TÜRK ANAYASA HUKUKU

Türk hukuku açısından yürütme fonksiyonu organik kritere göre tanımlanmalıdır. Buna göre yürütme fonksiyonu, yürütme organı tarafından yapılan işlemlerdir. I ve III numaralı seçeneklerde "kanun" yani yasama fonksiyonuna dair işlemlere yer verilmiştir. Doğru cevap B şıkkıdır.

Yürütme organının anayasa uyarınca düzenleyici işlem yağma yetkisi bulunmaktadır. Anayasa, yürütme organının yapabileceği düzenleyici işlemlerden yalnızca Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ve yönetmeliği ismen zikretmiş olsa da yürütme organının genelge, tebliğ gibi düzenleyici işlemler yapma yetkisi de bulunur. Bu işlemlerden Cumhurbaşkanlığı kararnamesinin bir kanuna dayanması gerekmese de kanunun açıkça düzenlediği konularda Cumhurbaşkanlığı kararnameleri çıkarılamaz. Yönetmeliklerin ise bir kanuna ya da Cumhurbaşkanlığı kararnamesine dayanma zorunluluğu bulunur. Doğru cevap D şıkkıdır.

Yukarıdaki işlemlerin doğru sıralanışı, kanun, kanun hükmünde kararname, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi, yönetmeliktir. Doğru cevap B şıkkıdır.

Kanun hükmünde kararnameler için yetki kanununa ihtiyaç varken Cumhurbaşkanlığı kararnamesinin çıkarılması için yürütme organının yetkilendirilmesi gerekmez.

Kanun hükmünde kararnameler, TBMM'nin onayına sunulurken Cumhurbaşkanlığı kararnameleri sunulmaz.

Kanun hükmünde kararnameler, kanun hükümlerini değiştirebilir ya da ilga edebilirken Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile böyle bir şeyin yapılması mümkün değildir. 

Kanun hükmünde kararnameler de Cumhurbaşkanlığı kararnameleri de normlar hiyerarşisinde tüzüklerin üzerinde yer alır. 

Doğru cevap C şıkkıdır.

Anayasanın ikinci kısmının birinci ve ikinci bölümlerinde yer alan temel hak ve hürriyetlerin Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile düzenlenmesi anayasa tarafından yasaklanmıştır. Bununla birlikte, üçüncü bölümde yer alan sosyal ve ekonomik hakların sınırlama içermemek koşuluyla Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile düzenlenmesi mümkündür. Doğru cevap E şıkkıdır.

Cumhurbaşkanlığı kararnameleri, yürütme işlemi olsa da Anayasa bu kararnamelerin denetimini Anayasa Mahkemesi'ne bırakmıştır. Dolayısıyla Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin denetimi anayasa yargısının konusudur, idarî yargı denetimi söz konusu değildir.

Anayasa Mahkemesi söz konusu kararnameleri şekilde ve esas açısından denetler. Bu denetim yapılırken anayasaya uygunluk incelenir, kanunlara uygunluk denetimi yapılmaz.

Anayasa Mahkemesi'nin verdiği kararlar geriye yürümediğinden bir Cumhurbaşkanlığı kararnamesi hükmünün iptali o hükme dayanarak yapılan işlemleri geçersiz kılmaz.

Doğru cevap A şıkkıdır.

Olağanüstü hal ilan etme yetkisi Cumhurbaşkanına aittir. 

Olağanüstü hal Cumhurbaşkanlığı kararnameleri yalnızca olağanüstü halin gerekli kıldığı konularda çıkarılabilir. 

Olağanüstü hal Cumhurbaşkanlığı kararnameleri Resmi Gazete'de yayımlandığı gün TBMM'nin onayına sunulur.

Doğru cevap E şıkkıdır.

Anayasa, Cumhurbaşkanı seçilebilme yeterliliği için şu şartları aramaktadır (m.101,f.1):

1. Türk vatandaşı olmak

2. Kırk yaşını doldurmuş olmak

3. Yüksek öğrenim yapmış olmak

4. Milletvekili seçilme yeterliliğine sahip olmak.

Bu şartları sağlayan kişi A'dır.

Doğru cevap A şıkkıdır.

Milletlerarası antlaşmaların onaylanmasını uygun bulmak TBMM'nin yetkilerindendir. Doğru cevap C şıkkıdır.

Anayasaya göre, Devlet Denetleme Kurulu, Cumhurbaşkanının isteği üzerine tüm kamu kurum ve kuruluşlarında ve sermayesinin yarısından fazlasına bu kurum ve kuruluşların katıldığı her türlü kuruluşta, kamu kurumu niteliğinde olan meslek kuruluşlarında, her düzeydeki işçi ve işveren meslek kuruluşlarında, kamuya yararlı derneklerle vakıflarda, her türlü idari soruşturma, inceleme, araştırma ve denetlemeleri yapar. Yargı organları, Devlet Denetleme Kurulunun görev alanı dışındadır (m.108/2). Silahlı kuvvetler de daha önce Devlet Denetleme Kurulu’nun görev alanı dışındayken, 2017 yılında Anayasa’da yapılan değişiklik ile denetim kapsamına alınmıştır. Doğru cevap D şıkkıdır.

Anayasa m. 104/17'ye göre "...Kanunda açıkça düzenlenen konularda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarılamaz. Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile kanunlarda farklı hükümler bulunması halinde kanun hükümleri uygulanır. Türkiye Büyük Millet Meclisinin aynı konuda kanun çıkarması durumunda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi hükümsüz hale gelir".

Doğru cevap E şıkkıdır.

Anayasa m.104/17, "Anayasanın ikinci kısmının birinci ve ikinci bölümlerinde yer alan temel haklar, kişi hakları ve ödevleriyle dördüncü bölümde yer alan siyasi haklar ve ödevler Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile düzenlenemez" hükmünü getirerek sınırlama içermemek kaydıyla sosyal ve ekonomik hakların Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile düzenlenebilmesini kısıtlamamıştır. Sözleşme hürriyeti, Anayasa m.48'de sosyal ve ekonomik haklar bölümünde düzenlenen bir hak olduğu için Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile düzenlenmesi mümkündür.

Doğru cevap A şıkkıdır.

Anayasa m. 148 uyarınca "Olağanüstü hâl Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin şekil ve esas bakımlarından anayasaya aykırılığı iddiasıyla Anayasa Mahkemesinde dava açılamaz". 

Doğru cevap D şıkkıdır.

Anayasada yürütme organının işlemleri olarak yalnızca Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ve yönetmelik anılmaktadır; ancak bunlar haricinde Cumhurbaşkanının başka düzenleyici işlemler yapması mümkündür. Zira kanun altı düzenleyici işlem yapma yetkisi yürütme organının takdir yetkisinden kaynaklanmaktadır. Anayasada belirtilenlerle sınırlı değildir. 

Doğru cevap E şıkkıdır.

Anayasa, Cumhurbaşkanı seçilebilme yeterliliği için şu şartları aramaktadır: Türk vatandaşı olmak, kırk yaşını doldurmuş olmak, yüksek öğrenim yapmış olmak,  milletvekili seçilme yeterliliğine sahip olmak.

Bu şartlar yalnızca I. seçenekte sağlanmaktadır.

Doğru cevap A şıkkıdır.

Cumhurbaşkanı, Danıştay üyelerinin dörtte birini seçer.

Anayasa Mahkemesi Başkanı, Anayasa Mahkemesi üyelerinin yapacağı seçimle belirlenir. 

Kanun tasarısı sunma yetkisi bulunmamaktadır.

Kanunların, Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğünün tümünün veya belirli hükümlerinin Anayasaya şekil veya esas bakımından aykırı oldukları gerekçesiyle Anayasa Mahkemesinde iptal davası açar.

Doğru cevap C şıkkıdır.

Cumhurbaşkanının cezai sorumluluğuna gidilebilmesi için TBMM'nin en az 360 oyla Cumhurbaşkanı hakkında soruşturma açılmasına karar vermesi gerekir. Doğru cevap C şıkkıdır.

Bir Cumhurbaşkanı yardımcısının göreviyle ilgili işlediği bir suçtan ötürü Yüce Divan'a sevk edilebilmesi için en az 400 (üye tamsayısının üçte ikisi) milletvekilinin bu yönde bir karar alması gerekir.

Doğru cevap E şıkkıdır.

Anayasa m.119'a göre, olağanüstü hâl sebeplerinin ortaya çıkması hâlinde, Cumhurbaşkanı yurdun tamamında veya bir bölgesinde, süresi altı ayı geçmemek üzere olağanüstü hâl ilan edebilir.

Doğru cevap B şıkkıdır.

Olağanüstü hal, Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından Cumhurbaşkanının istemi üzerine, her defasında dört ayı geçmemek üzere uzatılabilir.

Doğru cevap D şıkkıdır.