TÜRK DİLİ I

İki veya daha fazla sözcükten oluşan, anlatım gücünü artırmak için az çok mantık dışına kayan, gerçek anlamından uzak, ilgi çekici bir anlam yüküne sahip, bazı sözcükleri değişmeyip bazıları değişebilen, toplum tarafından ortaklaşa benimsenen kalıplaşmış söz gruplarına deyim denir. Doğru cevap B'dir.

A, B, D ve E şıklarındaki deyimler acele kavramıyla ilgilidir. C şıkkındaki deyim aceleyle ilgili değildir. Doğru cevap C'dir.

Toplumların hayatın akışı içerisinde oluşan bilge yönlerini, kazandıkları deneyimleri, dünyaya bakışlarını, anlatım yeteneklerini yansıtan ve çok uzun süre düşünce dünyasında yaşamaya devam edebilen bir tür kalıplaşmış sözlere atasözü denir. Doğru cevap D'dir.

"Aman diyene kılıç kalkmaz.” atasözü mertlikle alakalıdır. Doğru cevap E'dir.

Yarım sözcüğü halen kullanılırken yamalak sözcüğü eski devirlerde kullanılmıştır. Doğru cevap A'dır.

A, C, D ve E şıklarındaki ikilemeler çeşitli ekler alarak kurulmuştur. B şıkkındaki ikileme ise yansıma kaynaklıdır. Doğru cevap B'dir.

Çor sözcüğü halk arasında salgın anlamında kullanılmaktadır. Doğru cevap C'dir.

Argo; toplumda belli bir sosyal sınıfa mensup olanların, daha çok toplum dışı olarak
algılanan ve damgalanmış grupların, toplumun diğer kesimlerinden ayrılmak veya gizlenmek içgüdüsüyle kendilerine sözcük ve deyimlerle oluşturdukları konuşma sistemidir. Doğru cevap D'dir.

Mecazlar, deyimler, ikilemeler ve soyutlamalar Türkçenin anlatım gücüne katkı sağlarken konuşur sayısı katkı sağlamaz. Doğru cevap D'dir.

Elini çabuk tutmak deyimi acele etmek anlamında kullanılmıştır. Doğru cevap A'dır.

Sabretmek birleşik bir sözcüktür. Doğru cevap B'dir.

Tabir Osmanlı’da deyim için kullanılan kelimelerden bir tanesidir. Doğru cevap C'dir.

Aman diyene kılıç kalkmaz atasözü mertlik ile ilgilidir. Doğru cevap C'dir.

Atasözlerinde hiçbir sözcüğü değiştirilemez ve atılamaz duruma gelirler. Eş anlamlısı bile olsa atasözünün bir sözcüğü değiştiğinde üslubunun değiştiği ve etkisinin azaldığı görülür. Aynı sözcüğün tekrarlanması ikilemedir. Az sözcükle çok şey anlatma atasözlerinin en belirgin yapı ve anlam özelliğidir. Doğru cevap A'dır.

Eğri büğrü, soy sop, yorgun argın, yarım yamalak halen kullanılmakta olan bir sözcükle eski devirlerde kullanılan bir sözcüğün yan yana gelmesiyle oluşmuştur. Güçlü kuvvetli ise ilk sözcüğü Türkçe ikinci sözcüğü alıntıdır. Doğru cevap D'dir.

Harıl harıl çalışarak tüm ödevleri zamanında bitirdi cümlesindeki harıl harıl yansıma kaynaklı bir ikilemedir. Doğru cevap D'dir.

Alkış yani dua, insanın kendisi, ailesi, yakınları, içinde yaşadığı toplum, milleti, dindaşları ya da bütün insanlık için inandığı Tanrı’dan yardım istemesi, sağlık, mutluluk, refah ve huzur arzusunu bildirmek üzere yaratıcısına hitap etmesi, seslenmesidir. Doğru cevap C'dir.

Deyim kavramını karşılamak üzere Osmanlı Türkçesinde darbımesel, tabir, ıstılah, temsil vb. terimler kullanılmış; ancak darbımesel zamanla yalnız atasözü kavramı için kullanılır olmuştur.Doğru yanıt E'dir.

Yiğitlik,mertlik, ağırbaşlılık, sabır, konukseverlik, aile, anne,baba,evlat,çocuk,gelin,kaynana, kardeş,akrabalık, komşuluk, dostluk, görgü kuralları, sağlık, ölüm, ekonomik konular, tarım ve hayvancılık, doğa, evren, iklim vb. konulara ait atasözü örnekleri saymak mümkündür. Doğru yanıt A'dır.

İkilemelerdeki sözcüklerde ünlüler de bir sistem içerisinde kullanılırlar. Özellikle yansımalarda birinci sözcüğün ilk hecesinde “a” sesi varsa, ikinci sözcüğün ilk hecesinde “u” ünlüsü yer alır: Çarpık çurpuk, tak tuk, çat çut, cart curt, takır tukur, gacır gucur, şapır şupur, allak bullak... Doğru yanıt B'dir.