TURİZM PLANLAMASI VE POLİTİKASI

Politika bir olaya çok boyutlu bakabilme ve alternatif çözümler üretme becerisidir. Elbette ki bu beceri, eğitim, tecrübe, istikrar ve benzeri yetkinliklerin bir araya gelmiş olması ile mümkün olabilir.

Turizm politikası turizmin arz-talep durumunu ve mevcut koşulların iyileştirilmesini belirtmekte, turizm alanında önerilen müdahalelerin etkilerini araştırmakta, turizmin gelişmesi için yeni hedefler ve olanaklar ortaya koymaktadır. Bu yönleriyle gelişmiş ve gelişmekte olan hatta geri kalmış tüm ülkelerin ekonomi ve sosyal politikalarının parçası olan turizme yönelik politika geliştirmesi kaçınılmaz bir ihtiyaçtır.

Planlar bireysel, kurumsal ve resmi planlar olabilir. İşletmeler yapmak istedikleri her tür faaliyet için planlara ihtiyaç duyarlar. Örneğin üretimi planlarlar, pazarı planlarlar, insan kaynaklarını planlarlar.

Ülkemizde, 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununda stratejik plan, “kamu idarelerinin orta ve uzun vadeli amaçlarını, temel ilke ve politikalarını, hedef ve önceliklerini, performans ölçütlerini, bunlara ulaşmak için izlenecek yöntemler ile kaynak dağılımlarını içeren plan” olarak tanımlanmıştır.

Emek: Fiziki ve zihni insan gücü.

Sermaye: Üretilmiş üretim kaynağı.

Doğal kaynaklar: Bir ülkenin sahip olduğu yeraltı ve yer üstü zenginlikler.

Girişimci: Üretim faktörlerini bir araya getirerek üretim yapan kişidir.

Teknolojik gelişme: Mal ve hizmet üretiminde yeni yöntemlerin geliştirilmesi.

İktisadi kalkınmanın mekân boyutuna indirgenmiş hali bölgesel kalkınmadır. Bölgesel kalkınma, bir ülkenin kaynaklarının etkin kullanımı ile verimliliğinin yükseltilmesi ve bölgeler arasındaki var olan dengesizliklerin giderilmesi ile sosyo-ekonomik boyutları bulunan bir konudur.

Merkezi planlama: Geleneksel planlama olarak da adlandırılan merkezi planlama, planlamanın tüm süreçlerinin merkez tarafından yerine getirildiği bir planlama türüdür.

Merkeziyetçi olmayan planlama: Bölgesel, yerel, kurumsal veya kişisel düzeydeki ihtiyaçlara uygun olarak merkezi bağlayıcılığı olmaksızın yapılan planlama olarak tanımlanabilir.

Planın denetimi: Planlama sürecinde son aşama, plan uygulamasından alınan sonuçların planda saptanan hedeflerle karşılaştırılması ve arada olumsuz bir fark varsa bunların hangi önlemlerle nasıl giderilebileceğinin belirlenmesidir.

Rasyonel planlamaya yöneltilen sistemli bir eleştiri Charles E. Lindblom tarafından geliştirilen marjinal planlama yaklaşımıdır. Lindblom, rasyonel planlama yönteminin gerçek yaşamda uygulanabilirliğinin kolay olmadığını ve önerdiği marjinal planlama yönteminin daha kolay uygulanabildiğini ileri sürmektedir.

1929 krizinin etkisiyle bir sanayileşme modeli arayışına giren Türkiye Cumhuriyeti, aynı dönemde dünyadaki ilk planlama deneyimlerinden kabul edilen sanayi planları doğrultusunda planlı bir sanayileşme sürecine sahne olmuştur.1930 tarihli İktisadi Vaziyetimize Dair Raporla çalışmalar başlamıştır.

Günümüzde, gerek az gelişmiş gerekse gelişmiş ekonomiler olsun, turizmin yarattığı döviz, istihdam ve gelir etkilerinden yararlanmak isteyen bütün ülkeler, turizme büyük önem atfetmektedirler. Hatta bazı ülkeler için turizm önemli bir sektör olmanın ötesinde, neredeyse ilk sırada yer alan geçim kaynağıdır. Öyle ki Maldivler, British Virjin Adaları, Aruba, Macau, Seyşeller, Bahamalar gibi bazı ülkeler turizme büyük ölçüde bağımlıdırlar.

Politika: Belirli bir amaca ulaşmak için kararlar alınması ve bu kararların uygulanmasıdır.

Eisenhower matrisi olarak kabul gören metotla her gün yapılacak olan işler dört gruba ayrılır. Bu şekilde işler tasnif edilmiş ve o işlere ‘’acil mi, önemli mi?’ sorusu sorulup yanıtına göre aksiyon planı oluşturulur. Eisenhower Matrisi ile Zaman Yönetimi:

Hedefe ulaşmanın ilk adımı istekleri ve beklentileri doğru kurgulamaktır.

Hedefleri daha güçlü hale getirmek için, aşağıdaki hususların bulunması büyük öneme sahiptir. Belirlenen hedefler:

Ayrıca, günümüzde bölgesel dengesizlik temelinde işlerlik kazanan, nüfus, tarımsal yapı, sanayi, gelir dağılımı, mali piyasalar, ulaşım ve haberleşme imkânları, sağlık ve eğitim hizmetlerinde yeterlilik ve yaygınlık düzeylerindeki farklılıkları ifade eden, geniş bir yelpazede ele alınmakta ve geri kalmış bölgelerin çeşitli biçimlerde geliştirilmesi amacını ifade etmektedir.

Rasyonel politika belirleme ve planlama süreci şu aşamalardan oluşur:

Marjinal planlamaya göre, kararlar tek kişi tarafından değil, gruplar tarafından verilmektedir.

T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı Hizmet Birimleri:

• Plan ve Programlar Genel Müdürlüğü

• Ekonomik Modelleme ve Konjonktür Değerlendirme Genel Müdürlüğü

• Bütçe Genel Müdürlüğü

• Sektörler ve Kamu Yatırımları Genel Müdürlüğü

• İSEDAK ve Uluslararası Kalkınma İşbirliği Genel Müdürlüğü

• Yönetim Hizmetleri Genel Müdürlüğü

• Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı

• Hukuk Müşavirliği

• Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirliği

• Özel Kalem Müdürlüğü

Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planının uzun dönemdeki amacı dünya ülkeleri ile bütünleşmeyi hızlandırmak ve böylece dünya katma değerinden daha çok pay almak olmuştur. Bu amaçları hangi araçlarla ve nasıl bir ekonomik yapıyla gerçekleştirileceği konusunda plan yetersiz kalmaktadır.