TURİST REHBERLİĞİ

Turist rehberliği mesleğini icra etmek için gerekli ruhsatname T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı'ndan alınır.

ÖSYM’nin Yabancı Dil Sınavı’ndan veya TUREB’in düzenlediği dil sınavından en az 75 almak koşulu yer alır.

Ülkesel yurtiçi uygulama gezi süresi en az 36 takvim günüdür.

Bölgesel yurtiçi uygulama gezi süresi, her bir bölge için en az 6
takvim günüdür.

Sagalassos Antik Kenti Burdur’un Ağlasun ilçesindedir.

Gölge Rehber; anlatım yapmayan ancak tüm gün turun başında olan ruhsatnamesi ve çalışma kartı bulunan rehbere denir.

OVID19 belirtileri gösteren (ateş, öksürük, burun akıntısı, nefes darlığı gibi belirtileri olan), COVID- 19 tanısı alan ya da COVID-19 temaslı olan turist rehberleri en az 14 gün çalışmamalıdır.

Kişisel bakım ve hijyene dikkat etmek Tutum başlığı altında yer alır.

Teknik yetkinlik Turist rehberinin sorumlu olduğu süreçler veya fonksiyonların içeriklerini yönetmede ihtiyaç duydukları eğitimlerin alınmasıyla uzmanlaştığı yetkinliktir.

Tur esnasında kimi zaman beklenmedik durumlarla da karşılaşılabilir. Bunlar; aracın kaza yapması, aracın arızalanması, gruptan birinin kaybolması, hastalanması veya ölümü, hırsızlık veya taciz olayları, vs.
olabilir. Bu gibi durumlarda, turist rehberinin soğukkanlılığını yitirmemesi
ve uygun düşünme ve problem çözme yetkinliklerini kullanmaları gerekmektedir.

Turistlerin seyahatlerinden memnun ayrılmasındaki en önemli faktörlerden biri olan turist rehberlerinin gerekli yaş, eğitim, dil puanı ve uygulama gezisi gibi bazı koşulları sağlaması gerekmektedir. 6326 Sayılı Turist Rehberliği Meslek Kanunu’nun İkinci Bölümü’nde “Turist Rehberliği” bölümü yer almaktadır. Madde 3’te turist rehberliği mesleğine kabul koşulları aşağıdaki şekilde belirlenmiştir:

• Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak,

• Başvuru tarihi itibarıyla onsekiz yaşını doldurmuş olmak,

• Üniversitelerin turist rehberliği bölümlerinin önlisans, lisans veya yüksek lisans programlarından mezun olmak veya üniversitelerin turist rehberliği bölümü dışındaki diğer bölümlerinden en az lisans düzeyinde mezun olduktan sonra, turizm sektörünün ihtiyaçları da dikkate alınarak belirlenen dillerde, gerektiği hâllerde belirlenen bölgelerde turist rehberliği sertifika programını başarıyla tamamlamak,

• Devletin güvenliğine karşı suçlar, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, millî savunmaya karşı suçlar, devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk, zimmet, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan mal varlığı değerlerini aklama veya kaçakçılık suçlarından; 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanununa muhalefetten mahkûm olmamak,

• T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığının desteğiyle Turist Rehberleri Birliği’nin (TUREB) düzenlediği her bölge için en az altı günlük veya en az 36 günlük ülkesel yurtiçi uygulama gezisine katılmak ve gezi sonunda düzenlenecek sınavda başarılı olmak,

• ÖSYM’nin Yabancı Dil Sınavı’ndan veya TUREB’in düzenlediği dil sınavından en az 75 almak,

• Daha önce turit rehberliği mesleğinden çıkarılmamış olmak

Üniversitelerin Turist Rehberliği bölümlerinin ön lisans, lisans veya yüksek lisans programlarından mezun olan ve yabancı dil yeterliliğine sahip bulunan (75 puan), uygulama gezisini tamamlamış adaylar turist rehberliği ruhsatname başvurusunu https://www.turkiye.gov.tr/ adresi üzerinden Kültür ve Turizm Bakanlığı altında yer alan kurum hizmetlerinden ve https://erehberbasvuru.kultur.gov. tr/ web adresinden gerçekleştirmelidir.

Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından mesleğe kabul koşullarını karşılayan ülkesel ve bölgesel turist rehberi adaylarının başvurusu kabul edildikten sonra turist rehberliği ruhsatnamesi düzenlenir ve adayın belirtmiş olduğu adrese gönderilir. Turist rehberliği ruhsatnamesini elde etmiş turist rehberi daha sonra ikamet ettiği ilde ya da iline en yakındaki turist rehberliği meslek odasına turist rehberliği meslek kaydını yaptırmalıdır. Örneğin ikametgâhı Eskişehir’de olan bir turist rehberi bu şehirde meslek odası olmadığı için başvuracağı ve bağlı olacağı turist rehberliği odası Ankara Turist Rehberleri Odası’dır (ANRO).

Turist rehberlerinden tur esnasında çok sağlıklı olması ve sağlığını tur boyunca koruması beklenir. Turist rehberlerinin özellikle çok merkezli kültür turlarında uzun yolculuklara ve ziyaret edilen ören yerlerinin sarp yamaçlar üzerine kurulu olması gibi zorlu koşullara rahatlıkla ayak uydurabilmesi gerekir. Bunun için fiziksel olarak dayanıklı olması gereken turist rehberinin özellikle seyahat temposunun yorucu olduğu programlarda da fiziksel olarak tükenmemek için sağlığına dikkat etmesi gerekmektedir. Uzun yolculuklar, turist rehberinin dinlenme fırsatı olmadan back to back (ardı ardına) turlara katılması, çok sıcak veya çok soğuk bir dönemde hizmet verilmesi ve turist rehberliği mesleğinin yüksek performans gerektirmesi gibi nedenlerden ötürü turist rehberliği mesleğinin fiziki güce dayalı olduğu bilinmektedir

Sezonluk çalışan turist rehberleri talebe bağlı olarak yılın belirli dönemlerinde yoğunluk yaşarken belirli dönemlerinde iş bulmakta zorlanmaktadır. Bu yüzden turist rehberleri, yılın bir bölümündeki kazançlarıyla tüm yıllık giderlerini karşılamak zorunda kalmaktadırlar. Bunun yanı sıra sezonluk ve düzensiz çalışma koşullarından dolayı emeklilik hakkı geç elde edilmektedir.

6326 sayılı Turist rehberliği Meslek Kanunu, Madde 37’de ‘turist rehberleri, taban ücret tarifesinde belirlenen ücretin altında turist rehberliği hizmeti sunamaz’ denir. Ancak seyahat acentaları düşük sezonda çalışan ve mesleğe yeni başlayan turist rehberlerine belirlenen taban ücret tarifesinin altında tura çıkmalarını teklif edebilmektedir. Bazı turist rehberleri acentalar tarafından sunulan bu ücreti rakip turist rehberlerinin çokluğu, turlara çıkma olanağının az olması ve tur sırasında tur katılımcılarına gerçekleştirilecek olası satışlardan alınacak komisyonlar gibi nedenlerden dolayı kabul ettikleri de bilinen bir gerçektir.

Etkin bir denetim mekanizması ile çözülebilecek kaçak turist rehberleri turist rehberliği mesleğinin karşı karşıya kaldığı en önemli sorunlardan biridir. Kültür ve Turizm Bakanlığının açıkladığı taban yevmiyelerin altında çalışılması, etkin bir denetleme mekanizmasının olmaması (Batman, 2003), gölge/gözetmen/çanta rehberlerin çalışması, alan kılavuzlarının, mihmandarların ve yabancı acente temsilcilerinin turist rehberleri gibi hareket etmeleri diğer bir deyişle kaçak turist rehberliği yapmalarının tam olarak önüne geçilememesi durumu denetim mekanizmasının yetersiz olmasıyla yaşanan sorunlar arasında yer almaktadır. Kaçak turist rehberleri; turist rehberliği mesleğinin karşı karşıya kaldığı en önemli sorunlardan biridir. Bu kişiler Kültür ve Turizm Bakanlığının belirlediği taban yevmiyenin altında bir ücretle tur yapmakta ve böylece haksız rekabet ortamı doğmaktadır. Bu durumda iş fırsatlarını kaçıran çalışma kartlı turist rehberleri işsiz kalmamak adına taban yevmiyenin altında çalışmak zorunda kalabilmekte ve hem yasal bir suç işlemekte hem de gelir kaybına uğramaktadır.

Bir mesleğin başarı ile icra edilebilmesinde meslek ile kişiliğin uyumu oldukça önemlidir. Mesleki uygunluk turist rehberinin performansını artırmakta ve bu durum da başarıyı beraberinde getirmektedir. Turist rehberleri, farklı dilleri konuşan, farklı inançlara sahip, farklı dünya görüşleri taşıyan ve hatta farklı ırklardaki turistlerle iletişim hâlinde . Bu kadar önemli bir mesleği icra eden turist rehberinin başarısında etkili olan kişilik özellikleri aşağıdaki gibidir: Dışa dönüklük: Dışa dönük bir kişiliğe sahip bir kişi cana yakın, girişken, enerjik, neşeli, heyecan arayan, baskın bir karakteri olan, konuşkan, cesur, samimi, iyimser, sosyal ve hırslıdır. Dışa dönük kişiler aynı zamanda duygularını iyi yönetmeyi becerebilirler:

Dışa dönüklük

Uyumluluk / Yumuşakbaşlılık

Öz-denetim / Sorumluluk

Gelişime açıklık

Duygusal denge

Turistlere seyahatleri sırasında bilgilendirme hizmeti veren ve bir destinasyonu her yönüyle temsil etme görevini üstlenen, aynı zamanda bir kültür elçisi olan turist rehberlerinin çok çeşitli bilgi ve becerilere sahip olması gerekmektedir. ProfesyonelTurist Rehberi (Seviye 5) Ulusal Meslek Standardı, Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Türkiye Seyahat Acentaları Birliği (TÜRSAB) tarafından hazırlanmış, MYK turizm, konaklama, yiyecek-içecek hizmetleri sektör komitesi tarafından incelendikten sonra MYK yönetim kurulunca onaylanmıştır. 

Bilgi

Beceri

Tutum

Gözlemlenebilir Davranış

stün Performans

Beceri: Doğal ya da tecrübe ile kazanılmış yeteneğe beceri denir. Turist rehberi kişilerarası iletişim, yönetim ve organizasyon, anlatım, ekip çalışması, öğrenme ve kendini geliştirme, yabancı dil becerisine sahip olmalıdır. İş organizasyonu yapabilmeli, tur organizasyonu yürütebilmeli ve tur sonu işlemlerini gerçekleştirebilmelidir.