TÜRK DİLİ I - Deneme Sınavı - 26

Türklerin İslam dinine girmesiyle birlikte bu kez de Arapça, Farsça sözcükler Karahanlı Dönemi eserlerinden itibaren Türk yazı dillerinde görülmeye başlanır. Bu dönemin ilk eserlerinden Yusuf Has Hacib’in yazdığı Kutadgu Bilig’de Arapçadan alınma haber, hacet, fitne, kudret, mezalim, nefs, Rab, rahmet, sohbet kelimeleri kullanılmıştır. Doğru cevap A'dır.

Verilen kelimlerden yalnızca "çakal" Türkçe kökenli olup, çeşitli dünya dillerine geçmiştir. Doğru cevap D'dir.

Günümüzde Ahıska Türkçesi Gürcistan, Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Türkiye'de kulanılmaktadır. Doğru cevap A'dır.

Türkçe yapı bakımından eklemeli dil olması dolayısıyla Türkçede yerni sözcükler, terimler türetmek çok daha kolaydır

8. yy ilk yarısında dikilen Orhun yazıtları ile başlar

Elde etmek, istediklerini aşırı bir biçimde arzulayan kişilere bu uğurda katlanacakları sıkıntıların önemli olmadığı D şıkkındaki atasözü ile anlatılabilir.

Türkçedeki bu tarz sözcüklerin fazlalığı kültürümüzde insan ilişkilerine verilen önemin bir göstergesidir.

Osmanlı Türkçesi olarak adlandırdığımız Türkçenin 16.yy'dan 20.yy'ın başlarına kadar olan dönemde, Farsça ve Arapça dil bilgisi kuralları ve öğeleri dilimizin yapısına etki etmeye başlamıştır.

Güverte, iskele kelimeleri İtalyanca olup, abonman ve balon kelimeleri Fransızcadan alınmıştır. Gölge kelimesi ise Türkçe KÖLGE kelimesinden türemiştir.

Balkon kelimesi Fransızcadır.

Türkiye Türkçesinin bu coğrafyada kullanılmasının nedeni, Türkçenin Osmanlı Devleti'nin resmi dili olmasından dolayıdır.

Türkçenin bu coğrafya yaygınlığını dile getiren ilk kişilerden birisi Armin Vambery'dir. Türkçe bilerek Balkanlardan, Mançurya'ya kadar yolculuk yapmıştır.

Bu dönemin ilk eserlerinden biri Kutadgu Bilig'dir.

Geçmişte Türkçenin yazımı için pek çok abece kullanıldığı görülür. İlk yazılı kaynağımız Orhon Yazıtları’nda kullanılan ve bir bölümü Türk damgalarından gelen harflerden oluşan Göktürk yazısı ulusal abecemizdir. Ancak daha sonra farklı kültür ve inançların etki alanına giren Uygurlarla birlikte başka abeceler de kullanılır olmuştur. Yapı bakımından eklemeli dil olması dolayısıyla Türkçede yeni sözcükler, terimler türetmek çok daha kolaydır. Yalnız yeryüzünde hiçbir dil saf değildir. Doğru cevap C'dir.

Eklemeli bir dil olan Türkçe köklerden ekler aracılığıyla sonsuz sayıda sözcük türetebilecek niteliktedir. Türkçe sözcüklerde güçlü ses uyumları bulunmaktadır. Ancak bunlar, Türkçenin zenginliği değil birer özelliğidir. Türkçenin güçlü yanları ve iç zenginliği olarak değerlendirebileceğimiz alanları da bulunmaktadır. Bunlar Türk dilinin tarihsel derinliği, coğrafi yaygınlığı, söz varlığının genişliği, ilişki ve nezaket sözlerinin yoğunluğu, akrabalık adlarının çeşitliliği, atasözlerinin çokluğu ve anlatım gücüdür. Doğru cevap D'dir.

Söz varlığı yalnızca bir sözcük dizisi değildir. Bir toplumun yaşayışına, yaşayış şekline, hayata bakış tarzına, maddi ve manevi değerlerine, inançlarına kısacası kültürüne ilişkin ilk bilgileri söz varlığından elde edebiliriz. Söz varlığı toplumun konuştuğu dilin sözcüklerini, deyimlerini, hazır söz kalıplarını, atasözlerini kapsar. Bir dilin söz varlığı, aynı zamanda o dili konuşan toplumun kavramlar dünyasının, dünya görüşünün göstergesidir. Doğru cevap E'dir.

Atasözleri ve deyimler anlatıma açıklık kazandıran ve renk katan söz varlığı ögeleridir. Her dilin söz varlığında deyimler vardır. Kimi deyimler belirli dillere özgü olsa da bunların benzerleri başka dillerde de görülebilir. Ancak yeryüzündeki her dilin atasözü yoktur. Bir atasözünün oluşabilmesi için yüzyılların geçmesi gerekmektedir. Başlangıçta bir kişi tarafından söylenen ancak dilin konuşurları tarafından benimsenen, yüzyıllarca tekrarlanarak belirli bir kalıba dökülen atasözleri dillerin yaşını da gösteren söz varlığı ögeleridir. Atasözlerimizin anlatım gücü, ifade edilmesi zor duygu ve düşünceleri açık bir biçimde ortaya koyabilmesindedir. Yüzlerce yıllık gözlem ve deneyimler sonucunda günümüze ulaşan atasözleri içerisinde toplumsal yaşayış ve insan ilişkileri için öğütler veren, sağlık için yapılması gerekenleri bildiren, iklim olaylarını açıklayıp önlem almayı öğütleyen atasözleri mevcuttur. Doğru cevap A'dır.

"sona kalan dona kalır" - yapılacak bir işin hemen yapılmamasından dolayı geciktiren kişinin zarar ettiğini, "ağlamayan çocuğa meme vermezler" - hakkı olan şeyi bile istemenin gerekmesi gerektiği, yoksa kimsenin “şunun hakkını verelim” demeyeceğini, "sütten ağzı yanan yoğurdu üfleyerek yer" - bir olaydan gerekli dersi alan, zarar gören kimsenin, ona benzer bir işle karşılaştığında uyanık davranması gerektiğini ve "yoldan kal yoldaştan kalma" - yolculukta arkadaş çok önemli olduğunu, iyi bir arkadaşla yolculuk yapmak için, gerekirse yolculuğunu geri bırakması gerektiğini ifade eder. Tek doğru eşleşme B'de vardır.

Türkçedeki atasözü sayısı yaklaşık olarak 4500'dür. Doğru cevap B'dir.

Türk Dil Kurumu tarafından 2011 yılında yayımlanan on birinci baskı Türkçe Sözlüğe göre en çok sözcük alıntısı yapılan dil Arapça'dır. Doğru cevap C'dir.