TÜRK DİLİ II

Türk Dil Kurumunun genel ağdaki Büyük Türkçe Sözlük içinde yer alan Yazın Terimleri Sözlüğü’nde sanat, “Bir duygunun, bir tasarının, bir düşüncenin ya da güzelliğin anlatımında kullanılan yöntemlerin tümü ve bunların sonunda erişilen üstün
yaratıcılık.” (tdkterim.gov.tr/bts.) olarak tanımlanmaktadır.

Cahit Sıtkı’ya göre “şiir, kelimelerle güzel biçimler kurmak sanatıdır.” Şiiri tanımlamaya
çalışmanın boş bir çaba olduğunu belirten Melih Cevdet’e göre “Tanım akıl işidir.
Şiir ise akıl dışıdır.”

Şiirin düz yazıdan farkları arasında çağrışımlar, imgeler kadar şiirde dizelerin kümelenişi, uzunluk kısalık durumu ve uyak dizilişi gibi yapısal özelliklerdeki farklılık da büyük önem taşır. Biçim olarak adlandırılan bu özelliklerle yani
uyak ve ölçü ile şiirde müzikal bir etki yaratmaya çalışır şair. Şairler şiirde müzikal
etkiyi sözcüklerin kullanımıyla da sağlamaya çalışırlar. Sözcükler şiirde gizemli
bir hâl alırlar. Bu yönüyle Sabahattin Eyüboğlu (1997: 55) şiiri büyüye, şairi ise
büyücüye benzetir.

Uyak, dize sonlarındaki ses benzerliğidir. Uyaklar yapılışlarına göre farklı adlar alırlar. Yarım uyak, dize sonundaki tek ses benzerliğine; tam uyak, iki ses benzerliğine; zengin uyak, ikiden çok ses benzerliğine dayanan uyak türüdür.

Şiirler içerdikleri konulara göre; lirik, epik, didaktik, pastoral, satirik, dramatik
olmak üzere altı türe ayrılmaktadır.

Verilen şiir türü epik şiirdir. A ve C lirik, D didaktik, E ise pastoral şiir hakkındadır. B ise epik şiir hakkındadır.

Tanzimat döneminde Tevfik Fikret’in çocuklara seslendiği Şermin
adlı eseri, Mehmet Akif’in Asım adlı eseri didaktik şiirler arasındadır.

Bir olayı, durumu tiyatro gibi canlandıran şiirlere dramatik şiir denir. Bu türe örnek olarak Faruk Nafiz Çamlıbel’in Han Duvarları adlı şiiri gösterilebilir.

Bir kimseyi, bir düşünceyi, bir durumu açık ya da kapalı biçimde, iğneli bir dille,
eleştirme yönü ağır basan şiirlere satirik şiir denir. Verilen şiir, satirik bir şiirdir.

Okura yaşamdan kurgusal bir kesit sunan öykünün dört ögesi vardır: Olay ya da
durum, kişiler, yer ve zaman.

Yahya Kemal şiiri kalpten gelen bir durumun dile yansıması olarak nitelerken Recaizade Mahmud Ekrem şiiri düşünce, duygu ve hayal olarak kabul eder. Doğru yanıt A'dır.

Sanatsal yazı türleri içinde şiir en eski tür olarak nitelendirilmektedir. Doğru yanıt C'dir.

Divan edebiyatında Fuzuli (16. yy), Nedim (18. yy), Şeyh Galip (18. yy); halk edebiyatında Karacaoğlan (17. yy), Aşık Veysel (20. yy), çağdaş Türk şiirinde Ahmet Haşim, Yahya Kemal, Nazım Hikmet, Necip Fazıl, Cahit Sıtkı Tarancı, Attila İlhan ve birçok şair lirik şiir türüne ölümsüz örnekler vermiş şairler arasında sayılabilir. Doğru yanıt C'dir.

"Üçüncü Şahsın Şiiri" Attila İlhan'a aittir. Doğru yanıt B'dir.

Eski Yunan’da epik şiire epos, Batı’da epope, Türk edebiyatında destan denir. Doğru yanıt A'dır.

Beydeba, Ezop, La Fontaine didaktik bir şiir türü olan fabl türünde eserler vermiş isimlerdir. Doğru yanıt B'dir.

Bir olayı, durumu tiyatro gibi canlandıran şiirlere dramatik şiir denir. Doğru yanıt E'dir.

Neyzen Tevfik'e ait bu şiir satirik türe örnek olarak verilebilir. Doğru yanıt C'dir.

Aşk-ı Memnu Halit Ziya Uşaklıgil tarafından kaleme alınmış bir eserdir. Doğru yanıt D'dir.

İlk büyük komedi şairi Aristophanes’tir. Komedilerinde devrin tanınmış kişilerini ve bazı toplumsal olayları yermiştir. En önemli komedileri Eşekarıları, Kurbağalar’dır. Doğru yanıt A'dır.