13 Mayıs 1996’da alınan bir kararla T.C. vatandaşlarının “Sokrates”, “Jugend fur Europa” ve “Leonardo da Vinci” gibi AB’nin genel mesleki eğitim programlarına katılması sağlanmıştır

1993-1996 döneminde Türkiye-Balkanlar arasındaki ilişkilerin merkezini Bosna
Savaşı oluşturmuştur.

1990 sonrası Bulgaristan siyasal ve ekonomik olarak büyük bir ekonomik istikrarsızlığa sürüklenmiş, Sovyet Rusya’nın dağılması ve Varşova Paktı’nın çökmesi sonucu yönünü Avrupa’ya çevirmiştir. Bu politik anlayışla Türkiye-Bulgaristan
ilişkileri de gelişmiştir. Bu ilişkilerin gelişmesinde 17 Kasım 1989’da Todor Jivkov’un görevden alınması ve Bulgaristan’ın ülkedeki Türk azınlığın haklarını iyileştirmesi ve iade etmesinin önemli etkisi olmuştur

Orta Asya ve Kafkaslarda 'Türki Cumhuriyetler' adı verilen devletler Azerbaycan, Kazakistan, Türkmenistan, Özbekistan ve Kırgızistan'dır. Bu nedenle, doğru cevap A seçeneğidir.

Türkiye 1993-1996 döneminde yaptığı hamleler arasında yoğun diplomatik ve teknik heyet ziyaretleri, TRT Avrasya televizyon kanalı, Türk İşbirliği ve Kalkınma Ajansı (TİKA) ve 1993’te kurulan Türk Kültür ve Sanatları Ortak Yönetimi (TÜRKSOY) özel bir yer tutmaktadır. Bu nedenle, doğru cevap B seçeneğidir.

Batı dünyası için bu devletlerin “Türkiye modelinde” Batı ile barışık, serbest piyasa ekonomisi, demokrasi ve insan haklarına önem veren ve radikal İslam’a alan açmayacak ülkeler olması son derece büyük önem taşımaktaydı. Bu nedenle, doğru cevap D seçeneğidir.

Aralık 1994 tarihinde gerçekleştirilen Essen Zirvesi’ne Çek Cumhuriyeti, Slovakya, Polonya, Macaristan, Romanya ve Bulgaristan liderleri davet edilmiştir. Bu nedenle, doğru cevap B seçeneğidir.

AB, Türkiye’nin Yunanistan’ın sınırlarına saygı göstermesi gerektiğini, Yunanistan’ın sınırlarının AB’nin sınırları olduğunu belirtmiş ve Türkiye’ye aktarılacak AB mali yardımlarının önemli bir bölümünü bloke etmiştir. Bu nedenle, doğru cevap A seçeneğidir.

AP bu tarihte, Kürtlerin haklarının korunması, 'Kürt halkına otonomi haklarının verilmesi' ile self-determinasyonun gerçekleştirilmesi talebinde bulunmuştur. Bu nedenle, doğru yanıt D seçeneğidir.

Musevi cemaati ABD’deki en güçlü ekonomik ve siyasi güce sahip cemaatlerin başında gelmektedir ve her alanda oldukça etkin lobilere sahiptir. Bu dönemde gerek İsrail ile olan yakın ilişkiler gerekse 'Yahudi Soykırımı'nın 'tekliği' noktasında savundukları iddialar, Musevi cemaatinin Türkiye lehine desteğinde etkili olmuştur. Bu nedenle, doğru cevap C seçeneğidir.

Sırplara karşı bir hava saldırısı düzenlenmesi için Güvenlik Konseyi’ndeki öneriye karşı çıkan ülkeler Rusya ve Çin'dir. Bu nedenle, doğru cevap E seçeneğidir.

Darbe girişimi, H.Aliyev’in yerine Elçibey’in tekrar iktidara getirilme girişimidir. Bu nedenle, doğru cevap E seçeneğidir.

İran-Irak Savaşı Sovyetler Birliği dağılmadan önce çıkmıştır.

"Balkan Antantı" Soğuk Savaş öncesi oluşturulmuş bir antanttır.

ANASOL-D hükümeti olarak bilinen II. Mesut Yılmaz hükümeti daha sonraki bir tarihte kurulmuştur.

Kitabınızın 57. sayfasındaki bilgilere göre doğru cevap A seçeneğidir.

Türkiye’de 1990’lı yıllardaki siyasi istikrarsızlık içinde pek çok hükümet kurulmuş, bu durum Türkiye’nin dış politikasına da yansımıştır. Özellikle 24 Aralık 1995 seçimleri sonrasında ortaya çıkan ve Necmettin Erbakan liderliğindeki Refah Partisi’nin % 21 oy ile 1. sırada yer aldığı siyasi tablo, Türkiye içinde siyaset dışı bazı müdahalelerin de yaşanmasına neden olmuştur. Demokratik gelenek içinde seçimlerden 1. parti olarak çıkan partinin liderine verilen hükümeti kurma görevi, dönemin Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel tarafından seçimi 2. sırada tamamlayan ANAP lideri Mesut Yılmaz’a verilmiş ve bu durumda yoğun tartışmaların yaşanmasına neden olmuştur.

Erbakan’ın ABD’nin “şer ekseni” içinde gördüğü İran gibi ülkeleri ziyaretleri, Libya’da ABD karşıtı konuşması, bazı ülkelerin yasa dışı kabul ettiği örgüt liderleri ile görüşmesi ABD’nin tepkisine neden olmuştur. Ancak Çeçenistan, Hazar Bölgesi, Bosna gibi sorunlarda yakın politikalar güden iki ülke arasında bu konudaki gerginlik kısa sürmüş, Türkiye, ABD’nin gözünde yakın bir müttefik olarak kabul edilmiştir.

Türkiye ile ABD arasındaki ilişkiler 1993-1996 döneminde sadece askerî ya da diplomatik alanda değil, ekonomik-ticari alanda da gelişme göstermiştir. Bu doğrultuda, 1993 yılında iki ülke arasında “Ortak Ekonomik Komite ve İş Geliştirme Konseyi” kurulmuş, ekonomik ve ticari ilişkilerin kurumsal mekanizmalara kavuşturulması sağlanmıştır.