Turizm Yatırımlarına Dair Hukuki Düzenlemeler

2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu’nun yürürlüğe girdiği 1982 yılından bugüne, ülkemize gelen turist sayısında yaklaşık 22 kat, turizm gelirlerinde ise yaklaşık 62 kat artış kaydedilmiştir. Söz konusu artışta, turizm işletmelerine sağlanan teşvik ve destekler önemli bir paya sahiptir.

Turizm sektöründe 2634 sayılı Turizm Teşvik Kanunu ve diğer mevzuatta yer alan teşvik tedbirleri ile istisna, muafiyet ve haklardan yararlanabilmek için Kültür ve Turizm Bakanlığından turizm yatırımı belgesi veya turizm işletmesi belgesi alınması zorunludur. Belgeli yatırımlara, Bakanlıkça belirlenen süreler içinde başlanması ve yatırımın tamamlanarak işletmeye açılması zorunludur. Ancak yine Bakanlıkça kabul edilen zorunlu sebeplerle bu süre uzatılabilir.

2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu’nun 16. maddesi uyarınca turizm belgeli yatırım ve işletmelere ekonomik kolaylık sağlanması adına elektrik, havagazı ve su ücretlerinin o bölgedeki sanayi ve meskenlere uygulanan tarifeye kıyasla daha uygun tarifeden tahsil edileceği kabul edilmiştir

• Gümrük vergisi muafiyeti
• Katma Değer Vergisi (KDV) istisnası
• Gelir vergisi stopajı desteği
• Sigorta primi işveren hissesi desteği

• Gümrük vergisi muafiyeti
• KDV istisnası
• Vergi indirimi
• Sigorta primi işveren hissesi desteği
• Yatırım yeri tahsisi
• Faiz veya kâr payı desteği
• Gelir vergisi stopajı desteği
• Sigorta primi desteği

KOSGEB, 1990 yılında 3624 sayılı Kanun ile ülkenin ekonomik ve sosyal ihtiyaçlarının karşılanmasında küçük ve orta ölçekli işletmelerin payını ve etkinliğini artırmak, rekabet güçlerini ve düzeylerini yükseltmek, sanayide entegrasyonu ekonomik gelişmelere uygun biçimde gerçekleştirmek amacıyla kurulmuştur. 

• Oteller ve moteller,
• Kamp yerleri ve diğer kısa süreli konaklama
yerleri,
• Gençlik hostelleri ve dağ barınakları,
• Kamp yerleri (karavan alanları dâhil),
• Başka bir yerde sınıflandırılmamış diğer konaklama yerleri,
• Lokantalar, pastaneler vb. yerler,
• Seyahat acenteleri ve tur işletmelerinin faaliyetleri.

• 518 sayılı Vergi Usul Kanunu Tebliği ile
turizm sektörü, mücbir sebepten etkilenen
sektörler arasına alınmış ve vergi ödevleri
ertelenmiştir.
• Turizm sektöründe faaliyet gösteren işletmelerin kısa çalışma ödeneğinden yararlanması sağlanarak istihdam desteklenmiştir.
• İşletmelerin kredi ödemelerinin ertelenmesi
ve devlet destekli düşük kredi temin edilebilmesi sağlanmıştır.
• İç hat uçuşlarında KDV oranı %18’den
%1’e indirilerek, turizm sektörüne katkı
sağlanması amaçlanmıştır

Ülke tanıtımında önemli katkı sağlayan turist rehberlerinin mesleki faaliyetlerine dair 2012 yılına kadar ayrıca öngörülmüş hukuki bir düzenleme bulunmamaktadır. 22.06.2012 tarihinde yürürlüğe giren 6326 sayılı Turist Rehberliği Meslek Kanunu ile turist rehberliği, hukuki düzenlemeye kavuşmuştur. 

6326 Sayılı Turist Rehberliği Meslek
Kanunu ile turist rehberliği mesleğine kabule, meslek içi eğitime ve mesleğin icrasına, turist rehberleri odaları ile turist rehberleri odaları birliklerinin kuruluşuna, organlarının niteliklerine ve seçimlerine, organlık
niteliğini yitirme hâl ve usullerine, görev ve yetkilerine, çalışma usullerine, üyeleri ile olan karşılıklı hak ve
yükümlülüklerine, gelir ve giderleri ile bütçelerine, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın mesleğe ilişkin görev
ve yetkilerine, meslek kuruluşlarıyla işbirliğine ve turist rehberliği meslek kuruluşlarının ilgili Bakanlıkça
denetlenmesine dair usul ve esaslar düzenlenmiştir

6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu ile yabancıların Türkiye’ye girişleri, Türkiye’de
kalışları ve Türkiye’den çıkışları ile Türkiye’den koruma talep eden yabancılara sağlanacak korumanın kapsamına ve uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar düzenlenmiştir

• 90 güne kadar vizeyle veya vizeden muaf
olarak gelenler, vize süresi veya vize muafiyeti süresince,
• Vatansız kişi kimlik belgesi sahibi olanlar,
• Türkiye’de görevli diplomasi ve konsolosluk
memurları,
• Türkiye’de görevli diplomasi ve konsolosluk
memurlarının ailelerinden Dışişleri Bakanlığınca bildirilenler,
• Uluslararası kuruluşların Türkiye’deki temsilciliklerinde çalışan ve statüleri anlaşmalarla belirlenmiş olanlar,
• Türkiye Cumhuriyeti’nin taraf olduğu anlaşmalarla ikamet izninden muaf tutulanlar,
• 5901 sayılı Kanun’un 28. maddesi kapsamında olanlar (Türk vatandaşlığından çıkmalarına rağmen bazı haklar tanınan kişiler),
• Uluslararası koruma başvurusunda bulunanlar ile bu statüyü kazanan kişiler vize başvurusundan muaftır.

• 18 yaşını bitirmiş olmak,
• Türk Ceza Kanunu’nun 53. maddesinde
belirtilen süreler geçmiş olsa bile; kasten
işlenen bir suçtan dolayı 5 yıl veya daha fazla süreyle ya da devletin güvenliğine karşı
suçlardan, Anayasal düzene ve bu düzenin
işleyişine karşı suçlardan, millî savunmaya
karşı suçlardan, devlet sırlarına karşı suçlardan ve casusluk, basit veya nitelikli zimmet,
irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına
fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama, kaçakçılık veya
vergi kaçakçılığı suçlarından hapis cezasına
mahkûm olmamak,
• Ticari itibar bakımından yeterli olmak,
• 1618 sayılı Kanun’un 30. maddesi hükmüne göre cezalandırılmamış olmak.

• Turizm tesislerinin yerleşme özellikleri ve mahallerin düzenlenmesi,
• Personelin nitelikleri ve personele yönelik düzenlemeler,
• Turizm tesislerinde yer alan tanıtım, bilgilendirme ve fiyat tarifelerine yönelik düzenlemeler,
• Turizm tesislerindeki sağlık, temizlik, güvenlik ve çevrenin korunmasına yönelik düzenlemeler

• Konaklama tesisleri
• Gastronomi tesisleri
• Sağlık tesisleri
• Spor tesisleri
• Kongre ve rekreasyon tesisleri
• Kırsal turizm tesisleri
• Özel tesisler
• Bileşik tesisler
• Diğer tesisler

Gastronomi tesisleri; yemek kültürünün bir turizm ürünü hâline getirilerek müşteriye sunulduğu; yöresel, geleneksel, ulusal veya uluslararası özellik taşıyan, mutfak ve yiyecek -içecek servisinin yapıldığı, ülke turizmine katkı sağladığı bilinen ve bu yönleriyle Bakanlık tarafından desteklenmeleri uygun görülen yeme-içme tesisleridir.)

Konaklama tesisleri; otel, motel, tatil köyü, pansiyon, apart otel, butik oteller, özel konaklama tesisleri ve hosteller olmak üzere 7 farklı kategoride
düzenlenmiştir

Konaklama tesisleri; otel, motel, tatil köyü, pansiyon, apart otel, butik oteller, özel konaklama tesisleri ve hosteller olmak üzere 7 farklı kategoride
düzenlenmiştir. 

2634 sayılı Turizm Teşvik Kanunu ile sağlanan
teşvikler; kamu arazilerinin turizm yatırımlarına
tahsisi, elektrik, havagazı ve su ücretlerinde indirim, haberleşme kolaylıkları, yabancı personel ve
sanatkâr çalıştırılabilmesinde kolaylık sağlanması
ve alkollü içki satışına ilişkin düzenlemedir.

Türkiye Kalkınma Bankası