TURİST DAVRANIŞI

Plasebo etkisi: En basit tabiriyle bir hastanın tedavi edici bir ilacı kullanmasına rağmen bu ilacın kendini tedavi edeceğine inanarak iyileşmesidir. Buradaki iyileşmeyi tıp bilimsel olarak açıklayamamaktadır

Türk Dil Kurumu (TDK) sözlüğüne göre algı; “bir şeye dikkati yönelterek o şeyin bilincine varma, idrak” anlamına gelirken (sozluk.gov.tr) aynı zamanda kişilerin içinde bulundukları çevreyi organize etme ve duyusal bilgileri düzenlemesine dayalı anlama ve farkına varma süreci olarak da bilinmektedir (Erişti vd., 2013: 48).

Tüketiciler ürünleri satın almadan önce onları tatmak, koklamak, onlara dokunmak, yani onları algılamak ve anlamak isterler çünkü tüketiciler algılanan risk düzeyini azaltmak ve ihtiyaçlarını en iyi şekilde karşılayacak çözümü bulmaya çalışmaktadırlar. Bu sebeple beş duyunun hepsine ya da çoğuna hitap edecek çeşitte uyaranlara dayanarak nesneleri algılamaya çalışmaktadırlar. Bunun sonucunda tüketicinin tutumları ve davranışları gelişmektedir. Algılanan riskin temelinde olumsuz sonuçlar yaşamama isteği, satın aldıktan sonra hissedebilecek pişmanlık veya şüpheleri azaltma isteği vardır. Yani tüketicinin kendini bir çeşit sigortalama sürecinde olduğu söylenebilir (Koç, 2019: 104).

Turist algılamalarını etkileyen faktörlerin başında turizm işletmelerindeki atmosfer gelmektedir çünkü bir turizm işletmesindeki atmosfer, müşterinin beş duyu organına hitap eden özelliklere sahiptir.

Bulgogi: Kore mutfağının en meşhur yemeklerin olup Korece “bul” ateş, “gogi” ise et içeren anlamına gelmektedir. Özetle marine edilmiş etin yüksek sıcaklıkta pişirilmesiyle elde edilen bulgogi, Kore’de barbekü kültürünün bel kemiğini oluşturmaktadır (hürriyet.com.tr).

Genel iletişim modeli, dört ögenin üzerine kurulmuştur. Bunlar; kaynak, mesaj, hedef ve ortam olup bu ögelerin karşılıklı etkileşimi tutum değişikliklerinin etkinliğinde rol oynamaktadır.

Tutum değişimi stratejilerinden birincisi bilişsel bileşene yönelik değişmeyi amaçlayan stratejidir. Bilişsel bileşene yönelik dört önemli strateji uygulanmaktadır;

Markanın nitelikleri hakkındaki inançları değiştirmek

Bu inançların göreceli önemlerini değiştirmek

Yeni inançlar ilave etmek

İdeal markanın özellikleri hakkındaki inançları değiştirmek

Gönderilen mesajın veya bilginin hedefe ulaşıp ulaşmadığı, hedefe ulaştı ise etkisinin ne olduğunun saptanmasında hedefin ortaya koyduğu tepki temel gösterge olup hedefin, kendisine gönderilen mesaj ya da enformasyona ilişkin olarak ortaya koyduğu tepki ise iletişim literatüründe “geri besle- me” olarak adlandırılır.

Araçsal değerler; dürüstlük, dost canlısı olmak ya da temizlik gibi tercih edilen davranışları kapsamakta olup kendini kontrol ve hırs gibi yetenekler ile yardımseverlik ve boyun eğme gibi ahlaki değerlerle ilişkilidir.

Rokeach Değerler Sistemi: Rokeach’ın yaptığı araştırmada araçsal değerler ve amaçsal değerler olmak üzere iki farklı değer türü olduğundan söz edilmektedir.

Renklerin psikolojik etkiler yarattığı gerçeği üzerine yapılan araştırmalarda termal merkezler gibi turizm işletmelerinde sakinleştirici özelliklerinden ötürü mavi veya yeşil renk kullanıldığı belirlenmiştir.

Kokular genellikle turistlerin uzun dönemli belleklerine yerleşmiştir. Bu nedenle bir kokunun yarattığı algı kişiden kişiye değişmektedir. Birine hoş gelen koku başkasını rahatsız edebilmektedir.  Bir turist, bir otelin lobisine giriş yaptığında ilk duyduğu kokuyu restoran ve diğer alanlardaki kokular takip etmektedir. Uluslararası zincir otel olarak faaliyet gösteren büyük otellerin bazıları kendilerine ait imza kokular tasarlamaktadırlar (Kara ve Temiz, 2018). Örneğin, Westin Hotels Dünya üzerinde sekiz şehirde bulunan otellerinde beyaz çay kokusunu bir kimliklendirme unsuru olarak kullanmaya başlamıştır.

İsveç’te bir hamburger zinciri olan Max, müşterilerine kulağa hoş gelen bir ses deneyimi yaratmak için şirket restoranlarında İsveç şarkılarının çalınması ile satışlarında artışlar olduğu gözlemlenmiştir.

Bilişsel Bileşen, kişinin bir nesne hakkındaki düşünce, bilgi ve inançları olup tutuma konu olan nesne, mal veya hizmet hakkında kişinin tüm inançlarını kapsamaktadır. Bu düşünce, bilgi ya da inançların ise doğru ya da gerçek olmaları şart olmamakla beraber bilgiler ne kadar gerçeğe dayanırsa o kadar kalıcı olmaktadır. Bilgilerin değişmesi durumunda tutumlar da değişmektedir.

Tutum, bir tepki gösterme biçimi değil belli bir tepkinin ortaya konulmasının ilk aşamasıdır yani birey; belli bir duruma, nesneye veya başka bir bireye yönelik bir tepki ortaya koymadan önce o tepkiye hazırlık olması için bir tavır almakta, bir duruş ortaya koymaktadır. Diğer bir ifadeyle kişi, belli bir tepki göstermek için kendisini konumlandırmakta ve o tepkiyi ortaya koymaya hazır duruma gelmektedir

Genel iletişim modeli, dört ögenin üzerine kurulmuştur. Bunlar; kaynak, mesaj, hedef ve ortam olup bu ögelerin karşılıklı etkileşimi tutum değişikliklerinin etkinliğinde rol oynamaktadır.

Tutum değişimi stratejilerinden birincisi bilişsel bileşene yönelik değişmeyi amaçlayan stratejidir. Bilişsel bileşene yönelik dört önemli strateji uygulanmaktadır;
1. Markanın nitelikleri hakkındaki inançları değiştirmek
2. Bu inançların göreceli önemlerini değiştirmek
3. Yeni inançlar ilave etmek
4. İdeal markanın özellikleri hakkındaki inançları değiştirmek

Hedonik Değerler, hayattan zevk almak, mutluluk ve diğerleri ile sıcak ilişkiler kurmaktan oluşur.

VALS ölçeğini geliştirenler için değer kavramı, “bir bireyin tüm tutum, inanış, fikir, korku, umut, önyargı, ihtiyaç, arzu ve isteklerini kapsayan bütünleşik bir set olup, birlikte bireyin nasıl davrandığını ya da davranacağını belirlemektedir. 1978 yılında geliştirilen bu ölçek ise pazardaki davranışları dikkate alarak toplumu dokuz farklı değer sisteminde ele almaktadır

Rokeach Değerler Envanterindeki amaçsal değerler arasında şunlar vardır: 

Aile güvenliği
Ahiret selameti
Barış içinde bir dünya
Başarı hissi
Bilgelik
Eşitlik
Güzellikler dünyası
Gerçek dostluk
Heyecanlı bir yaşam
İç huzur
Kendine saygı
Mutluluk
Olgun sevgi
Özgürlük
Rahat bir yaşam
Sosyal onay
Ulusal güvenlik
Zevk