TÜRK ANAYASA HUKUKU - Deneme Sınavı - 12

Kanuni hâkim güvencesi, bir kişinin kanunen yargılanması gereken mahkeme dışında başka bir mahkemece yargılanamamasını, yani suçun işlenmesi anında o davaya bakmakla görevli mahkeme tarafından yargılanmasını ifade eder. Buna göre, işlenmiş bir suç için yeni bir mahkeme kurulması ya da hâkim atanması söz konusu olmamalıdır. Anayasa’nın “kanuni hâkim güvencesi”ne ilişkin 37’nci maddesine göre, “hiç kimse kanunen tâbi olduğu mahkemeden başka bir merci önüne çıkarılamaz. Bir kimseyi kanunen tâbi olduğu mahkemeden başka bir merci önüne çıkarma sonucunu doğuran yargı yetkisine sahip olağanüstü merciler kurulamaz.” Doğru cevap A seçeneğidir.

Kamulaştırma, kamu yararının gerektirdiği hâllerde karşılıklarını peşin ödemek şartıyla, özel mülkiyette bulunan taşınmaz malların
tamamının veya bir kısmının sahiplerinin rızasına bakılmaksızın devlet ve diğer kamu tüzel kişileri tarafından kamu mülkiyetine geçirilmesidir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Eşitlik iki anlamda ele alınmaktadır: “Şeklî ya da yatay eşitlik”, kanunların genel ve soyut nitelikte olması ve kapsamında bulunan herkese eşit olarak uygulanmasıdır. Eşitlik ilkesi başka bir açıdan, farklı statü ve durumda olanlara farklı hükümlerin uygulanmasını ifade eder ki, bu anlamda eşitlik “dikey eşitlik” ya da “maddi eşitlik” olarak adlandırılır. Doğru cevap A seçeneğidir.

Negatif statü hakları, kişinin devlet tarafından ihlal edilmemesi ve dokunulmaması gereken özel alanının sınırlarını belirleyen hak ve hürriyetlerdir. Seçme ve seçilme hakkı, aktif statü haklarındandır. Doğru cevap C şıkkıdır.

Pozitif statü hakları, negatif statü haklarının aksine devlete olumlu bir davranışta bulunma ve hizmet etme, katkı sağlama ve yardımda bulunma yükümlülüğü ve sosyal alanda belli ödevler ve fonksiyonlar yükleyen hak ve hürriyetlerdir. Bilim ve sanat hürriyeti, negatif statü haklarındandır. Doğru cevap E şıkkıdır.

Doğru sıralamalar şöyledir:

Konut Hakkı - Sosyal ve Ekonomik Hak

Toplantı ve Gösteri Yürüyüşü Düzenleme Hakkı - Kişilik Hakkı

Dilekçe Hakkı - Siyasi Hak

Grev Hakkı - Sosyal ve Ekonomik Hak

Doğru cevap D şıkkıdır.

Anayasa yalnızca özel sınırlandırma sebepleri bulunur.

Doğru cevap C şıkkıdır.

Anayasa m. 15 hükmü uyarınca savaş, seferberlik veya olağanüstü hallerde dahi, savaş hukukuna uygun fiiller sonucu meydana gelen ölümler dışında, kişinin yaşama hakkına, maddî ve manevî varlığının bütünlüğüne dokunulamaz; kimse din, vicdan, düşünce ve kanaatlerini açıklamaya zorlanamaz ve bunlardan dolayı suçlanamaz; suç ve cezalar geçmişe yürütülemez; suçluluğu mahkeme kararı ile saptanıncaya kadar kimse suçlu sayılamaz. Doğru cevap A şıkkıdır.

AİHM hâkimleri dokuz yıl için seçilirler ve görev süreleri 70 yaşında sona erer. Tekrar seçilmeleri mümkün değildir. Doğru cevap E şıkkıdır.

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kendisine ulaşan başvuruları dostane çözüm yöntemiyle sonuçlandırabilir. Dostane çözüm başvurunun herhangi bir aşamasında gerçekleşebilir. Bu mümkün olmadığı takdirde, başvuru yargısal yöntemle karara bağlanır. Mahkemenin yargılaması alenidir. Taraf devletler Mahkemenin kesinleşmiş kararlarına uymak zorundadırlar.

AİHM Büyük Daire, 17 hâkimden oluşmaktadır.

Doğru cevap A şıkkıdır.

3

I, II ve III

Sosyal ve Ekonomik haklar

13

I, II ve III

14’üncü

15’inci

Anayasa Yargısı

4