TÜRK DİLİ I - Deneme Sınavı - 18

Doğru cevap A şıkkıdır

Doğru cevap D şıkkıdır

Doğru cevap A şıkkıdır. Çift dudak ünsüzlerinden "b" sesi  "n" sesini  çift dudak ünsüzü olan "m" sesi değiştiriyor.

Ses; üretim, iletim, algılama ve değerlendirmeden ibaret dört ana aşamalı bir sürecin ürünüdür. Üretim, sesin konuşma özelliğine karşılık gelmektedir. Bu nedenle doğru yanıt 'B' şıkkıdır.

Ses tellerinde ham ses hâline gelen hava akımının ikinci durağı gırtlaktır. Gırtlağı geçen ham ses, küçük dil tarafından ağız boşluğuna veya geniz boşluğuna veya her ikisine birden gönderilir. Bu nedenle doğru yanıt E şıkkıdır.

*Artlık/Önlük: Ağız boşluğunun ön ve art bölümleriyle ilgili karşıtlık; /a/-/e/, /ı/-/i/, /o/-/ö/, /u/-/ü/ ayrımlarını belirler. Dilin ön tarafının tümsekleşmesiyle ağzın arka bölgesinde art ünlüler /a, ı, o, u/, dilin arka tarafının tümsekleşmesiyle ağız boşluğunun ön tarafında ön ünlüler /e, i, ö, ü/ oluşur. *Düzlük/Yuvarlaklık: Dudakların düzleştiği ya da yuvarlaklaştığı düz/yuvarlak karşıtlığı a/-/o/, /ı/-/u/, /e/-/ö/, /i/-/ü/ ayırımlarını belirler. Dudakların yuvarlaklaşması durumunda yuvarlak ünlüler /o, u, ö, ü/, düzleşmesi durumunda ise düz ünlüler /a, e, ı, i/ oluşur. *Darlık/Genişlik: Alt çenenin üst çeneye yaklaştığı veya üst çeneden uzaklaşması- na bağlı dar/geniş karşıtlığı ise a/-/ı/, /e/-/i/, /ö/-/ü/, /o/-/u/ ayırımlarını belirler. Alt çene ve üst çenenin birbirinden uzaklaşmasıyla, ağız boşluğu genişler, dolayısıyla geniş ünlüler /a, e, o, ö/; alt çene ile üst çenenin birbirine yaklaşmasıyla ağız boşluğu daralır ve dar ünlüler /ı, i, u, ü/ oluşur. Bu bilgilere göre 'Bursa' sözcüğündeki 'u' art, yuvarlak ve dar ünlüdür; 'a' art, düz ve geniş ünlüdür. İki ünlü sesin doğru olarak sınıflandırıldığı seçenek D'dir.

Dildeki değişmelerin nedenlerinden biri, doğadaki en az çaba yasası’dır (minimum enerji düzeyine düşme). İnsanlar sözcüklerin söylenişi esnasında mümkün olduğunca az enerji harcama eğilimindedir. Bu nedenle doğru yanıt C seçeneğidir.

Tonlama konuşma sırasında sesin perdesinin değişmesiyle oluşan melodik perdeleme ve dalgalanmadır. Bu nedenle sorunun doğru yanıt D şıkkıdır.

Türkçede iki ünsüz hatta üç ünsüz yan yana gelebilir: ‘Türkçede iki sessizin yan yana gelemeyeceği’ kanısı oldukça yaygındır oysa Türkçede iki hatta üç ünsüz yan yana gelebilir. Bu nedenle doğru yanıt A şıkkıdır.

'Türkçe hece türleri' tablosunu incelendiğinde, 'ünsüz+ünsüz+ünlü' olan 'gri' sözcüğünün Türkçe hece türü olmadığı görülmektedir. Bu nedenle doğru yanıt D seçeneğidir.

Türkçede iki ünsüz hatta üç ünsüz yan yana gelebilir: ‘Türkçede iki sessizin yan yana gelemeyecegi kanısı oldukça yaygındır oysa Türkçede iki hatta üç ünsüz yan yana gelebilir. Türkçede iki ünsüzün veya üç ünsüzün yana yana gelebileceği veya gelemeyeceği özel durumlar şu şekildedir: Türkçe kökenli sözcüklerde söz basında, bir iki tartışmalı örnek göz önüne alınmazsa söyleyişte ve yazımda iki ünsüz yan yana bulunamaz. Ancak sözcük veya heceler Türk, alt, ölç, üst vb. belirli ünsüz çiftleri ile sona erebilir. Altı, aldı, eller, gitmiş vb. örneklerdeki gibi farklı hecelerde iki ünsüz yan yana bulunabilir. Türkçe, altta, ölçtü, üstten örneklerinde olduğu gibi ikisi hecenin sonunda, üçüncüsü sonraki hecenin basında olmak üzere üç ünsüz yan yana gelebilir.

Türk Dil Kurumu 12 Temmuz 1932 yılında kurulmuştur.

Eski adıyla “Türk Dil Tetkik Cemiyeti” yeni adıyla “Türk Dil Kurumu” 12 Temmuz 1932 tarihinde kurulmuştur.