TURİSTİK ALANLARDA MEKAN TASARIMI

Dünya tarihinde ilk kez Londra’nın daha sonra Paris ve New York’un nüfusu 1 milyonu geçmiştir.

Yer, daha fazla deneyimlenen ve etkileşimde bulunulan çevre iken, mekân daha soyut ve mutlak bir kavram olarak anlaşılmaktadır. Buna göre yer daha kişisel iken mekân daha büyük ve daha az kişisel olanı anlatmaktadır.

Yer Bağımlılığı : Çeşitli amaç ve aktiviteler için fırsat sağlayan ortamlar olarak kavramsallaştırılmaktadır.

Homojen bölgeler şekilsel veya tekdüze bölgeler olarak da adlandırılırlar. Homeojen bölgeler, birbirine yakın özellikler gösteren, birbirine bitişik diğer bir deyişle komşu alanlar grubudur. Örneğin İstanbul ve Ankara aynı sosyo- ekonomik gelişmişlik düzeyine sahip olsa da birbirine bitişik olmadıkları için homojen bölge oluşturmazlar. Ancak Edirne, Tekirdağ, Kırklareli komşu homejen alanlar oldukları için homojen bölgeler oluşturabilirler.

Mekân; şehir, köy, bölge, ülke, kıta, kıyı vb. gibi alanları ifade etmektedir. Oysa turizmle ilgili mekân denildiğinde “turistik şehir, turistik merkez, turizm bölgesi, her türlü coğrafi birimdeki turizm alanı vb.” anlaşılmaktadır. Aslında bu mekânların hepsi turizm literatüründe “destinasyon” adı altında toplanmaktadır

Başlıca jeomorfolojik unsurlar; vadi, tepe, ova, dağ ve kıyılar başlıca jeomorfolojik şekilleri meydana getirmektedir.

Göller, akarsular, çağlayanlar da sulardan kaynağını alan mekânlardandır. Kaplıcaların çekiciliği de su kaynağına dayansa da jeolojik yapının etkisi belirginleşmektedir. Diğer bir grup ise coğrafi görünümün özelliklerinden kaynaklanmaktadır. Bunlara örnek olarak; peribacaları, travertenler, kanyonlar, volkanik şekiller, mağalar, dağlar verilebilir.

Ulaşılabilirlik: tüm güzergâhları, ulaşım araçlarını ve terminalleri kapsayan ulaşım sistemi ve fiyat, zaman, emniyet ve güvenlik bakımından uygunluk.

Dini Mekânlar: Cami, sinagog, tapınak, kilise, katedral, şapel, mezarlık, türbe, hac merkezleri.

Kültürel Miras Mekânları: Kale, hisar, tarihi doğum yerleri, tarihi binalar, tarihi evler, köşk, yalı, köyler/ kasabalar, hayalet kasabaları, folklor; müzeler, anıtlar, harabeler, aborjinlerin, yerlilerin, tarih öncesi çağların ve Bronz Çağı’nın yapıları, şehrin sembolleri, savaş alanları, tarihi caddeler ve patikalar vb.

Rekreasyon Mekânları: Çocuk parkı, golf sahası - kayak tepesi, tenis kortları, doğal yollar, yürüyüş yolları, atla gezinti yapılan alanlar, bisiklet parkurları, kanallar, tekerlekli paten alanları, buz pateni pisti, stadyum; oyun alanları; yüzme havuzu vb.

Ulaşım Mekânları: Havaalanları, limanlar, gar, istasyon, marina, terminal vb. mekânlar.

Mekânın tasarlanmasında mimari biçim organizasyonu önem taşımaktadır. Mekânın objektif ve sübjektif olma özellikleri vardır. Bunun yanı sıra mekân iç/dış mekân, doğal/yapay mekân, geleneksel/çağdaş mekân, özel/genel mekân veya pozitif/ negatif mekân olarak sınıflandırılabilir.

Fiziksel biçimler, o yerde yapılan etkinlikler ve o yere yüklenen anlamlar yer
duygusunu oluşturan unsurlardır.

Dünya tarihinde ilk kez Londra’nın daha sonra Paris ve New York’un nüfusu 1 milyonu geçmiştir.

Mekân; iç/dış mekân, doğal/yapay mekân, geleneksel/çağdaş mekân, özel/genel mekân veya pozitif/negatif mekân olarak sınıflandırılabilir.

Günümüzde turizmle birlikte özgünlüğünü ve kültürel kimliğini kaybeden bu mekânların, tasarlanması ve plânlanmas aşamasında; imaj, kimlik ve anlam oluşturabilmenin üzerinde önemle durulmaktadır. Buna göre turizm mekânlarının tasarlanmasında; doğal, kültürel ve çevresel özelliklere uyum sağlamanın yanında mekânı kullanacak olan gerek yerel halk gerek turistlerin fiziksel ve psikolojik ihtiyaçlarını gözetme ve yatırımcı ve işletmecilerin isteklerinin gözetilmesi önem taşıyan konular arasındadır.

Plajlar, doğal turizm mekanlarına örnek olarak verilebilir.

Bir görüş çerçevesi içinde yer alan bütün doğal ve kültürel çevrenin meydana getirdiği bir kompozisyona peyzaj denir.

Butler (1980) Turizm Alanları Yaşam Döngüsü Teorisini geliştirmiştir. Butler, bu teoride aslında ürün yaşam döngüsünün altını çizmektedir. Teoride turizm gelişmesi izleyen evreler; keşif, katılım, gelişme, sağlamlaştırma, durağanlaşma, düşüş ya da yeniden canlanma evreleridir.

Edirne ve Tekirdağ komşu homojen alanlar oldukları için homojen bölgeler oluşturabilirler.