TURİZM PLANLAMASI VE POLİTİKASI - Deneme Sınavı - 3

Turizm planında; a) turizm sektörünün uzun vadeli gelişme hedefleri, b) bu hedeflere ulaşmak için gerekli fiziksel, parasal ve insani kaynaklar, c) sektörün ve alt sektörlerin genel organizasyonu, d) organizasyonun diğer sektörlerle ve bu sektörlerin gelişme hedefleriyle tutarlı olarak çevre ile olan ilişkileri saptanmaktadır 

Çevrelediği alan bakımından turizm planlamasının kentsel, bölgesel, ulusal hatta uluslarüstü ölçekte ortaya konması ve kısa, orta ya da uzun süreli olması mümkündür. Turizm planlaması, hem belirli stratejileri hem de insan kaynakları planlamasını içerdiği gibi merkezi karar alma odaklarının önderliğinde hazırlanabilmekte, yerel aktörlerin aktif katılımıyla da daha sağlıklı bir şekilde oluşturulmaktadır 

Turizmin, destinasyonların gelişimindeki potansiyel önemi, sadece kamu sektörünü ilgilendirmemekle birlikte, aynı zamanda özel sektör ve sivil toplum kuruluşlarının da işbirliğini gerekli kılmaktadır. Bu çerçeveden bakıldığında turizm
planlama ve politikasının başarısı, tüm paydaşların el ele vermesi ve koordineli hareket etmesi ile mümkündür. 

Paydaş: Kurumun kararları ve faaliyetleri üzerinde yaptırım gücü, yasal, finansal veya ahlaki talepleri ve çıkarları olan, açık ya da gizli anlaşma içinde olunan gruplardır. Doğru cevap C'dir.

Turizm Planlaması: Sektörde yer alan her tüzel ve gerçek kişiye kadar yapılan her türlü planlama çalışmasının, turist ve ziyaretçilere eşgüdümlü olarak sunulmasına kadar geçen süreçteki tüm çaba ve faaliyetlerin tamamıdır. Doğru cevap B'dir.

Bir bölgede plansız turizm gelişiminin yol açabileceği çok sayıda olumsuz etki aşağıdaki gibi sıralanabilmektedir: 

• Fiziksel Etkiler: Fiziksel çevrenin ve tarihsel kaynakların tahrip edilmesi ve/veya yok edilmesi, fiziksel, ekolojik, sosyo-kültürel taşıma kapasitesinin üzerinde kullanım, 

• Bireyler Üzerindeki Etkiler: Yerel halkın turistik imkanlardan yeterli düzeyde faydalanamaması, turistlere düşmanca tutum, bölgede kültürel değerin yitirilmesi, bilinçsiz turizm faaliyetleri, 

• Pazarlama ve Tanıtım Konusundaki Etkiler: Yeni pazarların değerlendirilmesi, rekabet süresince pazar payında kayıpların ortaya çıkması, paydaşlar arasında koordinasyon eksikliği, 

• Örgütsel Etkiler: Turizm gelişiminin sağlanmasında entegrasyonun sağlanamaması, kamu kurum ve kuruluşlarının yetersiz desteği, 

• Diğer Etkiler: Turizmin yaşanan olaylar nedeni ile turist talebinde düşüş ile karşı karşıya kalması, sezonun uzatılamaması hatta kısalması, ürün ve hizmet kalitesinde azalma. 

Turizm planında; a) turizm sektörünün uzun vadeli gelişme hedefleri, b) bu hedeflere ulaşmak için gerekli fiziksel, parasal ve insani kaynaklar, c) sektörün ve alt sektörlerin genel organizasyonu, d) organizasyonun diğer sektörlerle ve bu sektörlerin gelişme hedefleriyle tutarlı olarak çevre ile olan ilişkileri saptanmaktadır.  Turizm planlaması, hem belirli stratejileri hem de insan kaynakları planlamasını içerdiği gibi merkezi karar alma odaklarının önderliğinde hazırlanabilmekte, yerel aktörlerin aktif katılımıyla da daha sağlıklı bir şekilde oluşturulmaktadır. Doğru cevap D'dir.

İlk defa 1949 yılında yapılan 1. Turizm Danışma Kurulu toplantısı ile turizm olgusu ele alınmış ve 1953 yılında çıkarılmış olan Turizm Endüstrisi Teşvik Kanunu ile bu durum devam etmiştir. Dönemsel olarak bir sınıflama yapıldığında Türkiye’de, 1923-1962 yılları arası planlı dönem öncesi ve 1963’ten bugüne olan dönem ise planlı dönem olarak sınıflanmaktadır.

Türkiye’de ilk kez 1963 yılında Birinci Beş Yıllık Kalkınma Planı yürürlüğe girmiştir. 1960’lı yıllar, turizmin de öneminin kavranmaya başladığı ve sektörün bir hizmet sektörü olarak kabul edilip, Birinci Beş Yıllık Kalkınma Planına (1963-1967) dahil edildiği yıllardır. 1963 yılından itibaren başlayan ve 2018 yılını kapsayan süreç içinde ortaya konulan on tane kalkınma planının hepsinde turizm sektörüne yer verilmiştir. 

İkinci Beş Yıllık Plan dönemindeki beklenti, turizmin ülkede, önemli bir gelir kaynağı olmasıdır. Böylece istihdam da artacaktır. Ancak gerçekleşmesi beklenen eğitim düzeyinin yükselmesi mümkün olmamış, hedef alınan gelişmeler ise sağlanamamıştır. 

Beşinci Beş Yıllık Kalkınma Planında; belgeli konaklama tesisleri kapasitesinin, dış turizm gelirlerinin, turist sayısının artırılmasının yanı sıra; OECD ve OPEC ülkelerinin yanı sıra Balkan ve 3. Dünya Ülkeleri ile ilişkilerinin geliştirilmesi, kitle turizmine öncelik verilerek bireysel turizmi de ihmal etmeyecek şekilde çalışanların en uygun şartlarda tatil yapmalarının ve dinlenmelerinin sağlanması, doğal ve kültürel çevre değerlerinin koruma stratejileri ile turizm ile turizm geliştirme stratejilerinin entegrasyonu, paydaşlar arası işbirliği ve Turizm Bankası’nın doğrudan yatırım yapması yerine fonları kredi olarak kullanılmasının tercih edilmesi gibi temel hedefler belirlenmiştir. 

Bir bölgede plansız turizm gelişiminin yol açabileceği çok sayıda olumsuz etki aşağıdaki gibi sıralanabilmektedir:
• Fiziksel Etkiler: Fiziksel çevrenin ve tarihsel kaynakların tahrip edilmesi ve/veya yok edilmesi, fiziksel, ekolojik, sosyo-kültürel taşıma kapasitesinin üzerinde kullanım,
• Bireyler Üzerindeki Etkiler: Yerel halkın turistik imkanlardan yeterli düzeyde faydalanamaması, turistlere düşmanca tutum, bölgede kültürel değerin yitirilmesi, bilinçsiz turizm faaliyetleri,
• Pazarlama ve Tanıtım Konusundaki Etkiler: Yeni pazarların değerlendirilmesi, rekabet süresince pazar payında kayıpların ortaya çıkması, paydaşlar arasında koordinasyon eksikliği,
• Örgütsel Etkiler: Turizm gelişiminin sağlanmasında entegrasyonun sağlanamaması, kamu kurum ve kuruluşlarının yetersiz desteği,
• Diğer Etkiler: Turizmin yaşanan olaylar nedeni ile turist talebinde düşüş ile karşı karşıya kalması, sezonun uzatılamaması hatta kısalması, ürün ve hizmet kalitesinde azalma. Doğru cevap D'dir.

Aynı ülke sınırları içinde bir ya da birkaç bölgenin turizm planlaması olarak tanımlanmaktadır. 

Saha Araştırması aşamasında hem niteliksel hem de niceliksel veriye ulaşılmaktadır. Bu çerçevede; a) küresel ve bölgesel turizm trendleri, b) destinasyon özellikleri, c) turistik talep eğilimleri, d) mevcut ve/veya potansiyel çekicilikler, e) mevcut ve/veya planlanan konaklama ve/veya diğer tesis ve hizmetler, f ) altyapı olanakları, g) ulaşım, h) mevcut doğal kaynaklar ve kullanımı, i) istihdam politikaları gibi konuları içeren mevcut ekonomik koşullar, j) fiziksel ve sosyal gelişim planları, k) çevresel koşullar ve çevre kalitesi, l) sosyo-kültürel yapı, m) mevcut ve/veya planlanan eğitim programları, n) mevcut kamu ve/veya özel sektör temsilcilerinin belirlenmesi, o) mevcut yatırım politikaları, p) yasal mevzuat gibi detaylı bir araştırma alanı söz konusudur. 

Birincil gruplara hissedarlar, müşteriler, çalışanlar, tedarikçiler ve kamu (vergi koyan, örgütsel faaliyeti düzenleyen ve gerekli altyapıyı sağlayan kesim ve/veya devlet) dahil edilmektedir. 

İlk defa 1949 yılında yapılan 1. Turizm Danışma Kurulu toplantısı ile turizm olgusu ele alınmış ve 1953 yılında çıkarılmış olan Turizm Endüstrisi Teşvik
Kanunu ile bu durum devam etmiştir. Dönemsel olarak bir sınıflama yapıldığında Türkiye’de, 1923-1962 yılları arası planlı dönem öncesi ve 1963’ten bugüne olan dönem ise planlı dönem olarak sınıflanmaktadır. Doğru cevap A'dır.

Kalkınma planları kapsamında olan turizm planlaması, bir dönemde turizm sektöründe ulaşılmak istenen hedefleri, bu hedeflere varabilmek için yararlanılabilecek araçları, olanakları, yapılacak işleri, iş zamanlamasını ve işlerin sorumlularını gösteren disiplinli bir düzenlemedir. Türkiye’de 1963 yılından itibaren başlayan planlı dönem, sektör politikalarının kalkınma planları ile entegrasyonunu hedefleyen bir dönemdir. Bu kapsamda alınan kararlar, zorunlu ve bağlayıcıdır. Ancak bu planlama kararları, her ne kadar, belirli hedefleri olan bağlayıcı nitelik taşısalar da, amacına ulaşamamıştır. Doğru cevap C'dir.

1963 yılında, 1. Turizm Kalkınma Planı ile başlayan dönem planlı dönem olarak kabul edilmektedir. Doğru cevap A'dır.

Yerel Turizm Planları: 
Bir ya da birkaç köy, belde gibi herhangi bir fiziksel birim ya da birimlerine ait turizm planlaması olarak kabul edilmektedir. Kırsal alanda seçilen fiziksel bir birimi, kentsel bir alan ya da tarihsel merkezler içinde yer alan bir birim için yapılan turizm planlaması da yerel turizm planları içinde sayılabilmektedir. Yerel turizm planlaması, mikro ölçekli bir turizm planlaması türü olup genellikle
bir yerleşim birimi, bir grup turistik tesis, rekreasyon tesisleri ya da bir alanın planlaması anlamına gelmektedir. Doğru cevap A'dır.

Entegre Turizm Planları:
Yerel, bölgesel ve ulusal düzeyde planlama sürecinin bütün aşamaları ve ekonominin turizm ile ilişkili diğer sektörleri arasında daha iyi bir eşgüdümü tesis etmeyi amaçlayan entegre bir planlama yaklaşımıdır. Örneğin; yollar, havaalanları ve limanlar gibi büyük altyapı yatırımları sadece turizm talebi ve ihtiyaçları için değil, aynı zamanda diğer ekonomik sektörlerde dikkate alınarak yapılmaktadır. Başarılı bir turizm için, farklı düzeydeki turizm planlaması çalışmalarının bütünleştirilmesi gerekmektedir. Doğru cevap C'dir.

Birleşmiş Milletler Dünya Turizm Örgütü (UNWTO) ve Dünya Ticaret Organizasyonu (WTO) verilerine göre, dünya ihracat kazancı sıralamasında liderliği elinde bulunduran, kimyasal ve yakıt ürünlerinden sonra üçüncü sırada bulunan uluslararası turizm, otomotiv ve yiyecek sektörlerinden önde gelmektedir. Belirtilen ifadeden hareketler sorunun doğru cevabı “otomotiv/yiyecek” seçeneğidir.