TÜRK ANAYASA HUKUKU

Parlamenter Hükumet Sistemi

Yürütme organının meclisi feshetme yetkisi vardır.

II ve III

Başkanlık Sistemi ve Yarı-başkanlık Sistemi

Aynı Cumhurbaşkanının sadece bir dönem görev alabilmesi.

2007 yılı Anayasa değişikliği

Bakanlar kurulunun Cumhurbaşkanına karşı siyasal sorumluluğunun bulunmaması.

Cumhurbaşkanı ile Meclisin yetkileri çatışmaya yol açmayacak şekilde ayrıştırılmıştır.

TBMM

ABD ve diğer bazı ülkelerin başkanlık sistemlerinde başkan yasama organını feshedemez, yasama organı da güvensizlik oyuyla başkanının görevine son veremez. Türkiye modeli başkanlık sisteminde ise, parlamento veya başkan, her iki organın seçimlerinin birlikte yenilenmesine karar verebilmektedir. Doğru cevap D'dir.

Parlamenter hükûmet sisteminde devlet başkanının siyasal sorumluluğu yoktur. Doğru cevap C'dir.

1921 Anayasası döneminde Türkiye’de de uygulanan sistem, meclis hükûmeti sistemidir. Doğru cevap B'dir.

Başabakan Başkanlık sisteminde yer almaz. Yürütme erki doğrudan devlet başkanına bağlıdır. Doğru cevap E'dir.

2019 yılının Ocak ayında Venzuella Devlet başkanı Maduro ve Ulusal Meclis bu çerçede erk çatışması yaşamış ve birbirlerini yasa dışı ilan etmişlerdir. Doğru cevap A'dır.

Türkiye’de ilk defa 1961 Anayasası ile parlamenter hükûmet sistemini benimsemiştir. Doğru cevap C'dir.

Türkiye'de 2014 ile 2018 yılları arasında hükümet sistemi yarı başkanlığa benzer bir şekilde işlemiştir. Doğru cevap E'dir.

1982 Anayasasının 102. maddesine göre cumhurbaşkanı meclis tarafından seçilmektedir. 2007 tarihinde yapılan halk oylamasıyla bu madde değiştirilmiş ve cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesi esası kabul edilmiştir. Doğru cevap A'dır.

2017 Anayasa Değişikliğine Göre; Cumhurbaşkanının başlıca yetkileri; yürütme organı olarak görevyapmak, bakanları ve Cumhurbaşkanı yardımcıları
ile üst kademe yöneticilerini atamak, belli sınırlarçerçevesinde kararname çıkarabilmek, olağanüstühâl ilan etmek ve bütçe kanunu teklifini Meclise
sunmaktır. Doğru cevap B'dir.

Şeklî ve organik kriterin en önemli savunucusu Fransız anayasa hukukçusu Carre de Malberg’e göre, devletin hukuki işlemlerinin tasnifi pozitif anayasa hukuku verilerine dayanılarak yapılmalıdır. Doğru cevap D'dir.

Yasama ve yürütme kuvvetlerinin birbiriyle ilişkileri, pozitif anayasa hukukunda hükûmet sistemleri tasnifinin dayandığı temeli oluşturur. Bu ilişkilerin niteliğine göre hükûmet sistemleri, başkanlık sistemi, parlamenter hükûmet sistemi, meclis hükûmeti sistemi ve yarı-başkanlık sistemi biçiminde tasnif edilmektedir. Başkanlık sisteminde yasama ve yürütme organlarının birbirinin görevine son vermesi, aynı kişinin her iki organda görev alması mümkün değildir. Başkanlık sisteminde, yürütme yetkisi halk tarafından seçilen başkana, yasama yetkisi ise parlamentoya aittir. Yasama ve yürütme birbirinden bağımsız olup aynı kişiler her iki organda görev alamazlar. ABD ve diğer bazı ülkelerin başkanlık sistemlerinde başkan yasama organını feshedemez, yasama organı da güvensizlik oyuyla başkanının görevine son veremez. Türkiye modeli başkanlık sisteminde ise, parlamento veya başkan, her iki organın seçimlerinin birlikte yenilenmesine karar verebilmektedir. Parlamenter hükûmet (kabine hükûmeti), yürütme iktidarının, yasama iktidarından kaynaklandığı ve ona karşı sorumlu olduğu hükûmet sistemidir. Hükûmet, yasama organına karşı sorumludur, yani yasama organının güvenine dayanır ve güvensizlik oyuyla görevinden uzaklaştırılabilir. Buna karşılık, devlet başkanının da meclisi feshetme yetkisi vardır. Doğru cevap D’dir.