TURİZM SOSYOLOJİSİ

Turizm, 17. yüzyılda çoğunlukla üst sınıf genç erkeklerin eğitim almak ve Batı medeniyetinin köklerini tanımak için yaptıkları bir seyahat

Turizmde sosyal adaleti benimseyen turizm çeşitleri/yaklaşımları; sorumlu turizm, yoksul yanlısı turizm, turizmde adil ticaret, gönüllü turizm, gerçeklik turları ve uluslararası dayanışma hareketleridir

Kadınlar dünya nüfusunun yarısını kapsamaktadır. Ancak kadınlar, istihdamın üçte ikisini, ücretli gelirin onda biri için yapmaktadır. Arazilerin %1’inden daha azına sahiptirler.

Dünyadaki okuma yazma bilmeyen yetişkinlerin %66’sını, yoksulların %75’ini ve mültecilerin %75’ini kadınlar oluşturmaktadır.

Dünyadaki okuma yazma bilmeyen yetişkinlerin %66’sını, yoksulların %75’ini ve mültecilerin %75’ini kadınlar oluşturmaktadır.

Dünyadaki okuma yazma bilmeyen yetişkinlerin %66’sını, yoksulların %75’ini ve mültecilerin %75’ini kadınlar oluşturmaktadır.

Turizm istihdamında feminist çalışmaların başlangıcı 1980’lere tarihlenmektedir. Kuramsal karmaşa nedeniyle feminist alanyazında bazı eksiklikler olmasına rağmen, bu çalışmalar toplumsal cinsiyet eşitsizliği ve fırsat eşitliği konularını gündeme getirmiştir.

Dünyadaki turizm işçilerinin çoğunluğunu ortalama 35 yaşın altında (yarısı 25 yaş ve altı) ve göçmen işçiler oluşturmaktadır.

Dünya Engellilik Raporu’na göre küresel nüfus tahminleri içinde engelli bireylerin sayısı dünya nüfusunun yaklaşık %15’ini oluşturmaktadır

Bu stratejiler; artan ekonomik faydalar, ekonomik olmayan etkilerin geliştirilmesi ve politika/süreç reformu olmak üzere üç temel alana odaklanır.

İngiltere’de Thomas Cook ile modern kitle turizminin başlangıcında, demokratikleşme ve emekçilerin yaşamlarının iyileştirilmesi için bir araç olarak görülmeye başlandı.

• Yeni sosyal turizm biçimleri geliştirmek, • Dinlenme ve ücretli tatil hakkını desteklemek, pekiştirmek ve uygulamak, • Yaşlılar ve engelliler için uygun fiziksel hizmet ortamları yaratmak, • Vize politikalarını ve önlemlerini yeni, ziyaretçi dostu bir şekilde ele almak ve bu bağlamda siyasi veya etnik ön yargıyı ortadan kaldırmak, • Sürdürülebilir turizm üretimini ve tüketimini teşvik etmek

Bu denli büyük eşitsizliklerle mücadele eden kadınlar için turizmin gelişimi, büyüklüğü ve esnekliği; kadınları ekonomik, sosyal ve politik olarak ilerletme konusunda onlara büyük bir potansiyel sunmaktadır. Özellikle ekonomik olarak daha az gelişmiş ülkelerde turizm, kadınlar için önemli derecede istihdam alanıdır ve kadınların turizmdeki istihdamı sadece kendi yaşamlarını değil, ailelerinin ve topluluklarının yaşamlarını da önemli ölçüde iyileştirebilir (Pritchard, 2014).

Dünya Turizm Örgütünün Raporu’na (2019) göre turizm iş gücünün %54’lük gibi büyük bir kısmını kadınlar oluşturmaktadır. Ancak kadınlar, düşük seviyeli istihdamda yoğunlaşmakta; daha yüksek, profesyonel seviyelerde yeterince yer alamamaktadırlar. Kadınların toplam iş gücü içerisindeki oranlarına bakıldığında turizme katılmalarının önemli olduğu görülmesine rağmen, bu katılımın kalitesinin düşük olduğu söylenebilir. Turizmde kadınların uğradığı cinsiyet eşitsizliğinin en belirgin hâli olan ücret eşitsizlikleri konusunda hâlâ bir boşluk bulunmaktadır.

Turizm sektöründe de önemli yansımaları görülen endüstri devrimi sonrası bir dönem olan 20. yüzyıl ve modern dönem, aynı zamanda ‘öteki’ olarak adlandırılan grupların daha insanca haklar elde edebilmek için mücadele ettikleri bir dönemdir. Bu mücadele sonucunda, insan hakları, çalışan hakları, sosyal güvenlik, seyahatin bir insan hakkı olarak kabul edilmesi gibi kavramlar gündeme gelmiştir. Bu süreçte çalışanların ücretli izin hakkı elde etmesi, turizm tarihinde kitle turizminin başlangıcı açısından dönüm noktalarından olmuştur

• İyi uyarlanmış otel odalarının olmaması, • Erişilebilir havaalanı transferi eksikliği, • Tekerlekli sandalyeyle erişilebilir araçların eksikliği, • Erişilebilir restoran, bar vb. eksikliği, • Erişilemeyen veya yalnızca kısmen erişilebilen web siteleri, • Restoranlarda ve halka açık yerlerde uyarlanmış tuvalet eksikliği, • Erişilemeyen sokaklar (kaldırımda park eden arabalar vb.), • Erişilebilirlik sorunları hakkında bilgi verebilecek ve tavsiyede bulunabilecek profesyonel personelin eksikliği, • Engellilik ekipmanı eksikliği (tekerlekli sandalyeler, banyo sandalyeleri, tuvalet kaldırıcılar, elektrikli scooterlar), • Belirli bir cazibe merkezinin (kilise, kale, sergi vb.) erişilebilirlik seviyesi hakkında güvenilir bilgi eksikliği

Politika/süreç reformuna odaklanan stratejiler • Daha destekleyici bir politika ve planlama çerçevesi oluşturmak: Birçok hükûmet turizmi yoksulluğu azaltmak yerine döviz üretmek için bir araç olarak görmektedir. Politika çerçevesi yoksul yanlısı turizmdeki ilerlemeyi engelleyebilir; bu nedenle reform genellikle gereklidir, • Katılımı teşvik etmek: Yoksullar genellikle karar alma süreçlerine ve kurumlarına dâhil edilmez. Bu da yoksulların önceliklerinin kararlara yansıtılmasını pek mümkün kılmaz, • Özel sektörü yoksul yanlısı ortaklıklara sokmak: Yerel güdümlü turizm işletmeleri beceri, pazarlama bağlantıları ve ticari uzmanlık geliştirmek için girdi gerektirebilir.

Ekonomik olmayan etkilere odaklanan stratejiler • Kapasite geliştirme, eğitim ve güçlendirmek: Turizmdeki fırsatlardan yararlanmak için yoksullar genellikle yeterli bilgi ve beceri düzeyine sahip değildir, • Turizmin yoksullar üzerindeki çevresel etkisini azaltmak: Turizm, yoksulların kendi topraklarında yerinden edilmesine ve/veya yoksulların bağlı olduğu doğal kaynakların bozulmasına yol açabilir,• Turizmin sosyal ve kültürel etkilerine değinmek: Turistlerin fotoğraf çekme ve Batı tarzı alışkanlıklarına bağlı olarak sergiledikleri davranışları genellikle kültürel saldırı olarak kabul edilir. Örneğin, seks turizmi kadınları sömüren bir endüstri koludur. Ayrıca turizm, sağlık gibi diğer birçok sosyal konuyu etkileyebilir.