TURİZM PAZARLAMASI

Rekabet işletme dışı makro çevre faktörlerindendir

Turistik ürünün üretimi, dağıtımı, fiyatlandırılması ve tutundurmasında etkili işletme dışı çevre faktörü demografik çevredir.

Müşteriler çevresi işletme dışı mikro çevre faktörlerindendir.

İşletmeye yedek parça ve malzeme temin eden işletme dışı çevre faktörü tedarikçilerdir.

Araştırma ve geliştirme işletme içi makro çevre faktörlerindendir.

İşletmenin gelir ve giderlerinin kayıtlarının tutulduğu işletme içi çevre faktörü muhasebe-finansmandır.

İç müşteriler kavramı çalışan için kullanılır.

Ürün işletme içi mikro çevre faktörlerindendir

Pazarın denetlenmesine ve düzenlenmesine de olanak sağlayan işletme içi çevre faktörü fiyattır.

Pazarlama iletişiminin diğer adı olan işletme içi çevre faktörü tutundurmadır.

Turizm pazarlaması kararlarının nesnel veriler ışığında ele alınabilmesi için çevreyi oluşturan unsurların sınıflandırılmasına gereksinim duyulmaktadır (Kozak, 2010). İşletme çevresi, dış çevre ve iç çevre olmak üzere ikiye ayrılır (Nakip, Varinli ve Gülmez, 2012).

İşletme dışı makro çevre; ekonomik, demografik, ekolojik, sosyokültürel, politik ve yasal, teknolojik çevre ve rekabet çevresi unsurlarından oluşur.

Turizm işletmelerinin işletme dışı çevresini oluşturan işletme dışı makro ve işletme dışı mikro çevre faktörleri bu başlık altında incelenmektedir. İşletmenin dış çevresini oluşturan faktörler, topluca Tablo 2.1’de görülmektedir.

Turizm işletmelerinin pazarlama kararlarını en çok etkileyen ekonomik göstergeler; enflasyon, üretici fiyat indeksi (ÜFE), toptancı fiyat indeksi (TEFE), tüketici fiyat indeksi (TÜFE), gayrisafi millî hasıla (GSMH), kişi başına düşen millî gelir (KBMG), harcanabilir gelir, keyfe bağlı harcanabilir gelir, tasarruf eğilimleri ve vergilerdir.

GSMH, kalkınmanın önemli bir göstergesidir ve GSMH arttıkça tüketim artar ve üretimi de arttırır. Milli gelirdeki artışın ekonomiye ve tüketime olumlu etkisinin olabilmesi için kalkınma hazının nüfus artış hızından fazla olması gerekir.

KBMG’den dolaysız vergiler düşüldükten sonra ortaya çıkan geliri ifade eden harcanabilir gelir (HG) de tüketicinin nihai gelirini ifade ettiği için pazarlamacılar için önemlidir. Buna ek olarak, tüketicilerin zorunlu gereksinimler için harcanan miktardan geriye kalan geliri ifade eden keyfe bağlı harcanabilir gelir (Nakip, Varinli ve Gülmez, 2012) de turizm pazarlamacılarını yakından ilgilendirmektedir.

Yurt içi pazara hitap eden otellerde, çocuklara yönelik pazarlama uygulamalarının gündeme getirilmesinin önemine işaret edebilir. Benzer şekilde, ülkemizde 65 ve daha yukarı yaştaki nüfusun oranı ise yüzde sekizdir. Yaşlı nüfusun artması, termal turizm ve sağlık turizmi alanında hizmet sunan turizm işletmeleri için gelecekte önemli pazar fırsatları sunabilecektir.

Kalkınmış ülkelerde bekâr yaşayanların sayısının yüksek olduğu bilinmektedir (Nakip, Varinli ve Gülmez, 2012). Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü (ASAGEM) tarafından yürütülen, 2006 ve 2011 verilerinin kullanıldığı Türkiye Aile Yapısı Araştırması (TAYA) Tespitler ve Öneriler çalışmasının sonuçları da bu görüşü desteklemektedir.

Turizmin de sermayesini oluşturan dünya üzerindeki doğal kaynakların tükenmeye başlaması ve ekolojik dengenin bozulması, tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de çevrenin korunmasına yönelik bilinci arttırmıştır. Bu anlamda, işletmecilerin bireysel girişimlerine ilave olarak, kamusal anlamda da birtakım girişimlerin başlatıldığı bilinmektedir. Bunlardan biri de, Yeşil Yıldız Projesi’dir. Yeşil Yıldız uygulaması, 2008 yılında başlamıştır. T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın başlattığı “Çevreye Duyarlı Konaklama Tesisleri” projesi kapsamında, Bakanlık belgeli konaklama tesislerine, belirlenen kriterlere uymaları koşuluyla verilen mevcut Turizm İşletmesi Belgelerindeki yıldızların yeşil olarak gösterildiği ve plaketlerinin üzerinde çevreye duyarlı tesis ibaresinin yazıldığı bir çevre etiketi (eko-label) uygulamasıdır.

Ekolojik kaynakların korunması ve çevresel değerlerin standardizasyonu bağlamında gündeme gelen bir diğer uygulama ise Mavi Bayrak’tır. Mavi Bayrak, turizm yörelerindeki birtakım çevresel değerlerin turizme uygunluğunu standardize eden bir uygulamadır. Mavi Bayrak’a sahip olan bölgelerin, turizm pazarlaması uygulamalarında bu belgeyi ön plana çıkardıkları gözlenmektedir (Kozak, 2010).