TÜRK DİLİ I - Deneme Sınavı - 2

I- “Şimden gerü divanda, dergâhta, bargâhta, çarşıda ve bazarda Türkçeden başka dil konuşulmaya” diyerek ferman çıkaran kişi Karamanoğlu Mehmet Beydir. 

II- Garibname adlı eserinde Türkçe bilincinin oluşmamasından Türk diline kimsene bakmaz idi / Türklere hergiz gönül akmaz idi diye yakınan şair Âşık Paşadır.

III- Döneminde ilginin Arap ve Acem diyarlarından gelenlere, dolayısıyla Arapça ve Farsça yazanlara yöneldiğini dizeleriyle ifade eden şair Mesihîdir. 

Doğru yanıt II ve III

Makine yerine makina, meyve yerine meyva, kurdele yerine kordale veya kurdela, egzoz yerine eksoz veya egsoz, şoför yerine şofor veya şöför yazmak birer yazım yanlışıdır. Hakem doğru yazılmıştır. Doğru cevap E'dir.

Sözcüklerin, eklerin yazılış biçimlerinden oluşan yazım kurallarını ve sözcüklerin, özel adların, kısaltmaların bu kurallara göre yazılış biçimlerini alfabetik bir sıra içerisinde veren, noktalama işaretlerinin kullanım alanlarını gösteren kaynak eser ise Yazım Kılavuzu olarak adlandırılır. Doğru cevap C'dir.

Osmanlı Devleti’nin Venedik ile ilişkileri dolayısıyla İtalyancadan Türkçe'ye abluka, acente, antika, bando, damacana, iskele, madalya, tabela gibi sözcükler alıntılanmıştır. Liman sözcüğü Anadolu’da yaşayan Rumlardan geçmiştir. Doğru cevap B'dir.

Türkçenin karşı karşıya bulunduğu sorunlar, aslında konuşurlarının yaşadığı sorunlardır. Bunlar Türkçenin özelliklerini yeterince kavrayamamış, söz varlığının anlatım gücü ile donanamamış, kendi yetersizliklerinin nedenini Türkçeye bağlayan, bu yüzden de yabancı sözcüklerin cazibesine kapılmış kullanıcıların sorunudur. Kısacası dilin asıl sorunu, gerekli özeni göstermeyen konuşurlarladır. Bu yüzden doğru cevap C şıkkdır.

Bu söz Mustafa Kemal ATtürk'e aittir. Doğru cevap B şıkkdır.

Yabancı dille eğitimin yaygınlaşması Eğitim politikalarındaki uygulamayla ilgilidir,yayın organlarıyla bu noktada ilgisi yoktur Doğru cevap E şıkkdır.

Kısa mesajlardaki karakter sınırlaması bahanesiyle ünlü harfleri kullanmadan yazma eğiliminin herhangi bir karakter sınırlaması olmayan akıllı telefonlardaki iletişim uygulamalarında da sürdürülmektedir. Cep telefonlarından kısa mesaj gönderirken, sanal ortamdaki söyleşi programlarını kullanırken başvurulan bu kural dışı yazışma biçimleri sosyal medyada daha hızlı yayılmaktadır. Doğru cevap D seçeniğidir.

II ve IV. maddelerde söyleyiş bozukluğundan kaynaklı yanlış vardır. Yerel kullanım etkisiyle bazı sözcüklerin çekiminde /r/ sesi ile birlikte birtakım seslerin düşürüldüğü (örneğin alıyo, bakıyon) görülürken kimi sözcüklerin kullanımında da ses türemesine (örneğin evdeykene, arabaylan) tanık olunmaktadır. Yerel söyleyiş özelliği olarak nitelenebilecek bu türden kullanımların ölçünlü Türkçede yer almaması gerekir. Doğru cevap B şıkkıdır.

A şıkkında sosyal medya ve iletişim araçlarında kısıtlı harf kullanımından dolayı ünlüleri kullanmayarak yapılan yanlış kullanım vardır. Diğer şıklardaki hatalar yazım yanlışı kaynaklıdır. Doğru cevap A şıkkıdır.

A ve B şıkkındaki Efendi ve Sandal kelimeleri Osmanlı'da yaşayan Rumlardan, D şıkkındaki pasaport kelimesi Fransızca'dan, E şıkkındaki mobbing kelimesi İngilizceden dilimze geçmiştir. C şıkkındaki Madalya kelimesi İtalyanca kökenli bir kelimedir. Doğru cevap C şıkkıdır.

Yabancı kaynaklı çeviri yoluyla dilimize katılan  "çay almak " kendine iyi bak" cümleleri yabancı sözcüklerin kullanımına dair yapılan yanlışlardandır. Doğru cevap A şıkkıdır.

Cumhuriyet Dönemi’nde yapılan üniversite reformu (1933) ile Türkçenin bilim dili olarak gelişmesi uğrunda önemli kararlar uygulama alanına sokulmuştur.Bunlardan en önemlisi ise yabancı uyruklu öğretim üyeleri Türkiye’de çalışmaya devam edeceklerse üç yıl içerisinde Türkçeyi öğrenmek zorundadırlar.

Bu soru bağlamında E şıkkı Doğru cevaptır.

C şıkkındaki madde doğru değildir, çünkü kullanım kılavuzlarında Türkçe'ye yer verilmemesi hem tüketiciler için bir sorun oluşturmakta hem de dile gereken önem verilmemektedir.Doğru cevap C şıkkıdır.

Amaç 1

Amaç 1

Amaç 1

Amaç 2

B  seçeneğindeki cümleye ‘üzgünüm’ diye başlanarak İngilizcenin ‘I’m sorry’  anlatım kalıbı kullanıldığı için bir anlatım bozukluğu vardır. Cümleyi ‘Size yardım edemediğim için özür dilerim.’ diyerek Türkçeleştirebiliriz.

A seçeneğinde ‘konsensüs’; D seçeneğinde  ‘fakslamalısın’; E seçeneğinde ‘laptop’ sözcüklerinin Türkçeleri olduğu halde kullanılmadığı  için bir anlatım bozukluğu vardır.

C  seçeneğindeki cümlede “karşılıklı” sözcüğü gereksiz kullanılmıştır. Çünkü “yazışmak”, özünde “karşılıklı” yürütülen bir eylemdir. Gereksiz sözcük kullanıldığı için bir anlatım bozukluğu vardır.

Amaç 2