TURİZMDE GİRİŞİMCİLİK VE İNOVASYON

Tip 4 - Şirket, dış çevrenin öneminin farkında olan bir iş modeline sahiptir. Bu iş modelinde şir- ket, işin geliştirilmesi ve yürütülmesinde dış fikirlere ve teknolojilere açılmaya başlamaktadır.

Tip 6 şirket- lerinde kilit tedarikçiler ve müşteriler, hem teknik hem de ticari riskin paylaşılabileceği iş ortakları hâline gelirler. Tedarikçilerin iş modelleri şirketin planlama süreçlerine entegre edilmiştir.

(Redesign) Yeniden tasarım: İş modellerinde değer önerilerini ve iş mantığını tipik olarak yeni ürünlere, hizmetlere veya ürün
hizmet sistemlerine yol açacak şekilde dönüştüren değişiklikleri ifade eder.

(Experimentation) Deneyimleme: Şirketlerin iş modeli tasarımı ve uygulamasında, fiyat ve değer teklifleri gibi iş modeli bileşenlerinin deneysel olarak test ettikleri, keşif odaklı bir yaklaşımı ifade eder.

Bu araç dört ana yapı taşından oluşur: “Kim?”, “Ne?”, “Nasıl?” ve “Değer?. İlişkili dört soruyu cevap- layarak (1) hedef müşteriyi, (2) müşteriye yönelik değer teklifini, (3) bu değerin yaratılmasının arkasındaki değer zincirini ve (4) değeri elde eden gelir modelini tanımlar.

Sürdürülebilir bir ekonomiye giden yol Bocken ve arkadaşları (2014) tarafından aşağıdaki şekilde özet- lenmektedir:

Tüketimin en aza indirilmesini teşvik eden veya enerji, mal, su vb. üzerine kişisel ve kurumsal sınırlar veya kotalar koyan bir sistem;

Ekonomik büyümeye öncelik vermek yerine toplumsal ve çevresel faydayı en üst düzeye çıkarmak için tasarlanmış bir sistem;

Hiçbir şeyin israf edilmesine veya çevreye atılmasına izin verilmeyen, geri dönüşüm yerine yeniden kullanan, onaran ve yeniden oluşturan kapalı döngü sistemi;

Ürün sahipliği yerine işlevsellik ve deneyim sunulmasını vurgulayan bir sistem;

İnsan yaratıcılığını/becerilerini geliştiren, herkes için tatmin edici, ödüllendirici iş deneyimleri sağ- lamak üzere tasarlanmış bir sistem;

Agresif rekabetten ziyade iş birliği ve paylaşım üzerine kurulmuş bir sistem.

Sürdürülebilir girişimlere örnek olarak aşağı- daki start-up’lar verilebilir:

• EcoScraps: ABD Utah merkezli bir girişim olan EcoScraps, bozulmuş meyve ve sebze- leri perakendecilerden toplayarak bunlar- dan yüksek kaliteli organik gübre üretmek- te ve yüksek fiyatlarla Home Depot türü mağazalarda satışa çıkarmaktadır.

RESTART, daha sürdürülebilir iş modellerinin yedi özelliğine karşılık gelen yedi harfin kısaltması olup yedi özellik aşağıdaki şekilde tanımlanmaktadır

R- (Redesign) Yeniden tasarım

E- (Experimentation) Deneyimleme

S- (Service-Logic) Hizmet Mantığı

T- (The Circular Economy) Döngüsel Ekonomi

A- (Alliances) İttifaklar

R- (Results) Sonuçlar

T- (Three Dimensionality) Üç boyutluluk

Ürün odaklı- bakım, ilave garanti süresi, kulla- nım odaklı- kiralama, paylaşma ve sonuç odaklı- kullandıkça öde uygulamaları bu iş modeli kapsa- mında verilebilecek örneklerdendir.

Açık inovasyon, kitlesel fonlama, lisanslama ve isim hakkı kullanma bu iş modeli kalıbına verilen örnekler arasındadır.

Endüstriyel Simbiyoz: Birbirine yakın iki bağımsız endüstriyel işletme arasında madde, enerji veya yan ürün değişimi