Turist Tipolojileri

“insan tiplerini belirleme ve ayırt etme yöntemi”
olarak tanımlamaktadır.

“içinde bulunduğu grubun üyeleri ile birtakım
ortak özellikleri taşıyan turistlerin sınıflandırılmasına yönelik çalışmalar” olarak tanımlanabilir. 

Turist tipolojileri, bir yandan turizm talebini
analiz etmekte diğer yandan ise turistlerin seyahat
davranışlarının ayrıntılı bir şekilde anlaşılmasını
sağlamaktadır. Bu faydalarının yanı sıra turistik
ürün geliştirme, hedef pazarın seçilmesi ve tutundurma ile ilgili stratejik bakış açıları da sağlamaktadır 

Turist tipolojilerinin belirlenmesine yönelik
çalışmalarda ağırlıklı olarak 3 temel değişkenin
dikkate alındığı görülmektedir. Bu değişkenler; demografik değişkenler, sosyo-ekonomik değişkenler
ve psikografik değişkenlerdir. 

Demografik ve sosyo-ekonomik değişkenlerin turistlerin seyahat
davranışlarını açıklama konusunda yetersiz kaldığına yönelik görüşler söz konusudur. Bu nedenle
pek çok araştırmacı turist tipolojilerinin belirlenmesinde psikografik değişkenlerin dikkate alınması gerekliliğine vurgu yapmaktadır. 

Psikografik değişkenler arasında en çok tercih edilen özellikler
ise tutumlar, motivasyonlar, inançlar, değerler, motifler, ihtiyaçlar, arzular vb. olarak sıralandırılabilir

Psikografik Bölümlendirme: Tüketici
pazarlarını yaşam tarzlarına ve kişilik özelliklerine göre gruplara ayırmadır.

Pazar bölümlendirme, “heterojen bir yapıya sahip olan bütün pazarın nispeten
benzer ürünlere ihtiyaç duyan tüketici gruplarına
ayrılması işlemidir.” 

Turist tipolojilerinin belirlenmesi/kullanılması ile turist
gruplarının sahip oldukları ortak özellikler tespit edilmekte; istek ve gereksinimlerine daha iyi
odaklanılmaktadır.

 Söz konusu tipolojiler
destinasyona yönelik stratejilerin oluşturulmasında,
destinasyon çekiciliklerinin geliştirilmesinde, kişiselleştirilmiş hizmetlerin sunulabilmesinde ne bakımdan büyük
önem arz etmektedir

Eric Cohen'in 1972 yılında ileri sürdüğü modelde tanımladığı farklı turist tipleri şunlardır: 

1-Örgütlenmiş kitle turisti

2-Bireysel kitle turisti

3-Araştırıcı (kaşif) kitle turisti

4-Başıboş turist

Cohen’in turist tipolojisi turist-yerli halk etkileşiminin turistik seyahat düzenlemelerine, turistlerin
güdü, zevk, tercih ve beklentilerine göre farklılaştığını göstermektedir.

Plog’un önerisine göre destinasyonlar, gelişme düzeylerine ve hedeflerine bağlı olarak farklı turist tiplerini
hedef pazar olarak seçebilirler.

1989 yılında Amerikan Express tarafından ABD,
İngiltere, Batı Almanya ve Japonya’da 6500 kişi üzerinde yapılan araştırma sonuçlarına göre turistler
“maceraperest”, “kaygılı”, “hayalperest”, “tutumlu”
ve “şımarık” şeklinde gruplandırılmıştır. 

Smith turistleri yerel normları benimseme derecelerine göre 7 grupta sınıflandırmaktadır; “araştırıcı turistler”, “seçkin turistler”,
“garip turistler”, “olağandışı turistler”, “kitlemsi
turistler”, “kitle turistleri”, “kapsamlı turistler” .

Poon’un “eski turist” olarak adlandırdığı turistler, paket turlarla seyahat eden,
benzer mekânları gezen ve dolayısıyla benzer davranışları sergileyen homojen kitlelerdir.

Dünya üzerinde en yaygın gerçekleştirilen turizm türü olarak bilinen deniz-güneş-kum konseptli seyahatlere katılan turistler için bir sınıflandırma
yapmak oldukça zordur. Ortak özelliklerinin yanı
sıra çok sayıda farklı seyahat davranışlarına da sahip
olabilen bu turistlere yönelik geçerli olabilecek modellerden biri Gray’in (1970) turist tipolojisi modelidir. Kitabımızın üçüncü bölümünde de açıklandığı
gibi turistleri seyahat amaçlarına göre sınıflandıran
bu modelde turistler “güneş tutkunu (sunlust)” ve
“seyahat tutkunu (wanderlust)” turistler olarak iki
grupta tanımlanmıştır. 

Şehir Turizmi, Şehirlerde gerçekleştirilen
turizm amaçlı tüm faaliyetlerdir.  

Şehir turistlerinin demografik özellikleri ile ilgili gerçekleştirilen araştırmaların pek çoğunda şehir turistlerinin yüksek eğitim düzeyleri, sosyo-ekonomik
statüleri, gelir seviyeleri ve kültürel deneyimleri
gibi pek çok demografik özelliklerinin benzerlik
gösterdiği ortaya konulmuştur. 

Spor turisti, turizm olayına öncelikle spor yapmak veya sportif etkinlikleri izlemek
amacıyla katılan kişilerdir