TURİZM ULAŞTIRMASI

15 Eylül 1830 tarihinden itibaren demiryolu ile yolcu ve yük taşımacılığına ticari olarak İngiltere’de başlanmıştır. Doğru cevap A'dır.

Cumhuriyet öncesi döneme bakıldığında Osmanlı topraklarında;
• Rumeli Demiryolları
• Anadolu-Bağdat Demiryolları 
• İzmir –Kasaba (Turgutlu) ve uzantısı 
• İzmir -Aydın ve şubeleri 
• Şam-Hama ve uzantısı (şimdiki Suriye’de) 
• Yafa-Kudüs (şimdiki Filistin İsrail’de)
• Bursa-Mudanya 
• Ankara-Yahşihan. Doğru cevap D'dir.

Atatürk’ün yakın arkadaşı, Kurmay Albay Behiç Erkin,Türk demiryolculuğunun kurucusu ve ilk genel müdürüdür (1920-1926). Doğru cevap E'dir.

TCDD’nin elinde bulunan tüm lokomotif ve vagonlardan sorumlu olan ihtisas dairesi, Cer Dairesi Başkanlığı'dır. Doğru cevap C'dir.

TCDD tarafından düzenlenen turistik amaçlı yolcu taşımaları;
• Turistik Taşımacılık,
• Buharlı Tren Turları,
• Dizel Tren Turları,
• Özel Vagon İşletmeciliği olarak yapılmaktadır. Doğru cevap E'dir.

Türkiye’de turistik amaçlı olarak düzenlenen buharlı tren seferlerinin hatları şöyledir;
• Sivas-Kayseri-Konya Hattı,
• Afyon-Denizli-İzmir Hattı,
• İzmir-Balıkesir-Bandırma Hattı,
• Ankara-Erzurum-Kars Hattı. Doğru cevap B'dir.

Avrupa’daki ilk YHT hattı 1981 yılında Paris ve Lyon arasına uygulanmıştır. Doğru cevap A'dır.

Vagon-Li Şirketi’ne ait olan Şark Ekspresi, “Orient Express” orijinal ismi ile 1883 yılında Paris'ten ilk seferine başladı. Doğru cevap D'dir.

Turizm amaçlı kitle seyahatlerinin ilk taşıma araçları ise trenlerdir. Trenler, 19. yüzyıl boyunca turizm hareketlerinin gelişiminde en önemli paya sahip olmuşlardır.

Yolcu ve yük taşımacılığında; ekonomi, hız, güvenlik ve konfor her ulaşım türünde aranması gereken özelliklerdir. Bunların yanında çevreyi en az kirletmesi, ülkede mevcut enerji kaynaklarını kullanması ve bu sırada yolcu taşımacılığında veya yük taşımacılığında tükettiği enerjinin az olması, ilk tesis ve bakım ve onarım kolaylığı ulaştırma türlerinin tercihinde göz önünde tutulması gereken diğer unsurlardır.

Demiryolu taşımacılığı 1830 yılında Amerika’ya, 1832 de Fransa’ya ve 1835 de de Almanya’ya geçmiştir. 1850’li yılların başında Rusya ve Osmanlı’nın dışında Avrupa’nın tüm ülkelerinde demiryolları inşa edilmiştir.

Cumhuriyet öncesi döneme bakıldığında Osmanlı topraklarında; Rumeli Demiryolları 2383 km normal hat, Anadolu-Bağdat Demiryolları 2424 km normal hat, İzmir –Kasaba (Turgutlu) ve uzantısı 695 km normal hat, İzmir -Aydın ve şubeleri 610 km normal hat, Şam-Hama ve uzantısı (şimdiki Suriye’de) 498 km dar ve normal hat, Yafa-Kudüs (şimdiki Filistin İsrail’de) 86 km normal hat, Bursa-Mudanya 42 km dar hat, Ankara-Yahşihan 80 km dar hat olmak üzere toplam 8.619 km hat inşa edilmiştir.

Cumhuriyet öncesi dönemde, yabancı şirketlere verilen imtiyazla, onların denetiminde ve ülke dışı ekonomilere, siyasi çıkarlara hizmet eder türde gerçekleştirilen demiryolları, Cumhuriyet sonrası dönemde milli çıkarlar doğrultusunda yapılandırılmış, kendine yeterli "milli ekonomi"nin yaratılması amaçlanarak, demiryollarının ülke kaynaklarını harekete geçirmesi hedeflenmiştir.

Kurtuluş Savaşı’ndan sonraki 1923-1950 yıllarını kapsayan dönem daha çok demiryolu ağırlıklı dönem olarak bilinmektedir. Bu dönemin belirgin özelliği, 1932 ve 1936 yıllarında hazırlanan 1. ve 2. Beş Yıllık Sanayileşme Planlarında, demir-çelik, kömür ve makine gibi temel sanayilere öncelik verilmiş olmasıdır. Bu tür kitlesel yüklerin en ucuz biçimde taşınabilmesi açısından demiryolu yatırımlarına ağırlık verilmiştir. Bu nedenle, demiryolu hatları milli kaynaklara yönlendirilmiş, sanayinin yurt sathına yayılma sürecinde yer seçiminin belirlenmesinde yönlendirici olmuştur. Bu dönemde, tüm olumsuz koşullara karşın, demiryolu yapım ve işletmesi ulusal güçle başarılmştır.

2003 yılından sonra demiryolu, devlet politikası haline getirilmiştir. Demiryollarına ayrılan yatırım payı 60 yıl sonra ilk defa karayoluna ayrılan yatırım payından fazla olmuştur. 2009 yılında hizmete giren Yüksek Hızlı Tren setleri ile Türkiye hızlı tren teknolojisini kullanan ülke olmuştur. 2011 yılı sonu itibariyle demiryollarımızın uzunluğu 8.770 kilometresi konvansiyonel ana hat, 2.342 kilometresi iltisak ve istasyon hatları, 888 kilometresi yüksek hızlı tren hattı olmak üzere toplam 12.000 kilometredir.

1953 yılına kadar katma bütçeli bir devlet idaresi şeklinde yönetilen Kuruluş, 29.7.1953 tarihinden itibaren 6186 Sayılı Kanun'la “Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları İşletmesi” (TCDD) adı altında Kamu İktisadi Devlet Teşekkülü haline getirilmiştir.

Turizm bağlamında ilk demiryolu seyahati 1841 yılında İngiltere'de 1841 yılında gerçekleştirilmiştir. 1844 yılında ise İngiltere'de demiryolu ile taşınan yolcu sayısının 23 milyon kişiye ulaşmıştır.

Demiryolları taşıma kapasitesi, rahalığı sağlayıcı gereçler, coğrafi engelleri aşabilme ve uluslararası taşımayı bütünleştirme anlamında öne çıkarken ulaşım zamanı olarak ise havayolunun arkasında kalmaktadır. Diğer bir ifadeyle ulaşım süresi demiryolunun kısmi avantajları arasında yer almaktadır.

Yabancı şirketlere vergi imtiyazı sağlamak Osmanlı'nın demiryolu yapım yöntemlerinden birisidir; Cumhuriyet dönemi milli amaçlar arasında yer almaz. Osmanlı’da demiryolu yapımları Almanya, Fransa ve İngiltere gibi Batılı şirket sermayelerine ayrıcalıklı/imtiyazlı olarak verildi: Demiryolu hattının geçeceği devlet hazinesinin yerleri, yapım şirketine bedelsiz verildi; demiryolunun yapım, bakım malzemeleri ihraç edildiği takdirde gümrük vergisi uygulanmadı. Doğru cevap C’dir.

Osmanlı Devletinde demiryolu imtiyazı verilen İngiliz, Fransız ve Almanların demir yolu hat seçimleri ayrı ayrı etki alanları oluşturma amacı gütmüştür. Fransa; Kuzey Yunanistan, Batı ve Güney Anadolu ile Suriye'de, İngiltere; Romanya, Batı Anadolu, Irak ve Basra Körfezinde, Almanya; Trakya, İç Anadolu ve Mezopotamya'da etki alanları oluşturdu. Doğru cevap E’dir.