TURİZMDE GİRİŞİMCİLİK VE İNOVASYON - Deneme Sınavı - 7

Doğru cevap "a" şıkkıdır, 1980’li yıllara kadar hâkim olan doğrusal inovasyon modellerinin bu dönemden sonra yetersizliği her iki modelin de birlikte kullanılabileceği bir yapının ortaya çıkışını sağlamıştır. Ortaya çıkan bu yeni modele göre faaliyetlerin birbiri ile eşleşme durumu diğer bir deyişle interaktif bir yapısı vardır. Bu model inovasyon sürecinde firma içi birimler arası ilişkilerin önemine vurgu yapmaktadır. İnovasyon fikirleri firma içindeki her birimden çıkabilir. Bu nedenle inovasyon üretme sürecinde
firma içi bölümler arası ilişkilerin önemi büyüktür.

İNOVASYON MODELLERİ
İnovasyon modelleri ilk olarak Rotwell (1992), tarafından sınıflandırılmıştır. Buna göre yeniliğin beş jenerasyonu bulunmaktadır. Daha sonra araştırmacılar Rotwell’in çalışmasından hareketle yeniliğe bir jenerasyon daha eklemişler ve inovasyon modellerini altı jenerasyon içerisinde değerlendirmişlerdir.

Bu inovasyonların en önemli amacı, mevcut pazardaki temel müşterilerce kullanılan
mevcut ürün ve hizmetlerin yeni ihtiyaçları karşılayacak şekilde performans artışını sağlamaktır. Destekleyici inovasyonlara örnek olarak yıllar itibari ile
cep telefonlarındaki iyileştirmeler verilebilir.

Hizmet inovasyonu
ise, yeni veya önemli ölçüde değiştirilmiş hizmet,
hizmetin sunumu ve dağıtımındaki inovasyon veya
farklılığı yapan bir otel işletmesinin misafirlerine telefon ile asistan uygulaması konuya bir örnektir.

Destekleyici inovasyonlar ise mevcut ürünlerin performansını artırmaya yöneliktir. Destekleyici inovasyonlarda mevcut
ürünlerin performansları arttırılır.

Boyutlarına ve Etki Derecelerine Göre
İnovasyonlar; İnovasyon boyutlarına ve etki derecelerine göre
ilk ünitede radikal ve artımsal inovasyon şeklinde
sınıflandırılmıştı.

Dışsal inovasyon kaynakları demografik değişkenler, algılama değişiklikleri ve yeni bilgi kaynakları olmak üzere üç başlık altında değerlendirilmektedir.

Yeni Bilgi Kaynakları
Günümüz işletmelerinin sürdürülebilir inovasyon anlayışına kavuşabilmeleri için sürekli olarak yeni bilgi yaratma ve bu bilgiyi stratejik olarak
kullanabilme becerisine sahip olmaları gerekmektedir
yeni bilgi yaratma ve bu bilgiyi stratejik olarak
kullanabilme becerisine sahip olmaları gerekmektedir

Daha sonra araştırmacılar Rotwell’in çalışmasından hareketle yeniliğe bir jenerasyon daha eklemişler ve inovasyon modellerini altı jenerasyon içerisinde değerlendirmişlerdir.Bu model; İnovatif Çevre Modelidir.

Uyumluluk (Compatibility) bireyin değer, deneyim ve ihtiyaçları ile yapılan yeniliğin ne derece uyumlu olduğunu göstermektedir. İnovasyon var olan yöntem ve
kültürel normlarla uyumlu olduğu ölçüde hızlı yayılmakta ve benimsenmektedir.

Rogers’ın tanımı dikkate alındığında inovasyonların yayılımının yenileşme, iletişim kanalları, zaman ve sosyal sistem olmak üzere dört temel bileşeni olduğu görülmektedir.

İnovasyon boyutlarına ve etki derecelerine göre radikal ve artımsal inovasyon şeklinde sınıflandırılır. Örneğin cep telefonu ortaya çıktığı ilk dönem itibarıyla radikal bir inovasyon olarak değerlendirilmekle birlikte zaman içerisinde kademeli olarak radyo, kamera, wap uyumu gibi özelliklerin eklenmesiyle ortaya çıkan inovasyonlar de artımsal inovasyon olarak değerlendirilmektedir. Turizm sektörü açısından değerlendirildiğinde “her şey dahil” hizmet sistemi radikal bir inovasyon iken bu sistemin devamı niteliğinde olan “ultra her şey dahil” sistemi ise artımsal bir inovasyondur.

Bu grupta inovasyon karar süreci öncüler ve erken benimseyenlere göre daha uzun sürmektedir. Bir yeniliği ne ilk deneyen ne de son deneyen olmak isterler. Yakın çevreleri ile ilişki hâlindedirler ve onların düşüncelerine önem verirler.

İnovasyon meydana getirdiği değişim ve farklılıklara göre yıkıcı ve destekleyici inovasyon şeklinde sınıflandırılabilmektedir. Yıkıcı inovasyonlar mevcut olanın geçerliliğini tamamen ortadan kaldırarak yerine bütünüyle yeni durum ve şartları getiren inovasyonlardır. Bu sebeple de Schumpeter’in yaratıcı yıkım kavramını en iyi ifade eden inovasyon türü olarak gösterilebilir. Buna göre yaratıcı yıkım yapan yeni gelişmeler, yeni ürünlerin, üretim yöntemlerinin, pazarların ve örgüt biçimlerinin geliştirilmesiyle eskilerinin kaybolmasını ve bu döngünün sürekliliğini ifade etmektedir. Yıkıcı inovasyonlara örnek olarak gramafon ve plakların
kaset ve kasetçalarların piyasaya sürülmesiyle, daha sonra kaset ve kasetçalarların CD ve CD çalarların piyasaya sürülmesiyle piyasadan çekilmesi gösterilebilir.

Kullanım alanlarına göre inovasyon; ürün, hizmet, süreç ve pazarlama inovasyonu şeklinde sınıflandırılabilmektedir.

İçsel inovasyon kaynakları; işletmelerin sahip oldukları bilgi, beceri, yetenek, girişimcilik özellikleri, Ar-Ge çalışmaları, deneyimleri ve yeni teknolojilere adapte olabilme düzeyleri gibi unsurlardan oluşmaktadır. Bu kaynak ve yetenekler doğrudan gözlemlenemediğinden işletmelerin inovasyon kapasitelerinin ölçülmesinde bu unsurların çıktılarından faydalanılmaktadır.

Bu kaynaklar; beklenmedik gelişmeler, uyumsuzluklar, süreç ihtiyaçları, sektör ve pazar yapısındaki değişiklikler olarak 4 başlık altında ele alınmaktadır.

Sürdürülebilir inovasyon, bugünün mevcut ya da yeni bir ihtiyacını karşılarken gelecek kuşakların kendi ihtiyaçlarını karşılama yeteneklerini tahrip etmemektir. Yeniliğin sürdürülebilirliği bu anlamda önemlidir. Dolayısı ile bu inovasyon süreci sosyal, çevresel ve ekonomik endişelerle bütünleştirilen bir dönüşüm sürecidir.

İnovasyonlara kaynaklık eden süreç gerekleri, bir ürünün üretim ve teslimat maliyetini azaltmak, kalitesini yükseltmek ya da daha iyileştirilmiş ürünler üretmek için kullanılan teknik, teçhizat ve yazılımlardan oluşmaktadır. Süreç ihtiyacı, yapılacak iş ile başlar. Halihazıra var olan bir süreci mükemmelleştirir. zayıf olan bir bağın yerini alır. Mevcut yeni bir süreci yeni mevcut bilgi etrafında yeniden tasarlar.

Bu modelin esası bilgi paylaşımına dayanmasıdır. Turizm işletmelerinin farklı bölümlerinin hizmet sunumu ve turizm ürünü konseptinin geliştirilebilmesi için birbirleri ile bilgi paylaşımında bulunmak, takım hâlinde çalışmak ve sürece birlikte katkı sağlamak zorundadır.

Abernathy-Clark modelinin turizm sektörüne yönelik inovasyon örneklerinden düzenli inovasyonlar içinde; daha büyük yapılar için yeni yatırımlar yapmak, yapısal engelleri ortadan kaldırmak, müşteriye ek avantajlar sunmak, kalite standartlarını yükseltmek, yeni pazarlara yaklaşmak gibi yenilikler yer almaktadır.