TURİST REHBERLİĞİ

Etik kavramının felsefi açıdan ele alınması Aristoteles ile başlamıştır. Felsefi-etik düşüncenin tarihsel kökeni İ.Ö. 5. – 6. Yüzyıla kadar gitmekte, bu dönemde Hint ve Çin felsefeleri ile özellikle İlkçağ Yunan felsefesinde etik ile ilgili çalışmalar yapıldığı bilinmektedir (Atayman, 2005: 19).

Kültür: Kültür, inanç ve davranışlar ile nesilden nesile aktarılan ve bir toplumda yaşayanların öğrendikleri ve paylaştıkları her şeyi kapsar (Özkalp, 2005). Karmaşık bir yapıya ve geniş bir içeriğe sahip olan
kültür bir toplumun yaşam biçimini yönlendiren ve paylaşılan değerler bütünü olarak tanımlanabilir.

Bu temel ilkelerden hareketle, temel olarak beş farklı etik sistemi geliştirilmiştir (Hitt, 1990’dan aktaran Kılavuz, 2004): Amaçlanan Sonuç Etiği: John Stuart Mill tarafından temsil edilen bu sistem bir eylemin ahlaki açıdan doğruluğunu elde edilen sonucun istenilen düzeye yakınlığı ile ifade etmektedir. Bu sistemde bir eylemin etik ya da etik dışı olduğuna karar verebilmek için eylemin sonucunun ortaya çıkması gerekmektedir.

Kural Etiği: Immanuel Kant tarafından savunulan bu sistemde bir eylemin doğruluğunu ya da yanlışlığını yasalar ve kurallar belirlemekte, dolayısıyla etik değerlere ancak kurallara uyulması durumunda ulaşılabileceği düşünülmektedir.

Toplumsal Sözleşme Etiği: J. Jack Rousseau’nun öncülüğünü yaptığı bu sisteme göre birey tek başına var olamayacağı için toplumun genel kurallarına uymak durumundadır. Toplumsal sözleşme etiği, devletin işlevselliği ve gücü bireylerin aynı değerler etrafında bir görüş birliğine varması gerektiğini savunur.

Sosyal Yaşam Etiği: Kişinin sosyal yaşam içerisinde kurduğu ilişkilerde uyması gereken kurallar bütünüdür. İnsanların kendi aralarındaki ilişkilerde ve doğadaki diğer canlılarla kurduğu ilişkilerde uyması gereken kurallar sosyal yaşam etiğinde ele alınmaktadır.

Kişisel Etik: Martin Buber’in öncülüğünü yaptığı kişisel etik sistemi, bireyin kendi çabaları ve vicdanı ile doğruyu bulabileceğini savunan bir
yaklaşımdır. Kişisel etik, kişinin toplum içerisindeki bireysel duruşunu belirler. Bu etik anlayış bireyin ahlaki alt yapısını temel alır. Bireyin yaşadığı ve çevresinde yaşanan olaylar karşısında gösterdiği
tepkiler ya da koyduğu tavırdır.

Empati: Bir insanın kendisini başkasının yerine koyabilmesi, olaylara onun gözünden bakabilmesidir.

İşletmeler açısından ise hem örgütsel fonksiyonların hem de yönetsel faaliyetlerin değerlendirilebilmesi açısından etik konusu dört başlık altında incelenmektedir (Kırel, 2000; Bahar, 2014; Aydın 2012):
Örgütsel Etik, İşletme Etiği, Yönetsel Etik, Mesleki Etik

Mesleğin özelliklerine ve toplum yapısına bağlı olarak değişiklik göstermekle birlikte tüm mesleklerin icrasında uyulması gereken temel etik ilkeler şöyle sıralanabilir (Bahar, 2014): Doğruluk, Yasallık,  Yeterlilik, Güvenirlik, Mesleğe bağlılık.