TURİSTİK ALANLARDA MEKAN TASARIMI

Bilim, kültür, din ve güzel sanatlarla ilgili olmak ve sosyal yaşama konu olmuş bilimsel ve kültürel açıdan özgün değer taşımak şeklinde ifade edilen nitelik boyutuna girmektedir. Doğru cevap B’dir.

Bütün insanlığın ortak mirası olarak kabul edilen evrensel değerlere sahip kültürel ve doğal varlıkları dünyaya tanıtmak, toplumda söz konusu evrensel mirasa sahip çıkacak bilinci oluşturmak ve çeşitli sebeplerle bozulan, yok olan kültürel ve doğal değerlerin yaşatılması için gerekli işbirliğini sağlamak amacıyla UNESCO’nun 17 Ekim – 21 Kasım 1972 tarihleri arasında Paris’te toplanan 17. Genel Konferansı kapsamında, 16 Kasım 1972 tarihinde “Dünya Kültürel ve Doğal Mirasının Korunmasına Dair Sözleşme” kabul edilmiştir. Doğru cevap A’dır.

Pamukkale ve Hierapolis Milli Parkı, UNESCO Dünya Mirası Listesindeki hangi miras alanı hem kültürel hem de doğal varlıklar kategorisine girmektedir. Doğru cevap C’dir.

Anadolu’nun yaşam kültürü çok zengindir ve bunun doğal sonucu, yaşamın mekânlara yansıması olarak tanımlanan konutların da gerek nitelik ve gerekse nicelik olarak çok zengin olmasıdır. Bartın, Foça, Alaçatı, Safranbolu, Mardin, Göreme, Eskişehir/Odunpazarı evleri bu konuya örnek olarak verilebilir. Doğru cevap D’dir.

Kültür turizmi, yerel toplumların ekonomik, sosyal ve kültürel gelişiminde önemli rol oynamaktadır. Doğru cevap A’dır.

Alanyazında; doğal ve kültürel mirasın korunmasında koruma kavramının geliştirme ve değerlendirme ile bütünleştirilmesi gerektiği vurgulanmaktadır. Ayrıca; korumanın sağlanması için yasa ve kuruluşun tek başına yeterli olamayacağı, değerlerin korunması ve yaşatılması konusunun çok sayıda kişi ve kuruluşu (yerel halk, sivil toplum kuruluşları, devlet, turizm sektörü vb.) ilgilendirdiği vurgulanmaktadır. Doğru cevap E’dir.

Kültür varlıklarını ya da kültür mirasını ortak ilkeler doğrultusunda evrensel boyutta korumak için oluşturulan önemli uluslararası kuruluşlar ve sözleşmeler vardır. UNESCO kültürel mirasın korunmasını hedefleyen kuruluşların başında yer almaktadır. Doğru cevap D’dir.

Yeniden Yapım (Rekonstrüksiyon): Tümüyle yıkılmış, yok olmuş ya da çok harap durumda olan bir mekânın veya sitin elde bulunan belgelere dayanılarak yeniden yapılması ancak özel durumlarda kabul edilen bir uygulamadır. Doğru cevap C’dir.

Four Seasons Oteli, Sultanahmet: Tarihi Yarımada`nın merkezinde, Osmanlı İmparatorluğu`nun idari gücünü günümüze taşıyan tarihi yapıların arasında yer almaktadır. 1918-1919 yıllararı arasında zamanın modern bir mimarı tarafından, ilk olarak hapishane olarak tasarlanan bina, sanat ve mimarlık tarihi açısından büyük önem taşımakta ve bugün lüks, rahat bir otel olarak kullanılmaktadır. Doğru cevap A’dır.

Wellington Museum, Waterloo: 18. Yüzyıldan kalma bu bina, o dönemlerde Wellington Dükü’nün karargâh olarak kullandığı tarihi bir yapıdır. Waterloo Savaşının geçtiği bu bölgedeki bu yapı günümüzde savaş müzesi olarak yenilenmiş ve işlev kazandırılmıştır. Her yıl binlerce turist bu müzeyi ziyaret etmektedir. Doğru cevap C’dir.

Havuzlu Asmazlar Konağı, Safranbolu; Anadolu’nun en iyi korunmuş kasabalarından biri olan Safranbolu’da yer alır. Şehirdeki su kültürü, zamanında oldukça ileri olduğundan bir kısım büyük konaklarda havuzlu odalar bulunmaktadır. Buna en güzel örnek de türünde hala tek kalabilmeyi başarmış; kendi üslubuna sadık kalınarak restore edilen “Havuzlu Asmazlar Konağı”dır. 1992’te Safranbolu Meslek Yüksek Okulu bünyesinde Restorasyon bölümü açılır. 1994’te Safranbolu’nun UNESCO tarafından Dünya Mimari Miras Listesine alınması gerçekleşir

Öküz Mehmet Paşa Hanı, Kuşadası; Kuşadası iskelesi yakınında 1618 yılında Sadrazam Öküz Mehmet Paşa tarafından yaptırılmıştır. Kervansaray, 1966 yılında onarılmıştır. Günümüzde otel olarak kullanılmaktadır.

Bir kültürel miras ürünü; bir müze ya da tarihi mekân gibi somut bir şeydir.

Üzerinde bulunduğu zeminin sağlamlaştırılması; çatlamış, dağılma tehlikesi gösteren düşey taşıyıcıların çevrelerinin metal çemberlerle sarılarak sıkıştırılması çok eski çağlardan bu yana uygulanan bir sağlamlaştırma tekniğidir. Bu tekniğin uygulandığı örnekler İstanbul’da sıkça görülmektedir; camilerin son cemaat yerlerinde, ya da iç mekânlarında deprem, yangın gibi nedenlerle çatlayan sütunlar, çemberlerle sarılarak pekiştirilmişlerdir. Metal gergiler ya da çubuklar

kullanılarak duvarlar birbirine bağlanır, ya da düşeyden ayrılmış bir duvar gerideki sağlam

bölüme tutturularak, yerinde korunmaya çalışılır.

Bütünleme(Reintegrasyon): Bir bölümü hasar görmüş, ya da yok olmuş yapı ve öğeleri, ilk tasarımlarındaki bütünlüğe kavuşturacak biçimde geleneksel ya da çağdaş malzeme kullanarak tamamlama işlemine bütünleme adı verilmektedir.  Bütünleme yapabilmek için ilk tasarıma ilişkin sağlıklı veriler gereklidir; örneğin bir son cemaat yerinin yarısı yıkılmışsa, tekrar eden öğelerin varlığından ve simetriden yararlanılarak bütünleme yapılabilir. Bütünleme ancak gerçek yapısal verilere, ya da belgelere dayandırıldığında kabul edilebilen bir uygulamadır. Güvenilir verilere dayanmadan, yalnız varsayım ve analojilerden hareket edilerek yapılan bütünlemelerin hatalı olması kaçınılmazdır.

Çevresel değerli mekânlar, kent ve çevre kimliğine katkıda bulunan, kültür varlığı niteliğindeki yöresel yaşam biçimini yansıtan yapılardır. Bu gruptaki yapıların çok büyük bir bölümünü geleneksel konutların oluşturduğu anlaşılmaktadır. Bartın, Foça, Alaçatı, Safranbolu, Mardin, Göreme, Eskişehir/Odunpazarı evleri bu konuya örnek olarak verilebilir.

Rölöve, bir yapının bütün boyutlarını ölçerek plan, kesit ve görünüşünü yeniden çıkarma anlamına gelen mimari bir terimdir.

Yeniden Yapım (Rekonstrüksiyon); tümüyle yıkılmış, yok olmuş ya da çok harap durumda olan bir mekânın veya sitin elde bulunan belgelere dayanılarak yeniden yapılması ancak özel durumlarda kabul edilen bir uygulamadır. Rekonstrüksiyonun gerçekleşebilmesi için yeniden yapımı olanaklı kılacak teknik verilerin, fotoğraf, rölöve ve benzeri grafik belgelerin var olması gerekir.

Çeşme kalesi, 1508 yılında Osmanlı Padişahı II. Beyazıt tarafından, Aydın Valisi Mir Haydar aracılığıyla, Mimar Ahmet oğlu Mehmet’e yaptırılmıştır. Çeşme Kalesi, lokanta haline getirilmiştir.

2018 yılında da Göbeklitepe Arkeolojik Alanı listeye eklenmiş ve Türkiye’nin UNESCO Dünya miras Listesi’ne giren eser sayısı 16’ya yükselmiştir.