TURİSTİK ALANLARDA MEKAN TASARIMI - Deneme Sınavı - 21

Turistik mekânlarda sürdürülebilirliğin ölçümü için nicel göstergeler şu şekildedir;

Nitel göstergeler ise:

Dünya tarihinde ilk kez Londra’nın daha sonra Paris ve New York’un nüfusu 1 milyonu geçmiştir.

Yer, daha fazla deneyimlenen ve etkileşimde bulunulan çevre iken, mekân daha soyut ve mutlak bir kavram olarak anlaşılmaktadır. Buna göre yer daha kişisel iken mekân daha büyük ve daha az kişisel olanı anlatmaktadır.

Yer Bağımlılığı : Çeşitli amaç ve aktiviteler için fırsat sağlayan ortamlar olarak kavramsallaştırılmaktadır.

Mekân; şehir, köy, bölge, ülke, kıta, kıyı vb. gibi alanları ifade etmektedir. Oysa turizmle ilgili mekân denildiğinde “turistik şehir, turistik merkez, turizm bölgesi, her türlü coğrafi birimdeki turizm alanı vb.” anlaşılmaktadır. Aslında bu mekânların hepsi turizm literatüründe “destinasyon” adı altında toplanmaktadır

Başlıca jeomorfolojik unsurlar; vadi, tepe, ova, dağ ve kıyılar başlıca jeomorfolojik şekilleri meydana getirmektedir.

Göller, akarsular, çağlayanlar da sulardan kaynağını alan mekânlardandır. Kaplıcaların çekiciliği de su kaynağına dayansa da jeolojik yapının etkisi belirginleşmektedir. Diğer bir grup ise coğrafi görünümün özelliklerinden kaynaklanmaktadır. Bunlara örnek olarak; peribacaları, travertenler, kanyonlar, volkanik şekiller, mağalar, dağlar verilebilir.

Ulaşılabilirlik: tüm güzergâhları, ulaşım araçlarını ve terminalleri kapsayan ulaşım sistemi ve fiyat, zaman, emniyet ve güvenlik bakımından uygunluk.

Rekreasyon Mekânları: Çocuk parkı, golf sahası - kayak tepesi, tenis kortları, doğal yollar, yürüyüş yolları, atla gezinti yapılan alanlar, bisiklet parkurları, kanallar, tekerlekli paten alanları, buz pateni pisti, stadyum; oyun alanları; yüzme havuzu vb.

Ulaşım Mekânları: Havaalanları, limanlar, gar, istasyon, marina, terminal vb. mekânlar.

Destinasyon: Turist çekim merkezleri, turistler tarafından ziyaret edilen gezip-görülen ülkeler, bölgeler, yöreler, kasabalar, köyler, kırlar, alanlar ve diğer coğrafi ünitelerdir.

Doğal Kaynaklar : Su • İklim • Hava

Anıtlar, köy evleri, gecekondular ve sarayların her biri beşeri çevreyi oluşturan mekânlar olarak nitelendirilebilir.

Çevre kalitesinin geliştirilmesi: Turizm hava, su, gürültü, atık ve diğer çevresel problemlerin giderilmesinde bir teşvik unsuru olarak yardımcı olabilir. Bununla birlikte binaların uygun şekilde tasarımlanması, bakım gibi unsurlarla çevresel estetiğin oluşturulmasına ve çevre kalitesinin arttırılmasına da yardımcı olur. Bu da mekânların kalitesini arttırır.

Ekolojik bozulmalar: Turizmde plansız ve uygunsuz bir şekilde yapılan gelişmeler ve kolayca bozulabilen çevrelerin turistler tarafından aşırı kullanımları sonucu çeşitli ekolojik problemler ve hasarlar oluşabilmektedir. Örneğin; hayvanların kontrolsüz şekilde fotoğraflarının çekilmesi ve beslenmesi, hayvanların davranışları üzerinde olumsuz etkilere yol açabilmektedir. Yine doğal mekânların bu ekolojik bozulmalardan etkileneceği aşikârdır.

Bir alanın taşıma kapasitesini etkileyen ekolojik faktörler şunlardır:
• İklim
• Bitki Örtüsü
• Yer Şekilleri
• Yeraltı suları
• Hayvan Türleri

Turistik bir alanın taşıma kapasitesi değişkenlik gösterir. Bu değişkenliğin oluşmasında etkili olan pek çok faktör bulunmaktadır. Bu faktörler; sürekli gelişen teknoloji, nüfus artışı veya azalışı, eğitim ve doğal afetler olarak sıralanabilir. Bu faktörlerden biri olan nüfus artışı ise bir taşıma kapasitesini etkileyen en şiddetli etken olarak adlandırılabilir.

Turizm mekânlarının biyolojik kapasiteleri aşağıdaki alanlarda ölçülebilmektedir:
• Gürültü
• Araçlardan karbondioksit, nitrojen oksit gibi zararlı gazların ortaya çıkması
• Enerji tüketimi
• Atıklar
• Geri dönüşüm
• Su
• Trafik/Kalabalık
• Turizm ve Koruma

Yıllık Fiziksel Kapasite = Sürdürülebilir Fiziksel Kapasite X Faaliyette Olduğu Dönem Süresi

Turizmin olumsuz etkilerinin ortaya çıkmasının nedenleri arasında; turistik yoğunlaşma, turistik faaliyetler ve planlama sorunları önemli rol oynamaktadır