TÜRK DİLİ I

Kutadgu Bilig’in bugün elimizde biri Kahire’de, biri Taşkent’te, diğeri de Viyana’da olan üç yazma nüs­hası vardır. Doğru cevap A’dır.

Anadolu coğrafyasındaki Türklerin dili Batı (Eski Oğuz) Türkçesi adı ile anılmaktadır. Doğru cevap C’dir.

Tonyukuk adına dikilmiş olan 725-726 yıllarında, Köl Tigin’e ait olan 21 Ağustos 732’de, Bilge Kağan yazıtı da 24 Eylül 735’te dikilmiştir. Doğru cevap C’dir.

Türk edebiyatının bilinen ve Uygurlardan kalan ilk aşk şiiri, Aprınçur Tigin’e aittir. Doğru cevap B’dir.

Kuzey Türklüğünün hakim unsuru olan Kıpçak Türklüğünün yazı dilidir ve Altınordu Dönemi’nde oluşan edebî dilin devamıdır. Asıl Kıpçak sahasında yani Karadeniz’in kuze­yinde bu lehçeyle oluşturulan en önemli eser Avrupalılar tarafından yazılmış olan Codex Cumanicus’dur. Doğru cevap D’dir.

Köktürk Devleti’nin en batı ucundaki bir Türk boyu olan Hazarlar, bu devletin hakimiyeti zayıflayınca Kafkaslar’ın ve Karadeniz’in kuzey bozkırlarında kendi devletlerini kurdular. Çok dinli ve çok dilli bir siyasî yapıya sahip olan Hazarlarda Köktürk alfabesi yanında İbrani alfabesi de kullanılmıştır ancak Hazarlardan günümüze bu alfabe ile yazılmış belge kalmamıştır. Doğru cevap D’dir

XVI. yüzyılda Osmanlı Türkçesi olarak adlandırılan dönem başlamaktadır. Doğru cevap D’dir.

Özellikle Kırım’da Gaspıralı İsmail Bey’in ‘Dilde, fikirde, işte birlik’ sloganıyla yayınladığı Tercüman Gazetesi, hemen bütün Türk aydınlarını etkilemiştir. Atatürk’ün Cumhuriyet’in kuruluşundan sonra dil ve kültür konularında attığı adımların arkasında bu etkinliklerin oluşturduğu birikim vardır. Doğru cevap C’dir.

1926 yılında Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de toplanan Birinci Türkoloji Kurultayı pek çok Türk topluluğunun kültür hayatını etkilemek bakımından çok önemli bir toplantıdır. Atatürk, bu toplantıya ilgisiz kalmamış ve Fuat Köprülü, Hüseyinzade Ali Bey ile o sıra­lar Türkiye’de çalışmakta olan Macar bilgin Mesaroş Yula’yı Türkiye’yi temsil etmek üzere göndermiştir. Doğru cevap D’dir.

Hükûmet 1927’de Latin harflerinin kabul edilmesi kararını almış ve 10 Haziran 1928’de Dil Encümeni adıyla bir komisyon kurulmuştur. Bu komisyon Latin yazısına dayalı 20 farklı alfabeyi inceleyerek şu esasları belirler:

Ural-Altay

Endonezce

MÖ 4000

168 ortak kelime vardır.

Kutsal mezar

Göktürk ve Uygur

Kutadgu Bilig

Dîvânü Lügâti’t-Türk

Yusuf Has Hâcip

Köktürk alfabesi