TURİZM SOSYOLOJİSİ

Turizm, özellikle sanayi devriminden sonra önemli sosyokültürel etkiler yaratan ekonomik bir olgu olmasıyla toplumsal yapı üzerinde değiştirici ve dönüştürücü bir güce sahiptir. Sanayi devriminin ardından kentleşmenin hızla artması, bireysel ve
kitlesel ulaşım olanaklarının yükselmesi turizmin gelişimini hızlandıran toplumsal değişmelerdendir.

Modern turizm, büyük ölçüde Batı Avrupa’da kentleşmenin bir sonucu olarak gelişmiştir

"Toplumların değerler sisteminde, bireysel davranış kalıplarında, aile ilişkilerinde, ortak yaşam şekli ve alışkanlıklarında, yaratıcılıklarında, geleneksel törenlerinde, toplumsal örgütlenmelerinde başlattığı ya da sürdürdüğü dönüşümlerin tamamı turizmin kültürel etkileri olarak tanımlanabilir."

Sosyokültürel değişme, bir toplumun siyasi, idari ve hukuki yapısında, bilgi ve eğitim sisteminde, maddi alet ve vasıtalar ile bunların kullanılması ve tüketilmesinde meydana gelen çeşitli değişimleri içerir.

Turizmin sosyal etkileri sağlık, ahlaki davranış, aile yapısı, cinsiyet rolleri,
suç ve din gibi konularla ilgilenirken; kültürel etkiler kıyafet, yeme içme ve sosyal ilişki biçimleri gibi
davranışsal ve tutumsal değişiklikleri de içerebilir.

Doğru cevap "a" şıkkıdır.

Toplumu meydana getiren insanlar, bir arada yaşamanın gerektirdiği temel kuralları bilinçsiz bir şekilde kabul etmişlerdir. Kültür ise bu kuralların temel bir ifadesidir.

Doğru cevap "a" şıkkıdır.

"Ticarileşme sonucunda ahlaki değerlere dayalı bir değer sistemi, paraya dayalı bir değer sistemi ile yer değiştirir."

Bir bölgede turizm gelişiminin beraberinde getirdiği en önemli değişimlerden biri, göç olgusuna bağlı olarak ortaya çıkan demografik değişimlerdir.

Turizm bölgelerine yönelik göçlerin birkaç sebebi vardır. Bunlardan en göze çarpanı iş gücü göçüdür.

Sınırları vurgulama: Yerli toplumun turizmin etkilerine karşı çıkmak yerine, turizmi kabul etmesini ifade etmektedir.

Çözüm: Sanayi devrimi sonrasında turizmin büyümesinde beş önemli sosyal değişim faktörü I)Sanayi devrimiyle yaşam standartlarında yükselmeye neden olan üretim artışı, II)Ucuz ve erişilebilir seyahat etmeye neden olan ulaşım teknolojisindeki gelişmeler, III)Ücretli izin hakkının verilmesi, IV)Çevreyle ilgili algıların değişmesi (bir zamanlar kötü olarak görülen yerlerin artık çekici görünmesi), IV)Eğitimdeki gelişmelerle denizaşırı seyahatlere olan arzunun artmasıdır.  I. Ve II. Önerme bunları kapsamakta diğerleri sanayi öncesi dönem turizmin sosyal yapısını yansıtmaktadır. Doğru cevap B seçeneğidir.

Ticarileşme, daha önce ücretsiz olarak sağlanan hizmetler için para talep edilmesini ifade eder. Ticarileşme sonucunda ahlaki değerlere dayalı bir değer sistemi, paraya dayalı bir değer sistemi ile yer değiştirir. Turizm, insan ilişkilerini ekonomik kazanç kaynağına dönüştürür ve ekonomik olmayan ilişkilerin oranını azaltır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yerel kültürün, turistlerin beklentilerini yanlış bir şekilde karşılama eğilimi, yerel halkın temasta olduğu yeni kültürlere benzemesine neden olmuştur. Bir diğer örnek, Pasifik’teki turizm büyüme sürecinde sahte halk kültürünün kasıtlı olarak yaratılmasıdır. Turistlere sergilenen dans gösterilerinde yerel danslar yerine Fiji, Tahiti, Hawaii veya Yeni Zelanda danslarının sergilenmesi de buna örnek olarak gösterilebilir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yabancı ülkelerde nostalji ve kültürel miras arayan turistler, ziyaret ettikleri toplulukların otantik ve gerçek kültürünü deneyimlemek istediklerini iddia etseler de otantik olanı ne kadar kabul ve takdir edecekleri tartışmalı bir konudur. Çünkü otantik kültür, turistlerin tam olarak kavraması için çok farklı, çok garip veya çok karmaşıktır. Güvenlik turistler için en büyük endişe kaynağıdır. Güvenli bir mesafeden biraz heyecan yaşamak isterler ancak kültürel etkinliklere katılarak güvenliklerini riske atmak istemezler. Doğru cevap B seçeneğidir.

Turizm, yeni istihdam türleri yaratarak daha önce iş gücünün dışında bulunanyerel nüfusun farklı iş alanlarında, özellikle de genç kadınlara, otellerde el sanatları ve hediyelik eşya üretiminde çalışma olanağı sağlar. Turizmin tabakalaşma ölçütlerinde ekonomik alana daha fazla önem vererek, bir kişinin kökeni veya statüsü gibi daha geleneksel ölçütler karşısında paranın değerini artırarak sosyal tabakalaşmada bir değişikliğe neden olur. Dahası, sonuçları daha az olsa bile, yeni orta tabakalar, özellikle orta sınıflar yaratır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Turizm iş göçü turizm sektöründe çalışmak için turizm bölgelerine mevsimlik ya da kalıcı göçtür. Yaşam biçimi göçleri ise, daha iyi ve konforlu bir yaşam sürmek isteyen, refah düzeyi yüksek kişilerin tatil bölgelerinde yaşamak için göç etmeleri yada emekli olanların turizm bölgelerinde rahat yaşam için yaptıkları göçlerdir.  Doğru cevap Yalnızca I olan A seçeneğidir.

Metalaştırma, nesnelere ticari bakımdan ilk olarak değişim değerlerine göre paha biçilerek onların ürün ve hizmetlere dönüştükleri ve değişim değerlerinin pazardaki fiyatlara göre belirlenip, değişim sistemleri geliştirdikleri bir süreç Timsah ritüeli gibi Bali’nin Agama Hindu kültüründe sadece özel günlerde gerçekleştirilen geleneksel dinî ritüelin bir parçası olan keechak dansı kısaltılmış, dinî bağlamından çıkarılmış ve turistlerin karşılığında ödeme yaptığı günlük bir dans olarak sergilenmeye başlanmıştır.  Doğru cevap D seçeneğidir.

Doxey’in (1975) geliştirdiği modelde, bir bölgede turizm gelişimine yerel halkın verdiği tepki; coşku, ilgisizlik, rahatsızlık ve düşmanlık olmak üzere dört aşamada ele alınmıştır. Doğru cevap

Doxey (1975)’in Rahatsızlık Endeksi’nde yer alan rahatsızlık aşamasında, turist sayısındaki artışa bağlı olarak kalabalığın arttığı, yerel toplumun gündelik yaşamlarına olumsuz bir şekilde yansıyan bazı durumların yaşandığı aşamadır. Örneğin, park yeri bulmak yerel bir sakin için sorun hâline gelirse suçlu, kalabalık yaratan turistler olacaktır. Turistlerin alkol ve uyuşturucu kullanımı, yerel dil üzerindeki olumsuz etkileri, çevre kirliliği vb. sorunlara neden olduğunun düşünülmesi, yerel toplum tarafından kaygı uyandırıcı bir durumdur. Doğru cevap E seçeneğidir.

Butler’ın modelinde Sağlamlaştırma aşamasında, I)Turizm, yerel ekonominin önemli bir parçası hâline gelir ancak büyüme oranları düşmeye başlar, II) Özellikleri belli olan bir turizm bölgesi şekillenir, III) Bölge ekonomisinin büyük bir kısmı turizme bağlıdır, IV)Eskiyen turizm tesislerinin bazıları ikinci sınıf olarak algılanır, V)Turizme katılmayan yerel sakinlerin turizme karşı hoşnutsuzluğu beklenebilir, VI Turizm sezonunu uzatmak için yerel çabalar sarf edilir. Dolayısıyla Doğru cevap E seçeneğidir.