Denizyolu Ulaştırması

Denizyolu ulaştırmasının tarihsel gelişimi içinde Vikingler 10. yüzyıl sonlarında Grönland’a (Atlas Okyanusunun kuzeyinde Danimarka’ya bağlı bir bölge) kadar, sonrasında Akdeniz’e kadar ilerlemişlerdir. Ticaret gemileri ve savaş gemilerinin ortaya çıkması ile birlikte Romalılar ilk donanma kavramını ortaya çıkarmıştır. Ticaret gemileri olarak şişkin bordalı gemiler kullanırlarken, askeri birlikleri ve atları taşımak içinse daha hafif gemiler yapmışlardır. 13. yüzyılda pusulanın icadı, 14. yüzyılda haritaların çizilmesi, 16. yüzyılda yüksek gemilerin inşası ve 17-19. yüzyıllar arasında yelkenli ve buharlı gemilerin yapılması ile denizcilik daha da ilerlemiştir. 1517’de Piri Reis tarafından ilk dünya haritasının hazırlanması ve Mısır seferi sonrasında hazırladığı Kitab-ı Bahriye dünya denizciliğinin kılavuzu olmuştur.

Donanma: Çeşitli amaçlarla bir araya gelmiş gemi topluluğu. Örneğin savaş amaçlı toplanan donanma.

Borda: Geminin yan tarafı, su üstünde kalan kısmı.

Korvetler ve Firkateynler: Donanmada kullanılan hafif zırhlı ve silahlı savaş gemileri.

Tonaj: Gemilerin büyüklükleri ve taşıma kapasiteleri.

Kombine Taşımacılık: Taşımanın tek veya aynı taşıma ünitesi veya aracıyla birden fazla taşımacılık türü kullanılarak yapılan modlar arası taşımadır.

Konteynır: Belirli standartlara göre tasarlanmış ve yüklerin dökülüp kırılmasını engelleyen metal kutular.

İstanbul Deniz Ticaret Odası 1981 yılında kurulmuştur.

Ülkemizde ve dünyada deniz taşımacılığı başlıca iki ana sınıfta toplanmaktadır:

• Kabotaj taşımacılığı
• Uluslararası taşımacılık

Kabotaj ve uluslararası taşımacılık, hizmetin sürekliliği ve düzenli olup olmayışına göre iki gruba ayrılmaktadır:

Layner Taşımacılığı: Düzenli, sürekli ve tarifeye dayalı hizmet sunan taşımacılık biçimidir. Bu hizmet türünde zamanlama esastır. Hangi limanlara ne zaman uğranacağı sefer programlarında belirtilir. Layner taşımacılığında hizmetin sürekliliği modelin belirgin özelliğidir. Gemiler, yeterli yük bulamadıkları zaman bile, programlarını aksatmamak için limanlara uğrarlar. Sefer programından çıkartılan limanlar yükleyicilere ve taşıtanlara önceden duyurulur. Layner
taşımacılığı, taşıma türleri içinde en yüksek maliyetli olanıdır. Layner taşımaları genellikle parça yükleri kapsar. Layner taşımacılığı konvansiyonel laynercilik ve modem laynercilik olarak iki gruba ayrılmakta olup, iki laynercilik türünü birbirinden ayıran ölçüt ise liman süresidir. Konvansiyonel laynercilikte liman süresi seyir süresinden çokken, modem laynercilikte liman süresi seyir süresinden daha azdır.

Tramp Taşımacılığı: Yük olan limanlar arasında yapılan deniz taşımacılığıdır. Tramp taşımalarında verimli bir şekilde ve yüksek kapasite ile yük taşınması ön plandadır. Mutlaka uyulması gereken bir sefer tarifesi söz konusu değildir. Trampçılık, ekonomik değeri düşük olan yükleri kapsar. Kömür, maden cevheri, ham petrol, tahıl, şeker, fosfat, gübre, kereste, kopra, çimento, tuz bu türdendir.

Yolcu gemisi: On ikiden fazla yolcu taşıyan ticaret gemisidir.

Yolcu motoru: Tam boyları kırk iki metreden az olan ve liman sefer bölgesi içinde veya merkez iskelesinden yirmi beş milden uzaklaşmadan günübirlik yolcu taşıyan ticaret gemisidir.

Feribot: Asıl amacı kısa ve orta mesafeli hatlarda yolcu taşımak olan, ancak bunun yanında araba ve kuru yük taşıyacak şekilde inşa edilmiş veya uyarlanmış ve bu amaçla kullanılan ticaret gemisidir.

Ro-Ro/Yolcu gemisi: Asıl amacı yükü bir rampa üzerinden tekerlekli araçlarla yükleyip boşaltılacak olan ve bununla birlikte on ikiden fazla yolcu taşımak için inşa edilmiş ya da dönüştürülmüş ve bu amaçla kullanılan ticaret gemisidir.

Deniz turizmi; kruvaziyer turizmi, yat işletmeciliği, yat limanı işletmeciliği, günübirlik tekne turları, eğlence ağırlıklı su üstü ve su altı aktiviteleri ve dalma sporlarından oluşan ve doğrudan denizalanı içerisinde gerçekleşen faaliyetler bütünü olarak tanımlanabilir.

1960’lı yıllarda ilk turist taşıyan teknelerin Ege kıyılarımıza uğraması ile Türkiye'de başlayan yat turizmi 1970’li yıllarda Batı Avrupalı ve Amerikalı turistlerin gelmeye başlaması ve Yunanistan’dan gelen yatların uzun süre kalmaya başlamasıyla ortaya çıkmıştır. Ülkemizde deniz turizmi alanındaki düzenlemeler ilk defa 1982 yılında yayımlanan 2634 Sayılı Turizmi Teşvik Kanununun yürürlüğe girmesi ile yasallık kazanmış olup, yat limanı yatırım ve işletmeciliği, yat yatırım ve işletmeciliğine ilişkin düzenlemeler ise bu kanuna bağlı olarak yayımlanan yönetmelikler ile yapılmıştır.

Kruvaziyer turizmi, kruvaziyer limanlarında, kruvaziyer adı verilen lüks yolcu gemileri ile üst gelir grubu dâhil, turistlerin getirilmesi-götürülmesi veya yolcu değişiminin yapılmasıdır. Kruvaziyer turizminde yolcuların getirilip-götürülmesi yolcu taşımacılığından farklı olup, turistik gezi amacıyla yapılmakta, yolcular açısından herhangi bir ticari amaç güdülmemektedir.

Kruvaziyer gemilerle yolcu taşımacılığı ilk kez Albert Balin tarafından, 19. yüzyıl sonlarında 1890 yılında gerçekleştirilmiştir.

Mürettebat: Gemilerde hizmet veren görevliler.
Ayak Bastı Parası: Ülkeye gelen turistlerden alınan kişi başı ücret.

Kruvaziyer gemi, gezi, eğlence ve spor amacı ile önceden belirlenmiş program ve rotada seyreden, deniz turizmi ticaretinde kullanılmaya uygun, içerisinde lüks kamaralar, yüzme havuzları bulunan, kıtalararası seyahate elverişli, yüksek yolcu kapasitesine sahip ve denize elverişli olan gemiyi ifade etmektedir.

Kruvaziyer gemi limanı, kruvaziyer gemilerinin düzenli ve emniyetli bir şekilde yanaşabileceği, yolcuların emniyetli bir şekilde giriş çıkışlarına uygun olan, telefon, fax, internet gibi iletişim ve haberleşme imkânları sunan, elektrik, temiz su ve atıkların toplanması hizmeti veren, üst yapısal olarak yolcuların yeme, içme, dinlenme, spor, emanet, gümrüklü ve gümrüksüz satış hizmetlerinin karşılandığı ve ayrıca gemilerin yakıt ikmali yapabileceği tesislerin tümünü ifade etmektedir.

Kitle Kruvaziyerler: Kruvaziyer pazarının yaklaşık % 60’lık bölümünü kapsayan kitle kruvaziyerleri ortalama 2-7 günlük programlardan oluşmaktadır. Eğlence, oyun ve alışverişin ön plana çıktığı bu kruvaziyer türünde gemi içi satışları önem kazanmaktadır.

Klasik Kruvaziyerler: Kruvaziyer pazarının yaklaşık % 30’unu oluşturan klasik kruvaziyerlerde ise yolculuk süreleri biraz daha uzundur. Tur süreleri 7 günden başlayarak 2-3 aya kadar çıkabilmektedir. Bu kruvaziyer türünde eğlence, oyun ve alışverişten ziyade kaliteli servis önemsenmektedir.

De Luxe Kruvaziyerler: Üst gelir grubuna hitap eden ve çok lüks gemilerle yapılan de luxe kruvaziyerler pazarın küçük bir bölümünü oluşturmaktadır. Fiyatların örtülü olduğu kapalı bir pazara sahiptir.

Fly/Cruise: Yolcunun evinden gemiye binişine ve gemiden inişinden evine varışına uçak yolculuğunun eklenmesi şeklinde oluşan turlardır. 

Özel ilgi Cruise: Bu kruvaziyer türünde kültür ve sanat gibi özel ilgi alanları ön plana çıkmaktadır. Tarihi ve coğrafi özellikleri olan yöreler kruvaziyer programlarının temelini oluşturmaktadır. Ayrıca tarihi yerlerde yapılan sanatsal gösteriler turun özelliğini ortaya koymaktadır. 

Eğitsel Cruise: Öğrencilerin tarih, coğrafya, arkeoloji, deniz bilimleri gibi eğitsel alanlarda öğrendiklerinin yerinde görülmesine olanak sağlayan eğitsel kruvaziyerler genellikle birkaç ay için düzenlenmektedir. 

Resort Cruise: Tenis, golf, dalma, derin deniz balık avcılığı gibi sportif faaliyetler için özel olarak düzenlenen resort kruvaziyerler spor olanaklarının var olduğu bölgeler seçilerek gerçekleştirilmektedir. Gidilen bölgede yolcular istediği aktivite ile meşgul olabilmektedirler. 

Kıyı Gezi Turları: Aynı ülke limanları arasında veya birbirine yakın ülke limanları arasında, gemi dışındaki ulaşım biçimidir.

• Avrupa, Asya ve Afrika arasındaki stratejik konumu,
• Zengin tarih ve kültürü,
• Arkeolojik kalıntılar, dini yerler, müzeler, tarihi binalar,
• Eski ve modem sanatların bir arada oluşu,
• Doğal manzaralar,
• İklim

Gemilerin, limana giriş ve çıkışlarında veya rıhtım ve iskelelere yanaşma ve ayrılmalarında, şamandıralara ve mendireklere bağlamalarında, demirlemelerinde, kıçtankara olmalarında, buraları terk etmelerinde ve buralarda herhangi bir nedenle yer değiştirmelerinde (şifting) verilen bağlama/çözme hizmetini ifade eder.

• Yolcu kapasitesi ile uyumlu yemek masası ve oturma grubu,
• Güneşlenme grupları,
• Mutfakta; bulaşık yıkama ve hazırlık yerleri, ocak-fırın, buzdolabı-buz kutusu, gerekli emniyet tedbirleri alınmış tüp veya tercihen elektrikli ısıtıcılar,
• En az bir soyunma kabini (Kamarası olan teknelerde kamara soyunma kabini yerine geçer),
• Tuvalet (1-50 kişi: 1 bir adet, 51-100 kişi: 2 adet, 101-300 kişi: 4 adet, 301 < kişi: altı adet, yeni inşa edilecekler için ise bay-bayan ayrımı yapılmak koşuluyla 1-50 kişi: 2 adet, 51-100 kişi: 3 adet, 101-300 kişi: 4 adet, 301 < kişi: 6 adet),
• Teknik normlara uygun olarak aydınlatma ve gece yapılan gezilerde teknelerin aydınlatılması, gece güvenliğinin sağlanması,
• Yangın söndürme tüpleri veya sistemi,
• Can güvenliğiyle ilgili uyarı levhaları,
• Çöp kutuları,
• Temiz ve pis su tankları.

Tarihte nehir ve göl kıyılarında yerleşen insanlar gezinti amacıyla deniz araçlarını geliştirmeye başlamış ve ilkel yelkenlilerin yapımıyla deniz alanlarına çıkmışlardır. M.Ö. 3000'li yıllarda Mısırlılar tarafından papirüs denilen sazlardan yapılmış teknelerin gezinti amaçlı kullanıldığı bilinmektedir. Milattan Önce 4000'li yıllarda Roma İmparatorluğu ile gelişim gösteren yelkenler, Milattan sonra 8. Yüzyıldan sonra Vikinglerin güverteli yelkenlileri yapımı deniz ticaretini de geliştirmiştir. Sonrasında ise Felemenkler tarafından küçük tekneler korsan ve kaçakçıları yakalamak için kullanılmış ve kendi ticaret yollarını korumak için küçük ve hızlı tekneleri geliştirerek “avcı ” anlamına gelen “Jaght” ismini vermişlerdir. “Jaght” söyleyişi zamanla “yacht” a dönüşmüştür. XV. Yüzyılda coğrafi keşifler ve 1453’te İstanbul’un Osmanlı İmparatorluğu tarafından ele geçirilmesi; Rodos, Kıbrıs, Kuzey Afrika’da kıyı limanlarının gelişmesini ve teknik olarak üstün nitelikli yelkenlilerin ortaya çıkmasını sağlamıştır. Bu deniz araçları 17. Yüzyılın sonlan ve 18. Yüzyılın başlannda gelindiğinde ise rekreasyonel amaçlar için kullanılmaya ve 19. yüzyıl başlarında da modem yatların prototipleri yapılmaya başlanmıştır. Ortaçağ’da Akdeniz ve Ege’de gelişen deniz ticareti ile limanlar da gelişim göstermiştir. 1930’larda Amerika’da başlayan marinacılık, birinci nesil olarak adlandırılan 1950'lerde Avrupa’da gelişim göstermiş, 1970’lerde ise ikinci nesil anlayışı ve 1990’lar ile birlikte üçüncü nesil başlamıştır.

Dünyada deniz turizminin odaklandığı nokta olarak Akdeniz görülmektedir. Yat turizmi de özellikle Akdeniz’e kıyısı olan ülkelerde gelişim göstermiştir. Bu bölgede eski medeniyetlerin bıraktığı arkeolojik zenginlikler yat turizminin bu bölgelerde ön plana çıkmasını sağlamıştır. Yine korunaklı doğal koylar, ılımlı rüzgârlar, limanlar arasındaki uzaklıkların azlığı, yaz sezonunun uzunluğu, Akdeniz’e kıyısı olan ülkelerin çokluğu, deniz turizminin Akdeniz Çanağında yoğunlaşmasının temel nedenleri olmaktadır.

1950’li yıllarda ünlü yazar ve tarihçi Cevat Şakir Kabaağaçlı (Halikarnas Balıkçısı) o dönemde arkadaşları Sabahattin Eyüpoğlu, Azra Erhat gibi hümanist aydınlarla küçük balıkçı veya süngerci tekneleriyle birkaç günlük kısa Gökova turları yapmaya başlamışlardır. Sonraki yıllarda, her yıl artan sayıda insanın katılımı ile süregelen bu turlara “Mavi Yolculuk” adını, çok mütevazı şartlarda başlayan bu ilk yolculukları yapanlar vermişlerdir. Özellikle ülkemize özgü olan bu turlar Bodrum yapımı guletlerle yapılmaktadır.

• Yatçı sayısı ile uyumlu yemek masası, mini bar, oturma ve güneşlenme gruplan.
• Kapasiteye uygun bulaşık makinesi, fırın, buzdolabı veya buz kutusu, kumanya için yeterli depo, yeterli hazırlık yerleri ve bulaşık yıkama yerini kapsayan mutfak.
• Teknik normlara uygun yatak, genel aydınlatma ve gece lambası, saç kurutma makinesi, tuvalet masası ve aynası, kişisel temizlik kiti, elbise dolabı, perde, kliması olan rahat kullanıma imkân verebilecek şekilde düzenlenmiş, suyun yayılımını engelleyici önlemler alınmış duşlu ve tuvaletli kamaralar.
• Mürettebatsız kiralanan yatlar hariç personel için ayrı kabin, duş ve tuvalet.

Klasik yatçılık olarak adlandırılan bu tür yatçılıkta tüm hizmetler yat mürettebatı tarafından görülür. Mürettebatlı teknelerin büyüklüğü iki kamaradan 7-8 kamaraya kadar olabilmektedir. Dolayısıyla bu tür yatçılık 4-16 kişilik grupların gezmesine imkân vermektedir. Bu tarz işletmecilikte çoğunlukla 4-6 kamaralı tekneler 8-12 kişilik gruplara komple veya tek tek kamara şeklinde kiralanmaktadır. Gezi programları yat firması ve müşteri arasında beraberce anlaşarak hazırlandığı gibi, filotilla yatçılığının organizasyonuna benzer ve devamlılık arz eden programlar içinde de yapılmaktadır.

Bare-boat olarak da adlandırılan, mürettebatsız olarak 2-6 kişilik yatlarla yapılmakta olan ve bir veya birkaç teknenin kiralanarak birlikte gezmesi şeklinde yapılmaktadır. Mürettebatsız yatçılığın özel bir hali de independent cruising olarak adlandırılan, yatçının yatı istediği güzergâhta kullanmasıdır. Bu tür bağımsız yat gezilerinde yatçı kararları tek başına alır ve rota sorma zorunluluğu yoktur. Deniz Turizmi Yönetmeliği yatların mürettebatsız kiralanması hususunda, deniz turizmi araçları işletmeciliği bünyesindeki Türk ve yabancı bayraklı, yatçı sayısı on ikiyi geçmeyen yatların mürettebatsız olarak kiraya verilebilmesi için, kiralayan yatçılardan en az birisinin yeterli nitelikte ehliyet sahibi olması gerektiğini belirtmektedir.

Bakanlıktan işletme belgesi almak suretiyle sahip oldukları veya kiraladıkları Türk veya yabancı bayraklı deniz turizmi araçlarını, mürettebatlı veya mürettebatsız olarak gezi, spor ve eğlence amacıyla geçici süreler ile kiraya veren, kendi ürünlerinin pazarlamasını yapan, gerçek veya tüzel kişilerdir.

Türk bayraklı deniz turizmi araçları ile yabancı limanlardan gelen veya Türkiye’de kışlayan yabancı bayraklı deniz araçlarının vardıkları ilk Türk limanında veya kışlamak üzere kaldıkları son bağlama yerinde yapacakları araç, personel, yolcu ve sefer ile ilgili beyan ve işlemlerin yer aldığı, ayrıca liman seferi dışında yapacakları yolculuğa müsaade edildiğini gösteren, liman çıkış belgesi yerine de geçen belgedir.

1. Deniz araçlarının düzenli ve emniyetli bir şekilde yanaşabileceği ve bağlanabileceği uygun rıhtım ve iskeleler.
2. Denizden emniyetli yaklaşma ve girişi sağlayacak fenerler ve her türlü işaretler.
3. Tüm üniteler ile çevre, iskele, rıhtım dâhil sahanın sağlıklı ve emniyetli aydınlatılmasını sağlayan sistem ve jeneratör.
4. Tesis kapasitesi ile orantılı olarak temiz su deposu ve araç bağlama yerlerine de hizmet verebilecek sağlığa uygun, kullanma suyu ve devamlı sıcak su hizmeti sağlayan tesisat.
5. Tesisin tüm sahası içinde yangın ihbar ve ikaz sistemleri ile yangın istasyonu ve yangın söndürme cihazlarından oluşan yangın önleme istasyonları.
6. Atık kabul lisans belgesi olmayan tesislerde, sintine suyu, slaç, atık yağ, çöp ve pis su gibi katı ve sıvı atıkların 2872 sayılı Çevre Kanunu ve ilgili yönetmeliklerine uygun şekilde bertarafı, hizmete uygun kapalı depolama ve arıtma tesisatı.
7. Kara park sahası, iskele, rıhtım ve yüzer iskeleler üzerinde, uygun mesafelere konan, deniz turizmi araçlarının içme ve kullanma suyu, televizyon, telefon ve elektrik ihtiyacını karşılayan deniz araçlarına doğrudan hizmet sağlayan kutular,
8. Bedensel engellilere de hizmet verecek şekilde bağlama kapasitesinin %10’u kadar otopark,
9. Dâhili ve harici telefon, faks, post cihazı, data, internet, haberleşme sistemleri, denizde seyreden araçlar ile haberleşme ve arama kurtarma için uygun frekanslarda çalışabilecek çok kanallı VHF bantlarına haiz telsiz alıcı verici cihazları,
10. Bağlama yerlerine de hizmet verecek şekilde düzenlenen ambulans, itfaiye araçları, çöp kamyonu ve genel araçların geçmesine uygun tesis içi araç yolları (ihtiyari).
11. Gürültü azaltılmasına ilişkin yapı ve sistem.

1. Deniz turizmi tesislerine emniyetli ve kontrollü giriş sistemi.
2. Ön büro ve yönetim ünitesi.
3. Dinlenme ihtiyaçlarının karşılandığı bir salon.
4. Yatçıların dinlenmelerini ve bir arada bulunmalarını sağlayan sosyal tesis.
5. Yeme, içme ünitesi.
6. Kadın ve erkek yatçılar için bağlama kapasitesinin en az %5’i kadar duş ve tuvalet.
7. Çamaşır ve bulaşık yıkama yerleri.
8. Gümrüklü veya gümrüksüz satış ünitesi.
9. İlk yardım malzeme ve gereçleri bulunan dolap.
10. Deniz turizmi tesisi ve deniz turizmi araçlarında çalışan personel için yeme, içme, duş, tuvalet ve dinlenme yeri.
11. Bedensel engelliler için tuvalet ve özel düzenlemeler.
12. Akaryakıt ikmal imkânı veren sistem veya ünite.
13. Deniz araçları için emanet ve malzeme depoları.
14. Spor tesisleri (ihtiyari).
15. Limana emniyetli giriş ve çıkışları sağlayan ve kılavuzluk hizmeti verebilen palamar botu.
16. Denizden yangına ilk müdahaleyi yapabilen yangın söndürme botu veya yangın söndürme sistemi.
17. Cumhurbaşkanı kararı ile deniz hudut kapısı olarak belirlenen deniz turizmi tesislerinde, hudut giriş ve çıkış işlemlerini yapmaya yetkili kamu birimleri için kamu hizmet binası.

Çekek Yeri: Tam boyu altmış metreye kadar her türlü gemi/su araçlarına bakım-onarım ve kışlatma ile yirmi dört metreye kadar inşa ve tadilat hizmeti veren tesis

Rıhtım: Deniz ya da akarsu kenarlarında yolcu alabilmek, yükleme ve boşaltma yapabilmek için yapılmış taş, beton duvarlar

İmar Planları: İmar uygulaması yapılan yerin yapı adalarını, bunların yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulamaya esas olacak diğer bilgileri ayrıntılarıyla gösteren plan

Römorkör: Özellikle liman hizmetlerinde, yedekleme, kurtarma yardımda kullanılan küçük hacimli fakat beygir gücü ve manevra yeteneği bakımından üstün özelliklere sahip deniz aracı

Fener: Gemilere yol gösteren ışıklı yapılar

Sintine Suyu: Gemilerin dibinde biriken sızıntıların, atık yağların, yakıtın ve diğer petrol türevlerinin bileşiminden oluşan kirli su

Slaç: Gemilerin makine dairelerinde, yakıt tanklarında veya petrol tankerlerinin kargo tanklarında tortu
ve/veva yağ çökeltilerinden oluşan çamur.

1. Başvuru dilekçesi
2. Faaliyet konuları arasında turizm yatırım ve işletmeciliğinin bulunan Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi
3. Deniz turizmi tesisinin gerçekleştirileceği kara alanına ilişkin tapu, tahsise ilişkin belge ön izin yazısı, irtifak hakkı ve/veya kullanma izni gibi Mülkiyet belgeleri
4. İmza sirküleri
5. İmar plan onay yazısı
6. Kıyı yapıları projesi onay yazısı
7. Vaziyet planı
8. Ortaklardan birinin veya birkaçının adına yatırımcı veya işletmeci olarak belge düzenlenmesinin talep edilmesi halinde muvafakatname
9. Yatırımın türü ve sınıfının asgari nitelikleri, bağlama kapasitesi, çeşitli ünitelerin kullanım kapasiteleri, ulaşım durumu, çeşitli düzenlemeler vb. içeren ayrıntılı rapor
10. Tesisin konumu, yakın çevresiyle ilişkisi, mekânsal ilişkileri, yapısal özellikleri gibi konularda tesis hakkında genel olarak bilgi verebilecek fikir projesi
11. Talep sahibi tarafından talebine ilişkin işlemleri yürütmek üzere görevlendirilen kişiye noter aracılığı ile verilen vekâletname İşletme izni ve/veya geçici işletme izni yazısı
12. İşyeri açma ve çalışma ruhsatı
13. İşletme izni ve/veya geçici işletme izni yazısı
14. Deniz turizmi tesisi için özel olarak hazırlanan İşletme iç talimatı
15. Deniz turizmi tesislerinin yapacakları işlemlerinden doğacak yükümlülüklerine karşılık teminat
16. Sigorta poliçesi
17. Deniz turizmi tesisi işletmelerine Yönetmeliğin 19 uncu maddesindeki nitelikleri haiz işletme müdürü ataması.