TÜRK DİLİ II

Bilimsel yazı yazım stili IMRAD formatında olmalıdır. IMRAD, bilimsel yazıda yer alan temel bölümler olan Introduction (Giriş), Material (Yöntem, Veri Toplama), Results (Bulgular ve Analizler), And (ve), Discussion (Tartışma) ana bölümlerinin
baş harflerinden oluşan bir yazım tarzı kısaltmasıdır. IMRAD formatında yazılacak bir yazının sunacağı bilgiler, anlattıkları temalara göre temel başlıkların içinde ait oldukları alt bölümlerde yer alacak biçimde düzenlenmiştir. Her temel bölümün hangi içerikte hazırlanması gerektiği belirlenmiştir. Doğru cevap " A " dır.

Bilimsel yazı ölçütlerini standart hale getirmek amacıyla uluslararası yayın ve bilim kuruluşları, genel kabul gören birtakım yazım tarzları belirlemişlerdir. Bu kurallar, bilimsel yazıların güvenilirliğini, yazım tekdüzeliğini ve alıntıların düzenliliğini sağlayıcı özellikler içermektedir. Daha çok psikoloji, eğitim ve diğer sosyal bilimlerdeki bilimsel yazıların hazırlanmasında tercih edilen bir yazım stili olan APA: Amerikan Psikoloji Birliği (American Psychological Association); tıp, sağlık bilimleri ve biyolojik bilimler, alanındaki bilimsel yazıların hazırlanmasında tercih edilen bir yazım stili olan AMA: Amerikan Tıp Birliği (American Medical Association);  istatistik, tıp, biyolojik bilimler, psikoloji ve diğer bilimsel yazılar hazırlanırken istatistiksel sonuçların gösteriminde uyulması gereken kuralları içeren ASA: Amerikan İstatistikçiler Birliği (American Statistical Association); edebiyat, sanat, yazın, dil ve tarih bilimlerindeki bilimsel yazıların hazırlanmasında tercih edilen bir yazım stili olan MLA: Modern Dil Birliği (Modern Language Association); gibi bilimsel alanların niteliğine göre genel kabul gören yazım stilleridir. Doğru cevap " C " dir.

Dolaylı aktarımda yazar, metinde yer vereceği kaynakta okuduğu bilgileri kendi
anlatımı ile ifade eder. Doğru cevap " D " dir.

İlk kez dipnotta geçen bir kaynağa yeniden başvuru yapıldığında, o kaynak
hakkındaki tüm bilgiler yinelenmez. İkinci ve daha sonraki başvurularda, yalnızca
yazarın soyadı ile sayfa numarasını göstermek yeterlidir. Bir yazarın birden fazla çalışması kaynak gösteriliyorsa karışıklık olmaması açısından, yazar soyadından sonra çalışmanın başlığı da kısaca yazılabilir. Doğru cevap " E " dir.

Yazarın, bazen metinde geçen bir konu hakkında ayrıntılı bilgi vermek istediği durumlar olabilir, bunlar metinde verildiğinde akıcılığı bozabilen ancak konunun daha iyi anlaşılması için gerekli olan bilgiler olabilir. Yazarın bazen dipnotlara bu sebeple gereğinden fazla yer vermesi, yazarı konunun amacından uzaklaştırarak, konunun bütünlük ve sürekliliğini bozabilir. Bu sebeplerden dolayı yazarın dipnot sistemini, kaynak göstermek yerine, bütünlüğü bozmayacağını düşündüğü ek bilgiler ve özel açıklamalar yapmak için tercih etmesi daha doğru görünmektedir. Doğru cevap " A " dır.

Resmî yazı, devlet kurumlarının kendi aralarında veya kişi ve özel kuruluşlarla iletişimlerini sağlamak amacıyla yazılan yazılardır. Bilimsel yazılarda olduğu
gibi bu tür yazılarda da, uzun anlatıma dayalı edebiyat türlerinden farklı olarak
konuyu doğrudan ifade etmek amaçlanır. Resmî yazışmalar kurumlar arasında
olabileceği gibi kurumdan kişiye, kişiden kuruma ya da kişiden kişiye de olabilir. Doğru cevap " C " dir.

Resmî ya da özel kuruluşlara, gerçek ya da tüzel kişilere yazılan, bir dileği, isteği,
ihbar ve şikayeti bildirmek üzere veya herhangi bir konuda bilgi sormak amacıyla
yazılan resmî mektup türlerinden en yaygını dilekçedir. Dilekçelerde ad, soyad, tarih ve imza mutlaka bulunmalıdır. Doğru cevap " D " dir.

Öz geçmiş, kamu veya özel kuruluşların iş başvurusu sırasında kişilerin niteliklerini kısaca anlatmalarını istediği yazı türüdür. Öz geçmiş, kuruluşların istediği niteliklere sahip kişiyi tercih edebilmesine olanak sağlar. Öz geçmiş, herhangi bir kurum veya kuruluş tarafından özel amaçlarla istenen ve kişinin hayatını, öğrenimini, yeteneğini, deneyimini, iş yapma gücünü belirten, kısaca kişiyi tüm özellikleri ile tanıtan kısa bir yazı türüdür.  Doğru cevap " E " dir.

Bilimsel araştırma süreci, çalışılacak konuya karar verilmesi ile başlar. Seçilecek konu, çözümüne ihtiyaç duyulan bir problem olmalıdır. Araştırmacı, problemle ilgili hipotezler kurabilmeli, sorular sorabilmelidir. Dolayısıyla seçilecek konu araştırılabilir olmalıdır

Konuyla ilgili topladığı kaynakları ve bilgileri, yazıya dönüştürmeye artık hazır olan araştırmacı, yazının giriş bölümünde araştırmanın amacını açıkça ifade etmelidir. Araştırmanın önemi, araştırmanın ilgili bilim dalına yaptığı katkıdır. Katkı kuramsal veya uygulamalı olabilir.

IMRAD, bilimsel yazıda yer alan temel bölümler olan Introduction (Giriş), Material (Yöntem, Veri Toplama), Results (Bulgular ve Analizler), And (ve), Discussion (Tartışma) ana bölümlerinin baş harflerinden oluşan bir yazım tarzı kısaltmasıdır.

Akademik üslubun en başta gelen özelliği, “kelime ekonomisi” olarak tanımlanan, anlatılmak istenen şeyi en açık ve en az kelime ile ifade etme anlamındaki yöntemdir. Araştırma sonuçlarına dair hükümlerde eğer deney sonucu kanıtlanmış hükümler değilse, kesin ifadeler kullanmaktan kaçınmak gerekir. Düşüncelerin devrik cümle yapısıyla ve fiilsiz cümlelerle ifadesinden kaçınılmalıdır. Her bilim dalının kendine özgü terimleri vardır. Bu sebeple bilimsel yazılarda ilgili terimlerin kullanılmasına özen gösterilmelidir. Anlatımda zenginlik bakımından dikkat edilmesi gereken bir nokta da sözcük tekrarından kaçınmaktır. Tekrara düşmemek için sözcüklerin eşanlamlıları kullanılabilir. Kavramlar ve terimler ise her defasında aynı biçimde kullanılmalıdır. Bilimsel bir yazıda üçüncü tekil ve edilgen yapı kullanılmalıdır. Örneğin yaptığım çalışma yerine yapılan çalışma; tabloda gösterdiğim yerine tabloda görüldüğü gibi vb.

Daha çok psikoloji, eğitim ve diğer sosyal bilimlerdeki bilimsel yazıların hazırlanmasında tercih edilen bir yazım stili olan APA: Amerikan Psikoloji Birliği (American Psychological Association); tıp, sağlık bilimleri ve biyolojik bilimler, alanındaki bilimsel yazıların hazırlanmasında tercih edilen bir yazım stili olan AMA: Amerikan Tıp Birliği (American Medical Association); medikal denemelerin (RCT) sonuçlarının bildirilmesi ile ilgili yazım tarzını içeren CONSORT: (Consolidated Standarts of Reporting Trials Group); istatistik, tıp, biyolojik bilimler, psikoloji ve diğer bilimsel yazılar hazırlanırken istatistiksel sonuçların gösteriminde uyulması gereken kuralları içeren ASA: Amerikan İstatistikçiler Birliği (American Statistical Association); ekonomik, politik ve sosyo-politik bilimler alanındaki bilimsel yazıların yazılmasında yararlanılan bir stil olan APSA: Amerikan Politik Bilimler Birliği (American Political Science Association); edebiyat, sanat, yazın, dil ve tarih bilimlerindeki bilimsel yazıların hazırlanmasında tercih edilen bir yazım stili olan MLA: Modern Dil Birliği (Modern Language Association); gerçek yaşamda tüm konularda hazırlanmış olan kitap, magazin, gazete ve diğer bilimsel alan dışı yayınlarda tercih edilen bir yazım stili olan CHICAGO, bilimsel alanların niteliğine göre genel kabul gören yazım stilleridir.

Kaynağı tanıtıcı bilgilerden sonra sayfa numarası yazılır. Birden fazla sayfaya işaret edilecek ise, bilgilerin geçtiği ilk ve son sayfaların numaraları aralarına çizgi konarak gösterilir. Aşağıdaki örneklerde altı çizili yerleri karşılaştırınız.

• Yalçın Armağan, İmkansız Özerklik: Türk Şiirinde Modernizm, İstanbul: İletişim Yayınları, 2011, s.45.

• Yalçın Armağan, İmkansız Özerklik: Türk Şiirinde Modernizm, İstanbul: İletişim Yayınları, 2011, s.60-75.

Yararlanılan kaynak dergide yer alan bir makale ise, makalenin başlığı tırnak içinde verilir. Derginin adının belirtilmesinin ardından makalenin hangi ciltte ve derginin hangi sayısında yer aldığı ve sayfa aralığı numaraları sırasıyla verilmelidir. Aşağıdaki örneği inceleyiniz.

Süer Eker, “Avrupa Birliğinin Yeni Mottosu ‘Farklılıkta Birlik’ ve Türkçenin ‘Farklılıkta Birlik’teki Yeri”, Bilig, 49 (Güz 2009) , s. 35-58.

Kitabın iki yazarlı olması durumunda her iki yazarın soyadına da yer verilir; ikiden fazla yazar olması durumunda ise sadece kitapta ismi ilk sırada yer alan yazarın soyadı yazılır ve yanına ve diğerleri anlamına gelen “vd.” kısaltması konulur. Aşağıdaki örnekleri inceleyiniz.

• “Tolman hayvan davranışları, Lewin insan davranışları üzerinde yaptıkları çalışmalarla, organizmaların çevre ile etkileşim kurarken geleceğe ilişkin bilinçli kararlar aldıkları yargısında mutabık kalmışlardır.” (Steers ve Porter, 1987: 12)

• “Bütün Sibirya Türkleri gibi Sahalar arasında da ateşi doyurmak, ona yiyecek sunmak oldukça önemlidir. Onlara göre yeni bir yere geldiklerinde veya iyi bir yemeğe başlamadan önce uot iççi adı verilen ateş iyesine yiyecek verilmelidir.” (Grigoriyev vd., 1974: 102)

Yazar, kaynak olarak basılmamış yüksek lisans veya doktora tezlerinden yararlanıyorsa kaynakça listesinde tezin basılmamış olduğunu ve hangi üniversitede hazırlandığını mutlaka belirtmelidir.

• İsen, Tuba Işınsu (2002), “Divan Şiirinde Fahriye”, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Bilkent Üniversitesi.

Meclis, kurul, toplantı, mahkeme gibi yerlerde söylenen sözlerin, tespit edildiği anda aynen yazıya geçirilmesiyle oluşturulan yazılara tutanak adı verilir

Araştırma, bilginin bulunması, geliştirilmesi ve gerçeğe uygun olup olmadığının kontrol edilmesi için harcanan çabadır