TURİZM PAZARLAMASI

İşletmelerin silahı olarak anılan pazarlama karması kavramı, 1948 yılında James Culliton’ın
işletme yöneticilerini sanatkâr olarak tanımlamasıyla tartışılmaya başlanmıştır. Culliton, The Management of Marketing Costs adlı kitabında, üreticilerin pazarlama maliyetlerinden bahsederken; yöneticileri, zaman zaman kullanılmış ve başarılı olmuş yöntemlerden faydalanan, kimi zaman yeni yöntemler geliştiren, kimi zaman da ikisini birlikte kullanan karar vericiler ya da girdi karıştırıcıları olarak tanımlamıştır. Doğru cevap A seçeneğidir.

McCarthy’nin 4P’si alıcıyı pasif, satıcıyı aktif görmesi nedeniyle eleştirilere maruz kalmıştır. Kendisi modelin interaktif olduğunu savunmakla birlikte, esasında geliştirdiği model tartışmaya kapalı, statik bir modeldir. McCarthy’nin modelinin eleştirilebileceği bir başka nokta ise pazarlama karması unsurlarını sadece pazarlama departmanı ile ilişkilendirmesi, diğer departmanlarla bağını dikkate almamasıdır. Modelin eleştirildiği bir başka nokta, hizmetlerin mallardan ayrılan karakteristik
özellikleri nedeniyle 4P’nin hizmet pazarlamasındaki yetersizliğidir. McCarthy’nin pazarlama karmasına bir eleştiri de ilişkisel pazarlamanın gelişim döneminde gelmiştir. İlişkisel pazarlama anlayışının gelişmesiyle pazarlama karmasına alıcının değil de satıcının perspektifinden yaklaşmanın yanlış olduğu inancı yerleşmiştir. Bu dönem, işletmelerin müşteriyle empati kurmaya başladığı ve strateji belirlemede müşterilerin beklentilerinden yola çıkmayı benimsediği bir dönemdir. Doğru cevap B seçeneğidir.

İlişkisel pazarlamayla gerçekleşen bu paradigma değişimiyle Robert Lauterborn, 4P yerine 4C’yi önermiştir. Bu yeni anlayışta ürünün yerini müşteri değeri (customer value), fiyatın yerini müşteri maliyeti (customer cost), tutundurmanın yerini müşteri iletişimi (Customer communication), dağıtımın yerini de müşteriye kolaylık (customer convenience) almıştır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Gelecek trendler değerlendirilirken dikkat edilmesi gereken dört nokta vardır. Birincisi, beklenmeyeni beklemek gerekmektedir. İkincisi, trendler içine gizlenmiş karşı trendlerden sakınmak gerekmektedir. Üçüncüsü, aynı durumdaki farklı yetenekli ve bilgili turizm pazarlamacıları farklı sonuçlara ulaşabilir. Dördüncüsü, gelecek bilinen her şeyi unutturabilir, sürekli öğrenme önemlidir.  Turizm pazarlaması dikkate alındığında en önemli çevresel değişimlerin sosyokültürel çevrede ve teknolojik çevrede yaşandığı söylenebilir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Dünya Turizm Örgütü’ne göre, 2020’de 100 milyon Çinli dünyanın en ünlü turistleri Amerikalıları, Japonları ve Almanları geçecek ve dünyanın dört bir yanını gezeceklerdir. Yine 2020’de, Çin, 130 milyon civarında ziyaret ile dünyanın en ünlü destinasyonu olacaktır. Bununla birlikte 2020’de 50 milyon Hintlinin okyanus ötesi seyahatlar yapacağı öngörülmektedir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Turizmin geleceğinde deneyimsel pazarlamanın ağırlık kazanacağı söylenebilir. Geleceğin daha az zamanı ve daha çok alternatifi olan tüketicisi sadece bir ürün değil bir deneyim arayışı içerisindedir. “Sahip olmak” yerine “yapma”yı tercih etmektedir. Vietnam’a seyahatin söz konusu olduğu savaş turizminden, uzay turizmi, nostalji turizmi, Yeni Zelanda’ya seyahat edilen film turizmi gibi pek çok seçenek tüketicilerin deneyim yaşayabilecekleri farklı turizm alternatifleridir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Web 3.0 teknolojisinin ötesinde beklenen teknolojik gelişmeler sistemlerin ve uygulamaların tam anlamıyla sanallaştırılması üzerinedir. Web 4.0 olarak şimdiden adlandırılan ve 2020’den sonra hayatımıza girmesi beklenen teknolojide etkileşimin ve entegrasyonun en üst seviyeye çıkarılması amaçlanmaktadır. Özellikle açık platformlar sayesinde çok daha fazla hizmetin, tüm ortamlar üzerinden birbiri ile iç içe veya birlikte kullanılabileceği düşünülmektedir. Fiziksel dünya ile sanal dünya arasındaki sınırlar neredeyse ortadan kalkacak, tüm gerçek ve sanal araçlar birbirleri ile sürekli bağlantı halinde olacaktır. Doğru cevap D seçeneğidir.

Ünlü İngiliz yazar Ray Bradbury’nin 1950’de, The Veldt adında kısa bir hikâyesi yayınlanmıştır. Bu hikaye Bradbury’ye sanal gerçeklik kavramının yaratıcısı ünvanını kazandırmıştır. Doğru cevap B seçeneğidir.

Artırılmış gerçeklik teknolojisi, sanal gerçeklik gibi edebiyat dünyasında doğmuştur. Bu konudaki ilk düşünceler, Frank Baum’un, 1901’de yayımlanan Ana Anahtar adlı eserinde görülmektedir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Artırılmış gerçeklik teknolojik olarak iki temel kategoride incelenir: optik temelli teknolojiler ve video temelli teknolojiler. Doğru cevap C seçeneğidir.

İşletmelerin silahı olarak anılan pazarlama karması kavramı, 1948 yılında James Culliton’ın işletme yöneticilerini sanatkâr olarak tanımlamasıyla tartışılmaya başlanmıştır. Culliton, The Management of Marketing Costs adlı kitabında, üreticilerin pazarlama maliyetlerinden bahsederken; yöneticileri, zaman zaman kullanılmış ve başarılı olmuş yöntemlerden faydalanan, kimi zaman yeni yöntemler geliştiren, kimi zaman da ikisini birlikte kullanan karar vericiler ya da girdi karıştırıcıları olarak tanımlamıştır (Sümer ve Eser, 2006).

Pazarlama karması unsurları, tarihsel gelişim süreci içerisinde incelendiğinde kavramın ilk olarak 1964’te Borden tarafından kullanıldığı söylenebilir. Borden, pazarlama karması elemanları olarak 12 unsurdan bahsetmektedir (Çakıcı, Atay ve Harman, 2008). Borden’ın çalışmasında bahsettiği pazarlama karması elemanları ürün planlama, fiyatlandırma, markalama, dağıtım kanalları, kişisel satış, reklam, tutundurma, ambalajlama, sergileme, hizmet, fiziksel dağıtım, veri toplama ve analizdir (Sümer ve Eser, 2006).

Pazarlama karması unsurları, tarihsel gelişim süreci içerisinde incelendiğinde kavramın ilk olarak 1964’te Borden tarafından kullanıldığı söylenebilir. Borden, pazarlama karması elemanları olarak 12 unsurdan bahsetmektedir (Çakıcı, Atay ve Harman, 2008). Borden’ın çalışmasında bahsettiği pazarlama karması elemanları ürün planlama, fiyatlandırma, markalama, dağıtım kanalları, kişisel satış, reklam, tutundurma, ambalajlama, sergileme, hizmet, fiziksel dağıtım, veri toplama ve analizdir (Sümer ve Eser, 2006).

Son- rasında McCarthy tarafından daha yaygın kabul görmüş dört elemanlı pazarlama karması geliştirilmiştir. 1960’lardan bu yana pazarlama karması unsurları üzerine çok sayıda çalışma yapılmış ve karma elemanları sürekli güncellenmiştir. Buna karşılık hâlâ literatürde ürün, fiyat, tutundurma ve dağıtımdan oluşan dörtlü sınıflandırmanın en sık kullanılan pazarlama karması olduğu söylenebilir (Çakıcı, Atay ve Harman, 2008).

McCarthy’nin 4P’si sonraları alıcıyı “pasif”, satıcıyı aktif görmesi nedeniyle eleştirilere maruz kalmıştır. Kendisi modelin interaktif olduğunu savunmakla birlikte, esasında geliştirdiği model tartışmaya kapalı, statik bir modeldir (Sümer ve Eser, 2006).

Hizmet pazarlama karmasının son karma elemanı ise süreçtir. Hizmet, bir sürecin çıktısı olarak ortaya çıkmaktadır. Ancak üretim işletmelerinden farklı olarak süreç, üretim basamaklarını değil hizmetin kendisini ifade etmektedir. Hizmetler, yapıları gereği üretildikleri yerde tüketilmekte ve stoklanamamaktadır. Bu özellik aynı zamanda talep yönetiminin de üretim işletmelerindekinden güç olmasına sebep olmaktadır. Bu sebeple hizmetin üretildiği süreç, talep dengesizlikleriyle baş edebilmek için yönetilmektedir.

Dünya Seyahat ve Turizm Konseyi tahminlerine göre, turizm sektörünün 2017’ye kadar yıllık % 4,3’lük bir büyüme göstereceği öngörülmektedir. 2017’de bu sektör 13 trilyon dolarlık bir büyüklüğe sahip olacaktır. Dünya Turizm Örgütü’ne göre, 2020’de 100 milyon Çinli dünyanın en ünlü turistleri Amerikalıları, Japonları ve Almanları geçecek ve dünyanın dört bir yanını gezeceklerdir. Yine 2020’de, Çin, 130 milyon civarında ziyaret ile dünyanın en ünlü destinasyonu olacaktır.