TURİZMDE GİRİŞİMCİLİK VE İNOVASYON

Bir iş modeli, bir kuruluşun müşterilerine sunduğu değeri açıklar. Bu değeri yaratmak, pazarlamak ve sunmak ve kârlı, sürdürülebilir gelir akışları oluşturmak için gereken yetenekleri ve kaynakları göstermektedir. Burada kilit nokta gelir akışıdır. Para nereden gelecek ve işletme ne kadarını elinde tutabilecek? Teminatlar, tedarik zinciri içindekilere kâr tahsisi gibi konuları göz önünde bulundurmayı içerir. Örneğin Apple ürünlerindeki kâr marjları rakiplerinden daha yüksek olduğu için daha kârlıdır. Sonuç olarak en temel düzeyde ele alınması gereken önemli soru “Bu işletme nasıl para kazanacak?” sorusudur. Bu soruyu cevaplamak için öncelikle aşağıdaki soruların cevaplandırılması gerekmektedir: 

• Hedef müşteri kim? 

• İşletme hangi müşteri sorununu veya zorluğunu çözüyor? 

• Hangi değeri sağlıyor? 

• Müşterilere nasıl ulaşıyor, onları nasıl elde ediyor ve nasıl elde tutuyor? 

• Teklifini nasıl tanımlıyor ve farklılaştırıyor? 

• Nasıl gelir yaratır? 

• Maliyet yapısı nedir? 

• Kâr marjı nedir? 

Tip 4 - Şirket, dış çevrenin öneminin farkında olan bir iş modeline sahiptir. Bu iş modelinde şirket, işin geliştirilmesi ve yürütülmesinde dış fikirlere ve teknolojilere açılmaya başlamaktadır. Şirketlerin kendi yol haritaları artık tedarikçiler ve müşterilerle sık sık paylaşılmaktadır. Bu, firmanın tedarikçilerden ve müşterilerden gelen inovatif fikirleri çok daha sistematik bir şekilde kullanmasını sağlar. Ayrıca tedarikçilerin ve müşterilerin, şirketin inovatif faaliyetleri ile uyumlu olarak kendi faaliyetlerini planlamalarına da olanak tanır. Tedarikçileriyle gerçek zamanlı bilgi paylaşan şirketler bu yaklaşıma örnek olarak verilebilir. 

Bu araç dört ana yapı taşından oluşur: “Kim?”, “Ne?”, “Nasıl?” ve “Değer?. İlişkili dört soruyu cevaplayarak (1) hedef müşteriyi, (2) müşteriye yönelik değer teklifini, (3) bu değerin yaratılmasının arkasındaki değer zincirini ve (4) değeri elde eden gelir modelini tanımlar. Bu şekilde şirketin iş modeli somutlaşır ve üzerinde yeniden düşünülmesi ve geliştirilmesi için ortak bir zemin elde edilir. 

Sürdürülebilir bir ekonomiye giden yol Bocken ve arkadaşları (2014) tarafından aşağıdaki şekilde özetlenmektedir: 

• Tüketimin en aza indirilmesini teşvik eden veya enerji, mal, su vb. üzerine kişisel ve kurumsal sınırlar veya kotalar koyan bir sistem; 

• Ekonomik büyümeye öncelik vermek yerine toplumsal ve çevresel faydayı en üst düzeye çıkarmak için tasarlanmış bir sistem; 

• Hiçbir şeyin israf edilmesine veya çevreye atılmasına izin verilmeyen, geri dönüşüm yerine yeniden kullanan, onaran ve yeniden oluşturan kapalı döngü sistemi; 

• Ürün sahipliği yerine işlevsellik ve deneyim sunulmasını vurgulayan bir sistem; 

• İnsan yaratıcılığını/becerilerini geliştiren, herkes için tatmin edici, ödüllendirici iş deneyimleri sağlamak üzere tasarlanmış bir sistem; 

• Agresif rekabetten ziyade iş birliği ve paylaşım üzerine kurulmuş bir sistem. 

Buna göre sürdürülebilirlik kapsamındaki girişimcilik türlerini farklı kategoriler altında ele almışlardır. İlk girişimcilik türü eko-girişimcilik olup bu girişimcilik türünün temel motivasyonu, çevre sorunlarının çözümüne katkıda bulunarak ekonomik değer yaratmaktır. Esas amaç, finansal değer elde etmek olup çevresel sorunları çözmek bu amaç için kullanılan bir araçtır. İkinci girişimcilik türü sosyal girişimciliktir. Toplumsal sorunları çözmeye katkıda bulunup toplum için değer yaratma önceliğine sahiptir ve bu amaçla finansal fonlamayı garanti altına almayı hedefler. Yani ekonomik getiri toplumsal değer yaratma sürecinin sürekliliğini sağlamak için kullanılan bir araçtır. Sürdürülebilir girişimcilik ise bir diğer girişimcilik türü olup hem toplumsal hem de çevresel sorunların çözümüne katkıda bulunarak girişimcilik faaliyetleriyle sürdürülebilir kalkınma yaratmayı amaçlamaktadır. Bu anlamda ekonomik hedefleri hem araç hem de amaç olarak görmektedir. 

İşletme ne kadar vergi ödüyor?

Sürdürülebilir kalkınma literatüründe yaygın olarak kullanılmaktadır. Sürdürülebilir inovasyon 1.0, bu tür inovasyonlar sonucu elde edilen finansal getirilere odaklanan işletmeler tarafından benimsenen inovasyonları ifade eder. Sürdürülebilir inovasyon 1.0’daki nihai hedef, bir işletmenin olumsuz sosyal ve çevresel etkilerini azaltarak finansal kazanımlarını arttırmaktır. Birçok firmanın uyguladığı sürdürülebilir inovasyonlar bu kapsamda yer almaktadır. 

İş Modeli İnovasyonu: Mevcut bir işletmede temel olarak farklı değer teklifi, değer yaratma ve değer elde etme yönteminin keşfidir.

Teknolojik ana kategorisi, “etkin malzeme ve enerji kullanımı”, “atıktan değer yaratma” ve “yenilenebilir ve doğal süreçlerle ikame” başlıklı sürdürülebilir iş modeli kalıplarını içermektedir. 

Yeterliliği teşvik etme sürdürülebilir iş modelleri ana kategorilerinin ikincisi olan sosyal kapsamdaki modeller içerisindedir.

Endüstriyel Simbiyoz: Birbirine yakın iki bağımsız endüstriyel işletme arasında madde, enerji veya yan ürün değişimidir.