TÜRK ANAYASA HUKUKU - Deneme Sınavı - 8

Bir anayasa değişikliği teklifi TBMM tarafından üye tamsayısının beşte üçü ile veya üçte ikisinden az (yani, 360 oydan 399 oya kadar) bir oyla kabul edilirse, Cumhurbaşkanı bunu Meclise geri gönderebilir ya da zorunlu olarak halk oyuna sunar.

Doğru cevap C şıkkıdır.

Bir anayasa değişikliği teklifi TBMM tarafından üye tamsayısının beşte üçü ile veya üçte ikisinden az (yani, 360 oydan 399 oya kadar) bir oyla kabul edilirse, Cumhurbaşkanı bunu Meclise geri gönderebilir ya da zorunlu olarak halk oyuna sunar.

Meclis, geri gönderilen anayasa değişikliği kanununu üye tamsayısının üçte iki çoğunluğuyla (400 oy) aynen kabul ederse, Cumhurbaşkanının anayasa değişikliği kanununu onaylama ya da halk oyuna sunma yetkisi vardır.

Anayasa değişikliği teklifi TBMM tarafından üye tamsayısının üçte ikisi (400 veya daha fazla oy) ile kabul edilmiş ise, Cumhurbaşkanı bu anayasa değişikliği kanununu onaylayabilir, Meclise geri gönderebilir ya da ihtiyari olarak halk oyuna sunabilir.

Doğru cevap A şıkkıdır.

B seçeneğinde verilen durumda Cumhurbaşkanının onay yetkisi yoktur, Cumhurbaşkanı değişikliği ya TBMM'ye iade etmeli ya da halkoyuna sunmalıdır. Dolayısıyla bir şekle aykırılık söz konusudur ve değişikliğin iptali gerekir.

Doğru cevap B şıkkıdır.

Anayasa Mahkemesi, şekil açısından inceleme yaparken değişikliğin ivedilikle görüşülüp görüşülmediğini, yani Genel Kurul'da iki kez görüşülüp görüşülmediğini denetler. Şayet değişiklik ivedilikle, tek bir kez görüşüldüyse şekil bakımından aykırılık ve iptal söz konusu olacaktır.

Doğru cevap D şıkkıdır.

Asli kurucu iktidar, sınırsız ve hukuk dışı bir olay olmasına karşılık, sosyolojik anlamda toplumdaki siyasal değer ve inançlar, siyasal güç dengesi, uluslararası ortam ve ülkenin dış ilişkileri gibi faktörlerle kendini sınırlı hissedebilir. Öte yandan, evrensel anlamda hukukun varlığının anayasadan bağımsız olduğu kabul edilirse, asli kuruculuğun tamamen hukuk dışı bir işlev olmadığı söylenebilir. Bu durumda özellikle demokratik bir kurucu iktidarın, hukukun genel ilkeleri ve insan haklarından kendini muaf tutması mümkün olmayacaktır. Doğru cevap A'dır.

Hiyerarşik yöntemde anayasa yapımı, Anayasa’nın, bir kişi, kurul ya da temsili olmayan bir meclisçe “tepeden inme” bir usulle kabul edilmesi biçiminde gerçekleşmektedir. Bu yöntemin klasik uygulaması, hükümdar ya da monarkın tek yanlı bir iradi tasarruf ile “ferman” biçiminde bir anayasayı kabul ve ilan etmesidir. Doğru cevap A'dır.

Sözleşme yöntemi ile anayasa yapımı “katılma ve uzlaşma” ilkelerine dayalı olarak gerçekleştirilir. Doğru cevap C'dir.

Anayasa’nın 175’nci maddesinde yer alan Anayasa’nın değiştirilmesi usulünde “teklif”, “görüşme”, “karar” ve “onay” olmak üzere dört safha bulunmaktadır.

Anayasa’nın 175’inci maddesinin birinci fıkrasına göre, “Anayasa’nın değiştirilmesi Türkiye Büyük Millet Meclisi üye tam sayısının en az üçte biri tarafından yazıyla teklif edilebilir.” Doğru cevap B'dir.

Anayasa, anayasa değişikliği teklif etme yetkisini sadece TBMM üyelerine vermiştir. Başka bir organın, örneğin Cumhurbaşkanının ya da bakanların “anayasa değişikliği tek- lifi” verme yetkisi yoktur. Doğru cevap A'dır.

3376 sayılı Anayasa Değişikliklerinin Halk oylamasına Sunulması Hakkında Kanuna göre, “Anayasa değişikliği halk oylaması, ilgili Anayasa değişikliği kanununun Resmî Gazete’de yayımını takip eden altmışıncı günden sonraki ilk Pazar günü yapılır. Doğru cevap C'dir.

Anayasa Mahkemesi, kanunların, Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin ve Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğü’nün Anayasaya şekil ve esas bakımlarından uygunluğunu denetler. Anayasa değişikliklerini ise sadece şekil bakımından inceler ve denetler. Doğru cevap B'dir.

Anayasa değişikliklerinin şekil bakımından denetiminde iptale karar verilebilmesi için mahkeme başkanı veya bir başkan vekilinin başkanlığında en az on üye ile toplanacak olan Anayasa Mahkemesi Genel Kurulunun toplantıya katılan üyelerin üçte iki oy çokluğu ile karar vermesi şarttır. Doğru cevap D'dir.

Anayasa Mahkemesinin anayasa değişikliklerine ilişkin yapacağı şekil denetimi; teklif ve oylama çoğunluğuna ve ivedilikle görüşülemeyeceği şartına uyulup uyulmadığı hususları ile sınırlıdır. Doğru cevap E'dir.

Tali kurucu iktidar

Asli kurucu iktidar

Hiyerarşik yöntem

Organik yöntem

Sözleşme yöntemi

İtalya 1848 Anayasası