TURİZM TARİHİ - Deneme Sınavı - 2

Arkeolojik kazılardan elde edilen mağara resimlerinden başlayarak kap kacaklar, mutfak gereçleri, binaların mimari yapı­ları, mühürler vb. pek çok kalıntı yeme içme kültü­rünün temelleri konusunda derinlemesine bilgiler sunmaktadır. Daha yakın tarihe gelindikçe, yazının da bulunmasıyla daha fazla bilgi yeme-içme tarihi­ni aydınlatmıştır.

Daha yakın tarihe gelindikçe, yazının da bulunmasıyla daha fazla bilgi yeme-içme tarihi­ni aydınlatmıştır.

Tarih öncesi çağların ilki Eski Taş (Yontma taş) Çağı da denilen Paleolitik dönemdir. Paleolitik dönem MÖ 10.000 öncesine işaret etmesi bakı­mından çağlar arasında en uzun aralığa sahiptir.

Akdeniz kıyısındaki Cueva de la Arama’da bu­lunan kaya sanatı örneklerinde bal toplama işi gös­terilmiştir

İnsanlık tarihinin bu dönemin geçiş durumunu belirtmesi bakımından Mezolitik denmiştir (Güngör, 1998). Mezolitik dönem yiyecek içecek anlamında daha profesyonel uygulamaların gerçekleştirildiği bir dönem olarak değerlendirilebilir.

Antik Yunan’da yeme içme alışkanlıkları ve davranışları şu şekilde özetlenebilir (Dalby ve Gra­iner, 2001; Delemen, 2003; Sevimli, 2005; Çetin, 2008; Tez, 2012):

• Dönem ile ilgili ışık tutan kaynak Homeros’un İlias ve Odysseia (İlyada ve Odesia) eseridir. Ancak eser o dönemde beslenmenin ete dayandığı izlenimini ya­ratmaktadır.

Yeni Dünya’da Eski Dünya’ya Giden Bitki ve Hayvanlar 

Meyveler: Avokado, böğürtlen, yerfıstığı, kızılcık, kakao, papaya, pekan cevizi, ananas, çilek.

Mezolitik dönemde buzullar Kuzeye doğru çekilmeye başlamış, boşalan alanları yeni bitki ve hayvan türleri doldurmuştur. İnsanların gıda kaynaklarının türü ve çeşitliliği de böylece artmıştır.

İlk insanlarda en önemli tatlı kaynakları arasında meyveler, böğürtlenler, bal, akçaağaç şurubu ve bitki özütleri sayılabilir (Freedman, 2007). Cevap E seçeneğidir.

Ateşin bulunması yemek kültürü açısından en önemli gelişme sayılabilir. Hikâyesi ise arkeolojik gelişmelere göre değişiklik göstermektedir. Ateşin kontrol altına alındığı tarih için yakın zamana kadar Chou-Kou-Ten Mağarası’nda 400.000-500.000 yıl öncesine ait kalıntılar gösterilirken 1988 yılında yapılan bir çalışmayla Güney Afrika’daki Swartkrans Mağarası’nda 1.5 milyon öncesine ait kalıntılar gösterilmiştir (Uhri, 2015). Pişirmek için ise ilk kullanılan gereçler ocağı oluşturan taşların kullanımı olabildiği gibi etin kazığa geçirilerek kızartılması şeklinde pişirme de gerçekleştirilmiştir (Gürsoy, 2004). Beslenme açısından önemli bir dönüm noktası olan bu dönemle birlikte beslenme alışkanlıkları değişmeye başlamış, beslenme alışkanlıkları Homo Erectus’un çene ve diş yapısında bile değişiklere yol açmıştır. Cevap D seçeneğidir.

İnsanların yerleşik hayata geçmesi, tarıma başlaması ve hayvanları evcilleştirmesi gibi önemli gelişmelerin yaşandığı dönem Neolitik dönem olarak adlandırılmaktadır. Neolitik Çağ’da ilk etapta kullanılan araç ve gereçler dayanıksız malzemelerden yapılmış, çanak çömlek kullanımı daha ileri tarihlerde gerçekleşmiştir. Bununla birlikte arkeobotanik ve arkeozoolojik çalışmalar ilk tarım bitkilerinin buğday, arpa, mercimek, bezelye, burçak, keten ve kenevir; ilk evcilleştirilen hayvanların da köpek, koyun, keçi ve domuz olduğunu göstermektedir (Uhri, 2015). Ancak burada bahsedilen buğday yabani einkorn ve emmer olarak bilinen yabani buğdaydır ve zamanla farklı tahıl melezlerinin oluşması sağlanmıştır. 2000 yılında Northern Horizan araştırma gemisindeki bilim adamları dünyada ilk çiftçilerin MÖ 7500 civarında Karadeniz civarında yaşadığını Der Spiegel dergisinde duyurmuştur (Gürsoy, 2004). Çiftçilik ve tahıl üretiminin artmasından dolayı bu dönemin beslenme alışkanlığı karbonhidrat ağırlıklı olarak değişmiştir (Freedman, 2007). Cevap C seçeneğidir.

Hititlerde yeme içme alışkanlıkları ve davranışları şu şekilde özetlenebilir (Solak, 2010; Doğdubay, 2015; Uhri, 2015): Tahıl tarımı yaygındır. Boğazköy’deki tahıl deposu en önemli kanıttır.  180’den fazla ekmek ya da unlu ürünü bulunmaktadır. Cevap A seçeneğidir.

Arkeolojik araştırmalar sonucunda profesyonel olarak erkek aşçıbaşıların mutfaklarda çalıştırıldığı ilk defa Sümerlerde görülmüştür. Cevap B seçeneğidir.

Romalılar döneminde şölenler convivium adıyla anılmış ve davetiye ile çağırma, döşeklere önem sırasına göre yerleşme gibi ritüeller gerçekleştirilmiştir. Bu etkinliklerde salatalar, soğuk yemekler, mantar, zeytin, salamura balık gibi başlangıçlardan sonra yedi çeşit ana yemek sunulmuştur. Yemek aralarında ise köleler konukların ellerine kokulu su dökerek temizliği sağlamıştır. Meyve ve tatlı ikramından sonra comissatio denilen içme merasimine geçilmiştir. Cevap D seçeneğidir.

Avrupa’da 13. Louis’in zehirlenme korkusu nedeniyle mutfağa girip yemeklerini kendisinin yapması ve soylular tarafından bu hareketin taklit edilmesiyle soyluların mutfakla tanışması görülür. Cevap E seçeneğidir.

Yeni Dünya’dan eski dünyaya getirilmiş bitkiler, Fasulye (Yeşil fasulye, barbunya gibi tüm fasulye çeşitleri), biber (dolmalık biber, yeşil biber, kırmızı biber), mısır, patates, tatlı patates, bal kabağı, sakız kabağı, ay çiçeği, domates, yer elması, manyok, kinoa’dır. Lahana eski dünya bitkisidir. Cevap C seçeneğidir.

Yeni Mutfak manifestosu yayınlanmıştır. Bu anlayışın ‘babası’ olarak ise Fernand Point gösterilmiştir. Akımın temel prensiplerinin bir kısmı şu şekilde sıralanabilir (Samancı, 2015): • Karmaşık ve uzun yemek pişirme tekniklerinin reddedilmesi, • Et, balık, deniz ürünleri, kümes hayvanı, av eti, sebze yemeklerinin ve patelerin hazırlanma süresinin yiyeceklerin doğal tadını muhafaza etmesi için kısaltılması, • Buharda ve kağıtta pişirme tekniklerinin tercih edilmesi • Mutfakta bulunabilecek en taze ürünlerin kullanılması, • Uzun menüler yerine kısa ve sade menülerin hazırlanması. Cevap B seçeneğidir.